اولتيماتوم چهل و هشت ساعته دولت روس به ايران (1290ش)
در حالي كه اوضاع مالي ايران پس از روي كار آمدن احمد شاه به شدت مختل بود، مجلس شوراي ملي تصميم گرفت تا از آمريكا، كارشناس امور اقتصادي و مالي استخدام نمايد. در نتيجه، عليرغم مخالفت روسها، مورگان شوستر به عنوان خزانهدار كل كشور استخدام شد. اين امر به مذاق روسها كه گمرك را در اختيار داشتند خوش نيامد از اينرو، براي اخراج شوستر و توجه به نظر روسها، به مجلس شوراي ملي اولتيماتوم دادند. پس از اين اولتيماتوم، قواي روسيه به سمت تهران به راه افتادند. در اولتيماتوم دولت روس خواسته شده بود كه دولت ايران موارد سه گانه زير را بپذيرد: 1 - اخراج مورگان شوستر آمريكايي، كارشناس مالي ايران 2 - عدم استخدام هيچ فرد خارجي بدون اجازه دولت روس و انگليس در ايران 3 - پرداخت خسارت لشكركشي روس به ايران از سوي دولت ايران. دولت ايران كه خود را در برابر لشكريان روس ناتوان ديد، به ناچار در برابر خشونت آنان تسليم شد و به خدمت مستشاران آمريكايي پايان داد.
لغو تصويب نامه انجمنهاي ايالتي و ولايتي در هيئت وزيران (1341 ش)
در اين روز هيئت وزيران در يك نشست طولاني، تصويب نامه انجمنهاي ايالتي و ولايتي مورخ 16 مهر 1341 را لغو كرد. اين اقدام دولت در اثر فشاري بود كه از طرف جامعه روحانيت و پيگيري حضرت امام خميني(ره) وارد شد و دولت در مقابل حمله و فشار علما، ناچار سرتسليم فرود آورد. هرچند دولت اين نتيجه را اعلام كرد ولي حضرت امام خواهان اعلان رسمي در روزنامهها شدند و اين امر در دهم آذر آن سال عملي گرديد.
ارتحال فقيه نامدار معاصر حضرت آيت اللَّه العظمي "محمدعلي اراكي" (1373 ش)
شيخ الفقهاء و المجتهدين حضرت آيتاللَّه العظمي شيخ محمدعلي مصلحي اراكي در سال 1273ش (1312 ق) در اراك به دنيا آمد. ايشان از يازدهسالگي به طور جدي و به شوق فراگيري علوم اسلامي، نزد استادان برجسته عصر خود حاضر شد. اين عالم برجسته از محضر علماي بزرگي همچون آيات عظام؛ سيدعبدالكريم حائري يزدي و محمدتقي خوانساري كسب فيض كرد و سپس خود به تدريس پرداخت. آيتاللَّه اراكي در طي 35 سال تدريس، پيچيدهترين مباحث علمي را با گفتاري شيوا و بياني رسا مطرح و آنها را به آساني تفهيم ميكرد. حضرات آيات محمدتقي ستوده، عليپناه اشتهاردي، جلال طاهرشمس گلپايگاني، محسن حرم پناهي، محمدعلي علوي گرگاني، سيد محسن خرازي، علي كريمي جهرمي، رضا استادي، مرتضي مقتدايي، محمدتقي مصباح يزدي و دهها عالم فرزانه ديگر از جمله تربيت يافتگان محفل درس آيتاللَّه اراكي بودند. آيتاللَّه اراكي همچنين در مراحل مختلف، از انقلاب اسلامي، حمايت و پشتيباني مينمود و علاقهاي ويژه به حضرت امام خميني داشت. از اين عالم و فقيه برجسته، آثار بسياري برجاي مانده است كه رساله في الاجتهاد و التقليد و حاشيه بر عروةالوثقي از آن جملهاند. سرانجام اين فقيه سترگ در هشتم آذر 1373ش برابر با 25 جمادي الثاني 1415 ق در يكصد سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي بسيار با شكوه، پيكر ايشان در مسجد بالاسر حرم ئضرت معصومه(س) در جوار اساتيدش به خاك سپرده شد.
وفات عبدالمطلب جدّ بزرگوار پيامبر گرامي اسلام (ص) (8 عامالفيل)
ابوحارث عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف، بزرگ قبيلهي قريش در زمان جاهليت و از بزرگانِ عرب بود. وي مردي عظيمُ الشّان، رفيع منزِلَت، متَّصف به اوصاف پسنديده و مشهور به افعال حميده بود. عبدالمطّلب جد پدري حضرت محمد(ص) و امام علي(ع) است. قوم قريش رياست او را قبول داشته و به وجودش افتخار و مباهات مينمودند. از جمله آثار عبدالمطلب، حفرِ چاه زمزم است. او نذر كرد كه هرگاه، خدايِ متعال، به او ده فرزند پسر كرامت كند، يكي از آن جمله را به سُنَّت جدش، ابراهيم(ع)، قرباني كند. خداي، حاجتش برآورد و او را ده پسر عنايت فرمود. عبدالمطلب بر آن شد كه نذرش را ادا كند. قرعه به نام عبداللَّه، پدر حضرت محمد(ص) افتاد. چون خواست او را قربان كند، خويشانِ مادري، او را ممانعت كردند. سرانجام با راهنمايى يكي از بزرگان، قرار بر اين شد كه ديهي يك نفر را به جاي عبداللَّه قرباني كنند كه صد شتر معيَّن گرديد. عبدالمطلب همواره، محمد(ص) را نوازش ميكرد، او را ميبوسيد و دربارهي او سفارش مينمود و ميگفت: اين چهره را چهرهي سروَري و زعامت ميبينم. چون عبدالمطلب را مرضِ موت رسيد، ابوطالب را بخواند و او را گفت: محمد(ص) را از دل و جان مواظب باش كه اين كودك، رايحهي پدر را استشمام ننموده و مهر مادر نديده. اين كودك را آيندهاي پس شگفت در پيش است. تو مسؤولي در دوران كودكي، مراقب و مواظب او باشي، مبادا آسيبي به وي رسد. پيامبر بزرگ اسلام، در زمان رحلت جدّ خود، هشت سال داشت.
