عزل "سيدضياءالدين طباطبايي" از رياست وزرا به فرمان احمدشاه قاجار (1300 ش)

در جريان كودتاي سوم اسفند 1299، عامل نظامي كودتا رضاخان و عامل سياسي و كارگردان ظاهر و باطن، سيد ضياءالدين طباطبايي بود كه با حمايت انگليس صورت گرفت. سيد ضياء در نخستين روزهاي ورود قواي قزاق به تهران، با احمدشاه ملاقات و فرمان رييس الوزرايي خود را با اختيارات كامل دريافت كرد. وي در اولين روز صدارت خويش دست به اقداماتي زد و نزديك به دويست تن از رجال كشور و روحانيان را باز داشت نمود و طي اعلاميه‏اي، علل و جهات صدارت خود را به حكّام و واليان در سراسر كشور ابلاغ كرد. نقطه زوال دولت سيدضياءالدين طباطبايي معروف به دولت سياه و كابينه صد روزه را بايد در اختلاف بين وي و سردار سپه جُست. رضاخان كه با سيدضياء روابط خوبي نداشت، با نزديك شدن هر چه بيشتر به احمدشاه و اظهار اطاعت و انقياد، زمينه را براي بركناري سيدضياء فراهم ساخت. به ويژه كه احمدشاه از زمان امضاي حكم رياست وزرايي سيدضياء، از او دلخوش نبود و اهانت‏ها و بي‏ادبي‏هاي سيد، شاه را به شدت خشمگين ساخته بود. همچنين منتقدين و وابستگان به دربار كه عده زيادي از آنان در حبس رفته بودند، تلاش شبانه‏روزي خود را براي بر كناري او معمول مي‏داشتند. سرانجام در روز اول خرداد 1300، شاه به سيدضياء، تكليف استعفا نمود، اما سيدضياء اطاعت نكرد تا اين كه احمد شاه وي را در چهارم خرداد بر كنار كرد و دولت 93 روزه‏اش سقوط كرد. پس از بركناري، در همان روز در حالي كه از خزانه دولت مبلغ بيست و پنج هزار تومان به او براي مخارج سفر داده بودند با تني چند از دوستان و نزديكان خود از طريق بغداد عازم اروپا شد و بيست و دو سال در اروپا اقامت گزيد.

سقوط شلمچه در منطقه شرق بصره توسط رژيم بعثي عراق(1367 ش)

فرايند سقوط فاو، با توجه به تأثيرات تعيين‏كننده آن بر تغيير توازن به سود عراق، بسيار حائز اهميت بود. عراقي‏ها، پس از حمله به فاو، در زماني كمتر از 48 ساعت، نقل و انتقال از منطقه فاو را با هدف آمادگي براي عمليات بعدي آغاز كرده و 38 روز پس از حمله به فاو، سرانجام در بامداد روز چهارم خرداد سال 1367، به منطقه شلمچه حمله كردند، در نهايت پس از هشت ساعت درگيري، شلمچه در حالي سقوط كرد كه بيش از هفتاد درصد از توان دشمن در جنوب متمركز شده بود. نتايج برخاسته از سقوط شلمچه منجر به انجام اقداماتي از جانب جمهوري اسلامي ايران گرديد كه: افزايش فعاليت‏هاي ديپلماتيك و پي‏گيري روند جابجايي در بندهاي قطعنامه 598، دعوت از مردم براي پشتيباني جبهه‏ها و نيز انتصاب حجت‏الاسلام و المسلمين هاشمي رفسنجاني به عنوان جانشين فرماندهي كل قوا از آن جمله مي‏باشد.

گشايش موزه قرآن و كتابت (صاحب الامر) در تبريز (1380ش)

مسجد صاحب الامر یکی از مساجد قدیمی و کهن شهر تبریز است که در مرکز این شهر واقع شده‌است. این بنا توسط شاه تهماسب یکم ایجاد شده ‌است و در آغاز متعلق به ‌وی بوده ‌است. بعدها با حملهٔ سپاهیان عثمانی به‌ایران، مسجد صاحب ‌الامر به‌طور کلی ویران گردید. کاتب چلبی در کتاب «جهان‌نما» در این‌باره می‌نویسد: « در قسمت شرقی میدان صاحب‌آباد متصل به‌جامع سلطان‌حسن، مسجد مزین دیگری وجود داشت که چون بنایش از شاه تهماسب بود، عساکر عثمانی جابه‌جا خرابش کردند.» پس از عقب‌نشینی عثمانیان، این مسجد توسط «میرزا محمدابراهیم» -وزیر آذربایجان در زمان شاه سلطان حسین- مورد بازسازی قرار گرفت.مسجد صاحب‌الامر در اثر زمین‌لرزهٔ سال ۱۱۹۳ هجری، خسارت فراوانی دید و در سال ۱۲۶۶ هجری، به‌همت میرزا «علی‌اکبرخان» (مترجم کنسولگری شوروی در تبریز)، مورد مرمت قرار گرفت و «مدرسهٔ اکبریه» در یکی از صحن‌های آن ایجاد گردید.این بنا دارای یک گنبد و دو مناره است که شکل گنبد و مناره‌ها با سایر مساجد تفاوت بسیاری دارد. از زمان شاه تهماسب یکم، تنها دو تاق مرمرین در این مسجد باقی مانده‌است که جنبهٔ تاریخی دارند. در کنار یکی از تاق‌ها، سنگ‌نبشته‌ای مرمرین و در بالای تاق دیگری، سورهٔ «الجن» نوشته شده‌است.امروزه موزه قران و کتابت در محل مسجد صاحب ‌الامر ایجاد شده ‌است.

