درگذشت دكتر"محمد مصدق" نخست وزير دوران "محمدرضا پهلوي" (1345ش)

دكتر محمد مصدق، در سال 1261ش در روستاي احمدآباد در اطراف تهران به دنيا آمد. وي در سال 1299ش به سمت‏هاي وزير دارايي، وزير خارجه و سپس نمايندگي مردم تهران در مجلس شوراي ملي برگزيده شد، اما پس از آن، براي مدتي، از سياست كناره گرفت. مصدق در سال 1322ش بار ديگر به صحنه سياست بازگشت و در دوره‏هاي چهاردهم و شانزدهم مجلس شوراي ملي، براي ملي كردن صنعت نفت ايران تلاش كرد. دكتر محمد مصدق در 29 اسفند 1329ش، موفق شد تا قانون ملي شدن صنعت نفت ايران را با حمايت جريان‏هاي اسلامي به رهبري آيت‏اللَّه كاشاني و گروه‏هاي ملي در مجلس به تصويب مجلس شوراي ملي و سنا برساند. در همين راستا، مصدق در ارديبهشت 1330 براي اجراي اين قانون و خلع يد از شركت نفت انگليس، نخست وزير ايران شد. مصدق يك سال بعد به دليل درخواست به دست گرفتن وزارت جنگ و عدم پذيرش آن توسط محمدرضا پهلوي، بدون مشورت با كسي از مقام خود استعفا داد. شاه نيز بلافاصله احمد قوام را به اين سمت برگزيد. اين واقعه باعث تحريك نيروهاي مردمي به رهبري آيت‏اللَّه سيد ابوالقاسم كاشاني گرديد و در نهايت با اولتيماتوم آيت‏اللَّه كاشاني به احمد قوام براي كنار رفتن از قدرت، قيام مردمي 30 تير 1331ش شكل گرفت. دكتر مصدق پس از 30 تير 1331 و روي كار آمدن مجدد، تصور مي‏كرد كه مردم تا هميشه از او حمايت خواهند كرد. در نهايت كار بدانجا رسيد كه حتي آيت‏اللَّه كاشاني را از دخالت در امور دولت و سياست برحذر داشت و به هشدار آن عالم مجاهد در مورد احتمال كودتا عليه دولت توجهي نكرد. از آن سو، چون مصدق موجبات ناراحتي شاه و اروپاييان غربي او را فراهم آورده بود، تدارك كودتايي بر ضد مصدق ديده شد تا آنكه در جريان كودتاي 28 مرداد 1332ش، دولت مصدق به آساني سقوط كرد و او با عده‏اي از يارانش دستگير و زنداني و پس از محاكمه، به سه سال زندان محكوم شد. مصدق پس از طي دوران محكوميت به روستاي احمدآباد در غرب تهران تبعيد گرديد و پس از چند سال تبعيد در 14 اسفند 1345 و در 84 سالگي در آنجا در گذشت و در زادگاه خود به خاك سپرده شد.

 

تأسيس "كميته امداد امام خميني"(ره) به دستور آن حضرت (1357ش)

سابقه فعاليت‏هاي كميته امداد امام خميني به سال‏هاي قبل از پيروزي انقلاب و در حدود سال 1342 باز مي‏گردد كه تعدادي از انقلابيون كه در زمره ياران امام بودند، مأموريت پيدا كردند به خانواده زندانيان، نيازمندان و مبارزان رسيدگي كنند. اين كمك‏ها تا زمان پيروزي انقلاب ادامه يافت و سه هفته پس از پيروزي انقلاب، اين نهاد به دستور امام براي دستگيري از محرومان و مستضعفان و ياري آسيب‏ديدگان تشكيل يافت. كميته امداد تاكنون خدمات قابل‏توجهي در جهت اهداف خيرخواهانه و انسان‏دوستانه انجام داده و توانسته است كمك‏هاي فراواني در سراسر كشور به محرومان و آسيب‏ديدگان بنمايد. همچنين كميته امداد در مواقع ضروري، كمك‏هاي مردمي را به برخي كشورهاي اسلامي ارسال مي‏كند. كميته امداد امام خميني هم اكنون خدمات گسترده‏اي را ارايه مي‏دهد كه پرداخت وام قرض الحسنه، تهيه جهيزيه براي نوعروسان خانواده‏هاي تحت پوشش، كمك به بيماران هموفيلي، كليوي و تالاسمي، خدمات درماني و بهداشتي و اجراي بيمه درماني خانواده‏هاي تحت پوشش، ارايه خدمات فرهنگي و آموزشي به دانش‏آموزان، دانش‏جويان و طلاب تحت پوشش و نظارت بر فعاليت‏هاي خودكفايي خانواده‏هاي تحت پوشش و... از آن جمله‏اند.

