آغاز اولين نمايشگاه مطبوعات ايران (1371 ش)

اولين نمايشگاه مطبوعات در ارديبهشت 1371 و همزمان و پيوسته با «چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران» برگزار شد.

زادروز ذبیح ‌الله صفا، محقق و مترجم و ادیب نامی معاصر (1290ش)

دکتر ذبیح ‌الله صفا شهمیرزادی در تاریخ شانزدهم اردیبهشت‌ماه سال ۱۲۹۰ هجری شمسی در شهمیرزاد سمنان به‌دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در‌‌ همان‌جا و بابل پشت سر گذاشت. سپس به تهران آمد و تحصیلات خود را تا درجه دکترای ادبیات ادامه داد و به استادی دانشگاه نائل گردید. دکتر صفا در طول عمر فرهنگی خود سمت‏‌ها و پست‏های حساسی تصدی کرد و از این راه خدمات فرهنگی و اجتماعی بسیاری به یادگار گذاشت. برخی از آن سمت‏‌ها از این قرارند: دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران، رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، عضو هیئت نمایندگی ایران در کنفرانس‏های عمومی سازمان یونسکو، عضو هیئت مدیره شرکت مؤلفان و مترجمان ایران و نیز عضو پیوسته فرهنگستان ایران. وی هم‌چنین از سال ۱۳۱۲ش، همکاری خویش را با بسیاری از مجلات فرهنگی کشور آغاز کرد که حاصل این همکاری، نگارش ده‏‌ها مقاله تحقیقی در موضوعات ادبی، تاریخی و فلسفی بوده است. دکتر صفا از جمله استادانی است که تحقیقات سودمندی در زمینه‏های تاریخ و فرهنگ و ادبیات فارسی انجام داده که «تاریخ ادبیات ایران» (در ۵ جلد)، «تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی»، «حماسه‌سرایی در ایران»، «گنج سخن» (در ۳ جلد) و «مذاهب تشیع در ایران» از آن جمله‏اند. این ادیب برجسته، سال ۱۳۵۴ش در شهر لوبک آلمان ساکن شد و به تحقیق و نگارش خود ادامه داد. دکتر ذبیح‌الله صفا شهمیرزادی، سرانجام در نهم اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۸ش در سن هشتاد و هشت سالگی در لوبک آلمان درگذشت و در‌‌ همان شهر به خاک سپرده شد.

وقوع غزوه‏ ي "بني ‏مُصْطَلَقْ" به فرماندهي پيامبر بزرگ اسلام(ص)(6 ق)

بني‏مُصْطَلَقْ تيره‏اي از قبيله‏ي خُزاعه مي‏باشند كه با قريش هم جوار بودند. آنان قصد داشتند با تهيه‏ي سلاح و نيرو، مدينه را به محاصره درآورند. پيامبر اسلام(ص) همچون مواقع ديگر، براي خاموش كردن نطفه‏ي فتنه، با ياران خود به سوي قبيله بني‏مصطلق حركت كرد و در كنار چاه "مريسيع" با آنان روبرو گرديد و پس از نبردي، سپاه دشمن را پس از دادن 10 كشته متفرق کرد.

تولد "زيگموند فرويد" روان‏پزشك و روان‏كاو برجسته اتريشي (1856م)