تولد حضرت يحيي بن زكريا(ع)

حضرت يحيي عليه‏السلام پسر حضرت زکريا عليه‏السلام و از پيامبران بني‏اسرائيل بود، و در قرآن کريم به نبوتش تصريح شده است. حضرت زکريا عليه‏السلام وقتي به سن پيري رسيد، چون فرزندي نداشت و بيم داشت نبوت به دست نااهلان برسد، از خداوند خواست فرزندي به وي عطا کند تا وارث او و وارث آل‏يعقوب باشد. خداوند نيز حضرت يحيي عليه‏السلام را به وي ارزاني داشت. در کلام‏الله مجيد، نام حضرت يحيي عليه‏السلام پنج بار آمده و چند فضيلت نيز براي او بيان شده است؛ ايمان وي به حضرت عيسي عليه‏السلام، پارسايي و عفت و ترک آميزش با زنان و نيز اعطاي مقام نبوت در کودکي از جمله ويژگي‌ها و فضيلت‌هاي حضرت يحيي عليه‏السلام مي‏باشد که در قرآن کريم به آن‏ها اشاره شده است. در احاديث آمده است که حضرت يحيي عليه‏السلام در سه سالگي به مقام نبوت نائل شد و در پنج سالگي در جمع بني‏اسرائيل سخن گفت و آنان را موعظه کرد. مادر وي خواهر يا خاله حضرت مريم سلام‏الله عليها بوده و خودش پسرخاله و تصديق‏کننده حقانيت عيسي عليه‏السلام بود. از عبادت و زهد و دنياگريزي و گريه‌هاي حضرت يحيي عليه‏السلام احاديث فراواني رسيده است. نقل است که جامه‌اش از ليف - پوست درخت خرما -، خوراکش از برگ درختان و نان جو، و فرش و بسترش زمين بود. خانه‌اي نداشت و وقتي شب فرا مي‌رسيد، هرجا که بود، همان‏جا مي‌ماند و شب را به صبح مي‌رساند. يحيي عليه‏السلام سرانجام به‏وسيله هرود پادشاه فلسطين به شهادت رسيد. سبب قتل وي، مخالفتش با ازدواج غيرشرعي هرود با دختر همسرش بود. برخي مورخين نيز انگيزه قتل او را مخالفتش با ازدواج پادشاه با برادرزاده‏اش عنوان کرده‏اند. آرامگاه حضرت يحيي عليه‏السلام در مسجد جامع اموي مي‏باشد که اکنون نيز اثر آن باقي است.

 

رحلت عارف نامي شيخ "محمد بهاری همداني" (1325 ق)

آيت‏ اللَّه حاج شيخ محمد بهاري همداني از عالمان بزرگ و عارفان مشهور قرن سيزده و چهاردهم هجري قمري در ايران است كه به وارستگي، پارسايى، كمال علم و عمل و تاثير نفس در تربيت شاگردان برجسته شهرت داشت. وي در سال 1265 ق در شهرستانِ بهار در اطراف همدان ديده به جهان گشود. آيت‏اللَّه بهاري همداني پس از طي تحصيلات مقدماتي، براي ادامه‏ي تحصيل، به حوزه‏ي علميه‏ي نجف رفت و پس از اخذ درجه‏ي اجتهاد به تدريس پرداخت. او كه از جواني، اهل عبادت و تهجُّد و رياضات شرعي بود، در نجف به حلقه‏ي مريدان ملاحسينقُلي همداني درآمد و پس از فوت استاد، بسياري از افراد، از وي كسب دستور سلوك مي‏كردند. تعليم و تدريس شيخ محمد به طور عمده، شفاهي بود و يك مجموعه به نام تذكرةُالمتّقين از آثار وي گردآوري شده است. اين عالم رباني و زاهد عارف، سرانجام در هفتاد سالگي دار فاني را وداع گفت و در بهارِ همدان به خاك سپرده شد.