آغاز هفته احسان و نيكوكاري و روز احسان و نيكوكاري

همه ساله از چهاردهم تا بیست و یكم اسفندماه به نام هفته نیكوكاری نامگذاری شده است. برگزاری این هفته به منظور جذب كمك ها و هدایای مردم به خانواده های محروم و نیازمند است كه جمع آوری و توزیع آن توسط كمیته امداد صورت می گیرد. زیرا كمك به همنوع از اصول اساسی دین مبین اسلام است كه همچنان كه خداوند در سوره مبارکه انسان آیه 8و9 می فرماید:«و به دوستی خدا به فقیر و اسیر و طفل یتیم طعام می دهند و گویند ما فقط برای رضای خدا به شما طعام می دهیم و از شما هیچ پاداش و سپاسی نمی طلبیم.»

درگذشت "ابن دراج قسطلي" شاعر و كاتب مشهور اندلسي(421 ق)

ابوعمر احمد بن محمد بن عاص مشهور به ابن دَرّاج از بزرگ‏ترين شاعران اندلس بوده و نماينده‏ي اصلي اعتلاي اين سرزمين در پايان قرن چهارم و ابتداي قرن پنجم محسوب مي‏شد. وي سبك نويني در قالب‏هاي شعر قديم عربي پديد آورد و اشعارش علاوه بر آثار ادبي، منبع موثقي از اتفاقات آن دوران است.

تولد "گراردوس مركارتور" جغرافي‏دان برجسته بلژيكي (1512م)

در زمينه جغرافيا، اعتبار دانش جغرافيايى يونان به پايان رسيد و عصر جغرافيايى نويني آغاز گرديد. گراردوس مركاتور سرانجام در پنجم گرهارْدْ كِرْمِرْ جغرافي‏دان بلژيكي كه به رسم معمول عصر خود، تخلّص لاتيني گراردوس مركاتور را براي خود برگزيده بود، در پنجم مارس 1512م در بلژيك به دنيا آمد. وي از جواني به جغرافيا و مسائل جغرافيايى علاقه‏مند بود. مركاتور در همان سال‏هاي جواني تصميم گرفت نقشه‏هايى براي دريانوردان تهيه كند. وي با همين فكر و تصميم، در سال 1534م، مؤسسه عالي جغرافيايى را تأسيس كرد و با استفاده از وسايل مهندسي كه شخصاً ساخته بود، به تهيه مجموعه‏اي از نقشه‏هاي جغرافيايى صحيح و دقيق پرداخت. اين در حالي بود كه در آن زمانْ، اصول جغرافيايى، صرفاً بر پايه عقايد و نظرات بطلميوس، دانشمند يونان باستان بود و نقشه‏ها نيز بر آن مبنا رسم مي‏شد. مركاتور هم نخست تحت تاثير نفوذ عقايد بطلميوس قرار گرفت. با اين حال، بزرگ‏ترين پيشرفت مركاتور در سال 1568م رخ داد. وي كوشيد تا سطح كروي زمين را روي سطحي صاف و مستوي بكشد. بديهي است كه ضمن انتقال از سطح كروي به سطح مسطح، تغيير شكل‏هايى روي مي‏داد كه اجتناب‏ناپذير بود. مركاتور به اين فكر افتاد كه از تصوير استوانه‏اي استفاده كند. بدين ترتيب كه وي استوانه‏اي در نظر گرفت كه مقياس شعاع قاعده آن برابر شعاع كره زمين بود. وي چراغي را در مركز زمين فرض كرد كه نور اين چراغ، سايه قسمت‏هاي مختلف زمين را بر سطح استوانه مي‏افكنْد. حال اگر استوانه، گسترش يافت، نقشه از سطح كروي بر صفحه مستوي و صاف به وجود مي‏آمد. اين همان است كه به "تصوير مركاتور" تعبير مي‏شود. از ويژگي‏هاي اين نقشه اين كه، نصف النهارها به صورت عمودي و موازي يك‏ديگر هستند. اين نصف النهارها از دو طرف بر سطح كُره به تدريج به يك‏ديگر نزديك شده و در قطبين به هم ملحق مي‏گردند. امروزه بيشتر نقشه‏هاي جغرافيايي بر طبق اصول تصوير مركاتور ترسيم مي‏شود. مركاتور سال‏هاي آخر عمر خود را به تهيه مجموعه‏اي از نقشه‏هاي مختلف اروپا گذرانيد. با كارهاي مركاتور دسامبر 1594م در 82 سالگي در آلمان درگذشت.

