رحلت فقيه پرهيزگار و عالم جليل آيت ‏اللَّه "شيخ علي مرندي" (1330 ش)

آيت‏اللَّه شيخ علي مرندي در سال 1287 ش (1326 ق) در شهرستان مرند به دنيا آمد و مقدمات علوم را در همان شهر به پايان برد. وي در سال 1314 براي فراگيري سطوح بالاي علمي راهي نجف اشرف گرديد و در محضر استوانه‏هاي علمي زمان همچون: شيخ الشريعه اصفهاني، آخوند ملامحمدكاظم خراساني و سيدمحمد كاظم يزدي به درجه رفيع اجتهاد دست يافت. آيت‏اللَّه مرندي پس از سالياني حضور در نجف، خود، يكي از مردان علمي و فقهي آن حوزه گرديد و جمعي از فضلا و فرهيختگان در حلقه درس او حاضر مي‏شدند. او فردي پرهيزگار، عابد، متين، خوش‏اخلاق، متواضع، خوش قلب و پاك نفس بود و به مظاهر فريبنده زندگي دلبستگي نداشت. آيت‏اللَّه مرندي در طول حيات پربار علمي خويش آثار متعدد با ارزشي تاليف كرد كه شرح تبصرة المتعلمين علامه حلي در يازده جلد، هداية المؤمنين، حاشيه بر مكاسب و تقريرات درس شيخ الشريعه اصفهاني از آن جمله‏اند. اين فقيه جليل در مرند از شأن و اعتبار و احترام فوق‏العاده‏اي برخوردار بود و برخي از مردم خطه آذربايجان در مسائل علمي به ايشان مراجعه مي‏نمودند. آيت‏اللَّه مرندي سرانجام در اوايل فروردين 1339 ش برابر با 14 جمادي‏الثاني 1379 ق در 53 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و در قبرستان وادي‏السلام نجف اشرف به خاك سپرده شد.

تصرف قلعه ‏ي اَلَموت توسط "حسن صباح"(483 ق)

حسن صباح كه در ابتدا در خدمت سلطان مَلِكشاه سلجوقي بود بعدها به شام و مصر مسافرت كرد و به سلك اسماعيليان - كه به امامت اسماعيل فرزند امام جعفر صادق(ع) معتقد بودند و هفت امامي به شمار مي‏روند - درآمد. وي از اواخر سال 473 ق به دعوت مردم ايران به مذهب اسماعيلي پرداخت و عده‏ي زيادي را به دور خود جمع كرد. حسن صبّاح در رجب 483 ق بر قلعه‏ي الموت در قزوين استيلا يافت و آن جا را مركز دعوت و تربيت سرّي خود قرار داد. پس ازتصرف اَلَموت، حَسن، دايره‏ي دعوت خود را توسعه داد. هرچند حسن، تا آن هنگام، بسياري از مردم را درنواحي مختلف به مذهب خويش درآورده بود، ولي اهميّت واقعي كار او در حقيقت پس از تصرّف قلعه‏ي اَلَموت آغاز شد. پس از مدتي، كار حسن صباح چنان بالا گرفت كه سپاهيان سلجوقي از رويارويى با او و قلعه‏ي مستحكم اَلَموت، ناكام باز مي‏گشتند. او ياراني در اين منطقه و مناطق گوناگون شمال و شرق كشور فرستاد و پناهگاه‏هايى بسيار در دست گرفت. حسن صباح ياران فداكاري را تربيت كرد كه مردم از كار آن‏ها در وحشت و دِهشت مي‏افتادند و هركار پرخطري به دست ايشان انجام مي‏شد. از جمله كارهاي اين فدائيان، قتل مخالفان اين فرقه بود كه قتل نظام المُلك، وزير كهنه‏كار سلجوقي و دو پسر او و بسياري از ديگر افراد مي‏باشد. سلطان سنجر سلجوقي نيز بر اثر تهديدي كه از جانب حَسن ديده بود، از تعقيب او باز ايستاد. گويند، حسن، يكي از فداييان را مامور كرد تا شب هنگام، كاردي نزديك وي در زمين فرو كند. او سپس به شاه پيغام داد كه "آن كس كه كارد به زمينِ دُرشت فرو مي‏كند، در سينه‏ي نرم سلطان هم توانَد نشانَد" سلطان ترسيد و با صبّاحيان آشتي كرد و قدرت ايشان، بيش از قبل فزوني گرفت.