زيگموند فرويد، روان‏كاو معروف اتريشي در 6 مه 1856م از پدر و مادري يهودي در چكسلواكي به دنيا آمد و در چهارسالگي به همراه خانواده‏اش به وين در اتريش رفت. وقتي كه فرويد دوران دبيرستان را به پايان رسانيد، ميل به شناخت انسان، او را به سوي آموزش تحقيق درعلم فيزيولوژي و كالبدشناسي كشاند و براي اين منظور، در هفده سالگي در دانشكده پزشكي ثبت نام كرد. فرويد در ابتدا تمايلي به طب نشان نمي‏داد و به تحقيق خالصِ علمي علاقه بيشتري داشت. بااين حال از 29 سالگي كار خود را به عنوان طبيب متخصص اعصاب آغاز كرد و پس از چندي در درمان بيماري‏هاي رواني و نيز در رشته روان‏شناسي تبحر پيدا كرد. از سال 1895م تا پايان عمر، فرويد، سخت به كار دانش نوين روان‏شناسي و روان‏كاوي مشغول بود. او نظريه‏ها و عقيده‏هاي خود را بر تجربه‏هايى كه از درمان بيماران خويش به دست مي‏آورد پايه گذاري نمود. فرويد به اين نكته پي برد كه نتايج آزمايش‏هاي بالينيِ بيماران رواني براي تشخيص بيماري كافي نيست و تنها كاربرد جراحي و ميكروسكوپ نمي‏تواند همه مسائل مغز را بگشايد. شيوه‏اي كه فرويد براي بهبود اين بيماران ابتكار كرد اين بود كه در حالي كه بيمار در حال استراحت مطلق و هوشيار بود از او مي‏خواست افكاري كه از مغزش مي‏گذرد مسلسل‏وار به زبان آورد. اين شيوه كه عبارت از كشاندن انديشه از ضمير ناخودآگاه به ضمير آگاه است، به زودي به نام تحليل رواني يا روان‏كاوي معروف شد. وقتي فرويد براي اولين بار تئوري خود را مطرح نمود، دنيا با ضربه عظيمي مواجه شد و هنگامي كه وي در سال 1896م، منشأ اختلالات رواني را ناكامي‏هاي جنسي عنوان كرد، روان‏شناسان سراسر دنيا را به واكنش عليه خود واداشت. منتقدان فرويد نسبت به آراء او كه خواهان آزادي مفرط جنسي بود اعتراض مي‏كردند و معتقد بودند كه اين مسئله، تمام موضوعات زيباي اين دنيا هم‏چون معصوميت دوران كودكي را زير سؤال مي‏برد. مسئله ديگري كه مورد اعتراض قرار گرفت، دخالت فرويد در امور شخصي بيمارانش بود. ميراث فرويد، بحث و جدال بسياري را برانگيخت و تا سال‏هاي متمادي، يافته‏هاي او مورد نقد و بررسي پژوهشگران، دانشجويان و حتي انسان‏هاي عادي قرار گرفت. فرويد منشأ انديشه‏ها و رفتار انسان را ضمير ناخودآگاه وي مي‏داند و ريشه بسياري از دردها و عقده‏ها را، در واپس زدگي‏هاي دوران كودكي مي‏شمارد. در سال 1938م كه نهضت نازيسم از مرزهاي آلمان تجاوز كرد و اتريش را فرا گرفت، فرويدِ يهودي، به همراه دخترش به انگلستان پناهنده شد. وي در آنجا به عضويت انجمن سلطنتي انتخاب گشت و سرانجام در 23 سپتامبر 1939م در 83 سالگي بر اثر حمله قلبي درگذشت. جسد فرويد را بنا به وصيت خودش سوزاندند و تبديل به خاكستر كردند. از زيگموند فرويد آثار متعددي برجاي مانده كه آينده يك توهم، آشوب تمدن، روان‏شناسي توده و تعبير رؤيا از آن جمله‏اند.

مرگ "فِرِدْريش هومبولدْ" جغرافي‏دان آلماني و پدر جغرافياي نوين (1859م)

فردريش ويلهلم هانريش الكساندر هومبولْدْ جغرافي‏دان معروف آلماني در 14 سپتامبر 1769م در برلين در آلمان به دنيا آمد. وي از آغاز جواني، تحصيلات منظمي نكرد و به رشته‏هاي گوناگون گراييد. با اين حال پس از چندي به گياه‏شناسي و علوم طبيعي علاقه‏مند شد و از 21 سالگي سفرهاي علمي خود را به نقاط مختلف جهان آغاز كرد. او آزمايش‏هايى درباره جريان برق در عضلات اعصاب انجام داد و از گياهان و مواد زميني نمونه‏هاي فراواني گرد آورد. هومبولد درباره جريان‏هاي اقيانوسي در كرانه‏هاي امريكاي جنوبي مطالعه كرد كه اين جريان هنوز به نام او است. وي درباره آتشفشان‏هاي امريكا تحقيق كرد و دريافت كه امتداد آنها بر خط راست است. همبولد هم‏چنين شدت انحراف مغناطيسي را در مسيري از دو قطب زمين به سوي استوا اندازه گرفت و نسبت تنزل دما با ارتفاع را تعيين نمود. او سالياني در ايالات متحده ماندگار شد و درباره آثار تاريخي سرخپوستان تحقيقات پرارزشي كرد. هومبولد در دوران طولاني عمر خود اطلاعاتي وسيع و مداركي فراوان جمع‏آوري نمود و در هفتاد سالگي، اين اطلاعات را در كتابي به نام كيهان انتشار داد. وي در اين كتاب كوشيده است تا زمين را از لحاظ كيهاني مورد بحث قرار دهد. اين كتاب يكي از جالب‏ترين كتاب‏هايى است كه در تاريخ علم نوشته شده است و به عنوان نخستين دايرةالمعارف دقيق و مستند در باب جغرافيا و زمين‏شناسي به شمار مي‏رود. مجموعه كتاب كيهان تا جلد چهارمش در زمان خود هومبولد انتشار يافت و جلد پنجم آن پس از مرگش منتشر شد. كتاب و تحقيقات هومبولد كه بر اساس كشف راز چگونگي زمين و جهان استوار بود، باعث گرديد كه وي را پايه‏گذار جغرافياي نو بدانند. هم‏چنين همبولد را مؤسس دانش ژئوفيزيك دانسته‏اند كه به عنوان شاخه‏اي از فيزيك به زمين و پديده‏هاي فيزيكي و از جمله تغييرات شتاب جاذبه، زلزله و مانند آن مي‏پردازد. فردريش هومبولد سرانجام در ششم مه 1859م در 90 سالگي درگذشت.