درگذشت "پيرسيمون لاپْلاس" رياضي‏دان بزرگ فرانسوي (1827م)

پيرسيمون ماركويس لاپلاس فيزيك‏دان و اخترشناس فرانسوي در 23 مارس 1749م درفرانسه به دنيا آمد. از كودكي لاپلاس چيز مهمي در دست نيست و خودش هم آن را مخفي مي‏كرد. با اين حال، از كودكي به رياضيات علاقه فراواني داشت و به سرعت در آن پيشرفت كرد. لاپلاس در 18 سالگي عقايد و افكار خود را براي دالامبِر، بزرگ‏ترين رياضي‏دان وقت فرانسه نوشت ولي دالامبر توجهي به آن‏ها نكرد. پس از چندي، لاپلاس با تهيه رساله‏اي در باب مكانيك بر دالامبر غلبه كرد و به سمت استاد مدرسه نظامي پاريس انتخاب شد. اولين مسئله مورد توجه لاپلاس، دنبال نمودن كار اسحاق نيوتن دانشمند انگليسي بود. زيرا نيوتن قانون اصلي مكانيك آسماني را يافته بود و لاپلاس مي‏خواست اين قانون را در مورد تمام اجسام منظومه شمسي به كار بَرَد. وي در ابتدا قوانين مكانيك سيارات راتعيين كرد و عنوان كرد كه اگرچه وضع سيارات نسبت به خورشيد تغيير مي‏كند ولي اين تغييرات، تناوبي است. لاپلاس تمام اين اكتشافات را تحت عنوان مكانيك آسماني در 5 جلد منتشر ساخت ولي چون فهم مطالبش براي همه مقدور نبود لذا كتاب شرح دستگاه جهان را با روش آسان‏تري نگاشت. لاپلاس هم‏چنين درباره حركت ماه، سيارات و ستارگان دنباله‏دار و جزر و مد درياها، مطالعه و تحقيقات بسيار انجام داد و نظريه‏هايى ارائه نمود. براساس نظريه سحابي لاپلاس، سحاب چرخنده بزرگي، مدت زيادي در فضا حركت مي‏كرده است. به مرور زمان، گازهاي فروزاني از آن جدا شده، خورشيد و سيارگان را تشكيل داده است و تكه جدا شده از سحاب، كرات مستقل و اقمارشان را به وجود آورده است. نظريه لاپلاس گرچه با مخالفت‏هايى روبرو شد اما سرانجام اعتبار و ارزش خود را به دست آورد. با اين حال بيشتر شهرت او به سبب ارائه فرضيه آفرينش و تشكيل جهان و منظومه شمسي است. لاپلاس درباره تشكيل زمين بر اين عقيده بود كه زمين، ميليون‏ها سال قبل، از ستاره مذاب خورشيد جدا شده است. زمين از آن پس در فضاي بي‏پايان به دور خورشيد به چرخش درآمد و طي مرور زمان، سرد و سخت گرديده است. هم‏چنين چون بخارْ اطراف آن را گرفته بود، باران‏هاي شديدي باريده است و با پر شدن گودال‏هاي اين سياره، درياها پديدار شدند. لاپلاس در شيمي نيز دست به آزمايش‏هايى زد و به يافته‏هايى رسيد. او ثابت كرد كه مقدار حرارت لازم براي تجزيه يك جسمِ مركب به عناصر سازنده آن، درست معادل حرارتي مي‏باشد كه هنگام تركيب عناصر سازنده و تشكيل جسم مركب به دست مي‏آيد و اين كشف، آغاز شيمي حرارتي بود. در فيزيك نيز لاپلاس به اندازه‏گيري گرماسنجي مربوط به حرارت مخصوص مواد و به فعل و انفعالات شيميايى و بيان فرمول ظاهراً زائد است، تغييرات يك گاز و به كار بستن آن در تعيين سرعت سير صوت پرداخته است. لاپلاس علاوه بر نجوم و رياضيات، استاد بزرگ فيزيك نيز بود و درباره لوله‏هاي مويين و انتشار امواج صوتي، مطالعات فراواني داشت. پيرسيمون لاپلاس سرانجام در پنجم مارس 1827م در 78 سالگي جان سپرد و آخرين حرف او اين بود كه: آنچه مي‏دانيم بسيار ناچيز است و آنچه نمي‏دانيم، عظيم و وسيع است.