تولد "ژوزف پريستْلي" دانشمند انگليسي و كاشف اكسيژن (1733م) (ر.ك: 7 ژانويه)

ژوزف پریستلی در سال 1733 متولد شد. پدرش که تاجر ماهوت بود او را نزد مردی روحانی گذاشت تا استاد او را زبان عبری و علوم الهی بیاموزد. بعدها بر اثر اختلاف با روحانیون از کلیسای پروتستان رانده شد و به مطاله ی علم شیمی پرداخت. پریستلی پس از مطالعات فراوان ازت را کشف کرد و موفق به دریافت مدال "کوپلن" گشت. در سال 1744 برای نخستین بار اکسیژن را از حرارت دادن اکسید جیوه به دست آورد. وی درباره ی جوهر گوگرد، آمونیاک و جوهر نمک مطالعات فراوان داشت. پریستلی در سال 1804 در سن هفتاد و یک سالگی جهان را بدرود گفت.

درگذشت "ژول ورن" نويسنده بزرگ فرانسوي (1905م)

ژول وِرْن، نويسنده معروف فرانسوي در 8 فوريه 1828م در شهر نانت فرانسه به دنيا آمد و تحصيلات اوليه را در زادگاه خود گذراند. وي سپس براي ادامه تحصيل در رشته حقوق راهي پاريس شد. وِرْن به دليل علاقه به ادبيات، به فعاليت در اين رشته پرداخت. پس از آنكه چند داستان اوليه وي موفقيتي كسب نكرد، به مطالعه پرداخت و روش جديدي براي نگارش آثار خود در پيش گرفت. وي به جاي آنكه از سرگذشت پيشينيان سخن بگويد، داستان آيندگان را برگزيد. ژول ورن در اوقات بيكاري به مطالعه و تحصيل در رشته جغرافيا و رياضي و فيزيك ادامه داد و در به كار بردن زبان علمي در داستان‏هاي تخيلي و خلق رمان‏هاي علمي كه انديشه نوشتن آنها را در سر مي‏پرورانْد، بسيار تلاش كرد. ژول‏ورن با پيوند دادن علم و ادبيات، تحول شگرفي در ادبيات ايجاد كرد و موضوع رمان‏هاي خود را بر فرضيه‏هاي علمي ولي خيالي پايه‏گذارد كه بيشتر آنها در جهان امروز به حقيقت پيوسته است. نخستين اثر ژول ورن با اين روش، پنج هفته در بالن نام داشت كه با موفقيت زيادي روبرو شد. ژول ورن سپس همه ساله كتابي درباره اكتشافات و اختراعات علمي آينده را به صورت سفرنامه مي‏نوشت و مردم با ولع تمام، داستان‏هايش را مي‏خواندند. در داستان‏هاي تخيلي ژول ورن، به صورت عجيبي، بسياري از پيشرفت‏هاي علمي نظير ساخت زيردريايى، سفر به ماه و اسرار زمين كه در قرن بيستم تحقق يافت، پيش‏بيني شده است. ژول ورن در مدت چهل سال آثار فراواني انتشار داد كه سراسر از ماجراهاي عجيب و غريب و بر مبناي رمان علمي كه در آنها قدرت تخيل از مرزهاي جهاني فراتر مي‏رفت و خيال و وهم با واقعيت مي‏آميخت و براي خوانندگان كه تشنه اين قبيل داستان‏هاي خيال‏انگيز بودند جاذبه بسيار دربرداشت. ژول ورن از نويسندگاني است كه آثارش بيش از ساير آثار ساير نويسندگان فرانسوي به زبان‏هاي مختلف ترجمه شده است. استادي ژول ورن در داستان‏پردازي و نقل افسانه‏هاي تخيلي آميخته با تحليل دقيق رواني و طنز ناآشكار و استعداد خلق گروه‏هاي واقعي است از افراد بشر بر حسب نژاد و عصري كه در آن به سر مي‏برند و همين امر، او را داستان‏نويسي بزرگ معرفي كرده، به ويژه رمان‏هاي او جوانان را سخت شيفته خود ساخته است. شيوه نگارش ژول ورن شيوه‏اي دقيق و روان است كه هرگز كهنگي نمي‏پذيرد. نفوذ و تأثير ژول ورن در ادبيات معاصر خود به اندازه‏اي بود كه برخي، زمانه وي را "عصر ژول وِرْنْ" ناميده‏اند. تأثيرپذيري و الهام‏گيري بسياري از نويسندگان و شاعران از آثار وي، مؤيد اين معنا مي‏باشد. از ژول ورن بيش از پنجاه رمان علمي برجاي مانده است كه جزيره اسرارآميز، سفر به مركز زمين، زمين تا ماه و دور دنيا در هشتاد روز از آن جمله‏اند كه شهرتي جهاني دارند و به اكثر زبان‏هاي زنده دنيا ترجمه شده‏اند. ژول ورن سرانجام در حالي كه در اوج شهرت بود، در 24 مارس 1905م در 78 سالگي در پاريس درگذشت.