تشخيص موهاي سالم كار ساده‌اي است. موي سالم پرپشت و براق است، وزوز و شكننده نيست، شوره هم ندارد. براي داشتن موهاي سالم چه بايد كرد؟ عدم سلامت موها ممكن است هشداري جدي از وجود يك بيماري در بدن باشد يا شايد ميزان استفاده از سشوار و ساير وسايل برقي براي آرايش موها زياد شده باشد.

حتما تا به حال شنيده‌ايد كه شخصي در اثر يك اتفاق يا حادثه تلخ و تكان‌دهنده، يك‌شبه تمام موهاي سرش سفيد شده. پژوهشگران مي‌گويند كه اين اتفاق عملا غيرممكن است و سفيد شدن كل موهاي سر، هرگز در طول يك شبانه‌روز اتفاق نمي‌افتد.

وقتي كه ملانين موجود در ريشه‌هاي مو كاهش مي‌يابد، ديگر به اندازه كافي قادر به توليد رنگ نيست و موها كم‌كم سفيد مي‌شوند، هيچ حادثه بيولوژيكي هم نمي‌تواند رنگدانه‌هاي مو را به يكباره از بين ببرد. حوادث تكان‌دهنده جسمي و روحي ممكن است در موهاي سر تغييراتي ايجاد كنند، ولي مسلما اين تغييرات به بزرگي سفيد شدن يك‌شبه همه موها نيست.

بيماري‌ها و فشارهاي روحي حاد بر فرايند رشد موها اثر مي‌گذارند و رشد آنها را كم يا متوقف مي‌كنند و چند ماه بعد تمام تار موهايي كه رشدشان متوقف شده، شروع به ريزش مي‌كنند. حال اگر ريزش موهاي تيره سر بيشتر باشد، مو خاكستري‌تر به نظر مي‌رسد. فقط پيري نيست كه باعث سفيد شدن موها مي‌شود؛ برخي افراد در سنين بسيار جواني، حتي كمتر از بيست سالگي، موهاي سرشان سفيد مي‌شود، در حالي كه در برخي ديگر حتي تا آستانه چهل سالگي نيز موهاي‌شان رنگ طبيعي خود را حفظ مي‌كند.

اين مسأله هيچ ارتباطي به سلامت يا عدم سلامتي ندارد. خاكستري شدن موها اغلب ژنتيكي است.

گاهي اوقات نيز عواملي همچون كمبود ويتامين B12، بيماري تيروئيد، ضعف سيستم ايمني، سيگار كشيدن، كم خوني و افزايش گلبول‌هاي سفيد خون باعث سفيدي زودهنگام موها مي‌شود؛ ولي در غالب موارد سفيد شدن موهاي سر بستگي به ژني دارد كه از والدين خود ارث برده‌ايم. در هر صورت، از نظر علمي هيچ دليل و مدرك مشخصي مبني بر سفيد شدن يك شبه موها وجود ندارد.

اولين موي سفيد معمولا در شقيقه‌ها ظاهر مي‌شود و بعد به ترتيب تاج سر و نقاط ديگر را در برمي‌گيرد. اگر تار موي سفيدي روي سرتان ببينيد و آن را بكنيد، به جاي آن حتما يك تار موي سفيد ديگر رشد مي‌كند. برخي گمان مي‌كنند به جاي آن تار دو تار مي‌رويد يا اينكه تار موي جديد سياه درمي‌آيد. برخي موادغذايي مي‌توانند تا حدودي از سفيد شدن زود هنگام موها جلوگيري كنند؛ مانند غذاهايي كه حاوي منگنز، روي، آهن و مس هستند و بيشتر در سير، پياز، سيب، گلابي، نان جو، نخودفرنگي، قارچ، لوبيا، عدس، موز، گوجه‌فرنگي و سيب‌زميني يافت مي‌شوند.

