«ترجمه و دیدگاه‌های پسا ـ استعماری» سوزان باسنت، هریش تریودی، ماریا تیما کزکو و تجاسوینی نیرانجانا با ترجمۀ احمد شیرخانی به همت نشر قطره، ابتدای سال جاری منتشر شد.
به گزارش خبرنگار مهر، یکی از جلوه‌های پویایی ترجمه، حیات ققنوس‌وار آن در دوره‌های مختلف تاریخ بشری است. دورۀ پسا ـ استعمار و دیدگاه‌های نظری مرتبط با آن بستر جدیدی برای تحول در مفهوم و عمل ترجمه فراهم آورده است و این کتاب در پی آشکارکردن جنبه‌های مهم آن است. ارتباط بین متنی که «اصلی» یا «منبع» نامیده می‌شود و ترجمۀ متن اصلی، مشکلی است فراروی هر فردی که در حوزۀ مطالعات ترجمه فعالیت می‌کند.
زمانی متن اصلی عملاً برتر از ترجمۀ آن محسوب می‌شد و متن ترجمه گرچه به زبان دیگر بود، تا سطح رونوشت تنزل می‌یافت. اما مطالعۀ تاریخ ترجمه نشان داده است که درنظر گرفتن جایگاهی رفیع برای متن اصلی پدیده‌ای نسبتاً جدید است. فصل اول این کتاب، که ترجمۀ مقدمۀ ترجمۀ پسا ـ استعمار است، افق چنین جنبه‌هایی را در مقابل خواننده قرار می‌دهد. فصل دوم مقالۀ سودمند ماریا تیماکزکو است که در آن به بررسی شباهت‌های ساختاری نوشتار پسا ـ استعمار و ترجمۀ ادبی می‌پردازد.
تیماکزکو هر یک از این مقوله‌ها را استعماره‌ای برای درک بهتر مقولۀ دیگر قرار می‌دهد. بررسی این شباهت‌ها به تبیین ارتباط بین این دو مقوله می‌انجامد. تفاوت‌های عمده بین ترجمۀ ادبی و ادبیات پسا ـ استعمار محرز هستند و این تفاوت‌ها باید از ابتدا نشان داده شوند. تفاوت اولیه آن است که نویسندگان پسا ـ استعمار برخلاف مترجمان، متن را منتقل نمی‌کنند. این نویسندگان بر اساس سابقۀ آثارشان یک فرهنگ را منتقل می‌کنند تا به عنوان یک زبان، نظامی شناختی، ادبیات، فرهنگی مادی، نظامی اجتماعی و چارچوبی قانونی، تاریخ و از این قبیل درک شود.
فصل سوم به بررسی تجاسوینی نیرانجانا از رابطۀ بین قوم‌نگاری و ترجمه می‌پردازد. ارتباط این فصل با موضوع اصلی این کتاب، ترجمه و دیدگاه‌های پسا ـ استعماری، زمانی آشکار می‌شود که به جایگاه مفهوم ترجمه در رشته‌های مردم‌شناسی و قون‌نگاری و هم‌دستی آنان با قدرت‌های استعماری معاصرشان پی ببریم. نویسندۀ این مقاله احتمال شکل‌گیری هم‌دستی مشابهی بین رشته مطالعات ترجمه و قدرت‌های نو ـ استعماری حاکم را در لفافه گوشزد می‌کند.
ترجمۀ پسا ـ استعمار برای شکستن الگوهای دیرپای قدرت استعماری، که نماد آن سیطرۀ متن اصلی است، باشد تعریف جدید از خود ارائه دهد. تعریفی که اساس آن مقاومت، پویایی و نوآوری است. از این رو فصل پایانی به معرفی نظریۀ آدم‌خواری هارولدودی کامپوس می‌پردازد. چالشی که دی کامپوس با به‌کارگیری ستعارۀ آدم‌خواری خلق می‌کند تنها محدود به مفهوم جدید ترجمه نیست، بلکه نو واژه‌های خلاقانۀ وی فرایند معادل گزینی را نیز دشوار می‌سازد. نثر پرتکلف نگارندۀ مقاله، السه ریبرو پیرس ویرا، نیز چالش‌های ترجمۀ این مقاله را دو چندان کرده است. آنچه این مقاله به ما می‌آموزد این است که از خاکستر ققنوس ترجمه، در دورۀ پسا ـ استعمار برزیل، آدم‌خوار برمی‌خیزد.
«ترجمه و دیدگاه‌های پسا ـ استعماری» سوزان باسنت، هریش تریودی، ماریا تیما کزکو و تجاسوینی نیرانجانا با ترجمۀ احمد شیرخانی به همت نشر قطره، ابتدای سال جاری با بهای ۱۳۰۰۰ تومان منتشر شد.