تاسي سر

براساس تحقيقات به عمل آمده، تقريبا ۲۰-۲۵ درصد از مردان تا سن سي سالگي دچار تاسي و ريزش و نيمي از آنها تا ۵۰ سالگي دچار كاهش بسيار زياد موي سر مي‌شوند. تاسي در مرداني كه تستوسترون بيشتري در بدن آنها ترشح مي‌شود، بيشتر است.

اگر بدن شما كمبود آهن و پروتئين داشته باشد، طبيعي است كه با ريزش شديد موي سر مواجه خواهيد شد. غذاهايي كه حاوي پروتئين كافي هستند، به ساخت برخي سلول‌ها از جمله سلول‌هاي مو كمك مي‌كنند؛ در غير اين صورت موها ريزش بيشتري خواهند داشت و ديگر موهاي جديد جايگزين موهاي قبلي نخواهند شد.

بيماري تيروئيد (خصوصا كم كاري تيروئيد) موجب ريزش بيشتر موها مي‌شود. در صورت نرسيدن پروتئين و آهن كافي به ريشه موها، كم‌كم فاصله بين تارهاي مو بيشتر شده و به حدي مي‌رسد كه به راحتي مي‌توان پوست سر را مشاهده كرد. اين مسأله از طريق كنترل و درمان بيماري قابل كنترل و جلوگيري است.

شوره سر

شوره سر يكي از بيماري‌هاي شايع مو است كه معمولا با پوسته‌ريزي پوست سر مشخص مي‌شود و گاه با خارش و قرمزي پوست سر همراه است. برخي معتقدند كه وقتي پوست سر خيلي خشك مي‌شود، شروع به پوسته‌پوسته شدن مي‌كند؛ بنابراين با مرطوب نگاه داشتن آن، اين عارضه برطرف مي‌شود.

علت شوره سر مي‌تواند تغذيه نامناسب، نگراني و استرس، هواي گرم و مرطوب يا سرد و خشك، پوست چرب، عرق كردن، عدم تعادل هورمون‌ها و يا عدم رعايت بهداشت و نظافت مو باشد. البته بيماري‌هايي همچون اگزما و پسوريازيس نيز مي‌توانند موجب خارش و قرمز شدن كف سر و به دنبال آن شوره و پوسته‌پوسته شدن گردند.

بهترين كار در اين‌گونه موارد، استفاده از شامپوهاي ضدقارچ و ضدشوره و لوسيون‌هاي نرم‌كننده پوست است. استفاده از شامپوهاي نرم‌كننده نيز كمك زيادي به كاهش و از بين رفتن شوره ها مي‌كند. به خاطر داشته باشيد كه براي شانه زدن موها از يك برس بسيار نرم استفاده كنيد و موهاي خود را وقتي كه خيس هستند شانه نزنيد.

كدري، شكنندگي و خشكي موها

موهاي آشفته، خشك و وزوزي، شكننده‌ترند. استفاده مداوم از رنگ‌هاي شيميايي به پوست سر و موها آسيب مي‌رساند. وقتي كه موهاي خود را با كش‌هاي نازك بسيار سفت و محكم مي‌بنديد، فشار بيشتري به آنها وارد مي‌آيد و موجب شكنندگي آنها مي‌شود. در كنار اين عوامل اگر به اندازه كافي پروتئين مصرف نكنيد، موهاي شما استحكام و زيبايي نخواهند داشت.

اسيدهاي چرب، خصوصا مكمل روغن ماهي، كمك زيادي به براقيت، استحكام و سلامت موها مي‌كنند. اگر از اسيدهاي چرب به حد كافي استفاده نمي‌كنيد، حتما از امروز آنها را در برنامه غذايي خود بگنجانيد؛ به زودي خواهيد ديد كه چه تغييراتي در موهاي‌تان ايجاد مي‌شود. اگر روزانه ۱۰۰ تار موي شما مي‌ريزد، اصلا نگران نباشيد، اين مقدار ريزش كاملا طبيعي است و به سرعت موهاي جديد جايگزين آنها خواهد شد.