ازدواج پيامبر اكرم با حضرت خديجه(س) پانزده سال قبل از بعثت (25 عامالفيل)
پيامبر اكرم(ص) در 25 سالگي با مشورت و ياري عمويش ابوطالب(ع) با بانوي صاحب نام قريش، خديجه بنت خُويْلَد ازدواج نمود. خديجهي كبري(س) در تمام 25 سال زندگي مشترك با پيامبر اكرم(ص) يار و غمخوار آن حضرت بود. او نخستين كسي بود كه به دين اسلام ايمان آورد و با ايمان خويش مايهي آرامش خاطري براي نبي مكرم اسلام شد. آن بانوي مكرّمه، ثروت هنگفت خود را در راه رشد و تبليغ دين اسلام به پيامبر واگذار كرد و نقش مهمي در پيشرفت اين دين آسماني ايفا نمود. ثمرهي شيرين ازدواج خديجه با پيامبر اسلام دو پسر و چهار دختر به نامهاي قاسم، عبداللَّه، رقيه، زينب، امكلثوم و حضرت فاطمهي زهرا(س) بود.
كشف "تنگه ماژلان" در جنوبي ترين نقطه از امريكاي جنوبي توسط ماژلان (1520م)
487 سال پيش ، روز 6
سپتامبر سال 1522 ميلادي ، هنگام غروب آفتاب ، يك كشتي كوچك بادباني در وضعيت فلاكت باري وارد بندر سان لوكار در آندلس اسپانيا مي شود. نام اين كشتي «ويكتوريا» به مفهوم پيروزي است ، نامي كه شايسته اين كشتي است. در اين كشتي 18 نفر مرد تحت
فرماندهي يك محكوم سابق ، سباستين دل كانو اهل ايالت ياسك قرار دارند. اين كشتي و ملوانان آن ، بازمانده 5 فروند كشتي بادباني و 265 ملوان بودند كه 3 سال پيش از اين تاريخ در روز 19 سپتامبر سال 1519 تحت فرماندهي «فرديناند دو ماژلان» خاك اسپانيا را در جهت غرب ترك كرده بودند. «فرناندو ماگلهائس» مشهور به «فرديناند دو ماژلان» 40 سال پيش از اين تاريخ در پرتغال متولد شده بود. او در جريان جنگ در هند و سپس مراكش از ناحيه پا مجروح شد و تا آخر عمر مي لنگيد. ماژلان در يكي از سفرهايش به اقيانوس هند ، در مسيري كه قبلا واسكودوگاما و آلبو كرك پيموده بودند ، يك برده مالزيايي را با خود به همراه مي آورد كه او را انريكو مي نامد. انريكو در آخرين سفر ماژلان بيش از همه در هنگام بروز خطرات براي او مفيد بود. اين برده به دليل فداكاري هايش اين شايستگي را مي يابد تا نامش به عنوان نخستين انساني كه دور دنيا را پيمود ، در تاريخ جاودان شود. ماژلان تصميم مي گيرد روياي تحقق نيافته كريستف كلمب براي دور زدن قاره آمريكا و رسيدن به آسيا از سوي غرب را واقعيت ببخشد. اما مانوئل ، پادشاه پرتغال پيشنهاد او را رد مي كند. ماژلان به اسپانيا مي رود و با
دختر يكي از بزرگان شهر سوييا ازدواج مي كند. روابط جديد او در اسپانيا ، به ماژلان اين امكان را مي دهد تا اندك اندك اعتماد پادشاه اسپانيا را جلب كند. سرانجام ، شارل كن پادشاه جوان اسپانيا امكانات لازم براي نخستين سفر به دور دنيا را در اختيار ماژلان قرار مي دهد. ناوگان ماژلان شامل كشتي فرماندهي ترينيداد ، كشتي سان آنتونيو ، كشتي ويكتوريا ، كشتي كنسپسيون و كشتي سانتياگو با 265 ملوان از هر قوم و تباري راه اقيانوس اطلس را در جهت غرب در پيش مي گيرد. ناوگان ماژلان طول قاره آمريكا را در جهت جنوب مي پيمايد اما با طولاني شدن مدت سفر ، بي صبري ملوانان افزايش مي يابد و سرانجام به شورشي منتهي مي شود كه ماژلان با خشونت آن را سركوب مي كند. چند روز بعد كشتي سانتياگو هنگام اكتشاف ساحل غرق مي شود. در روز 21 اكتبر سال 1520 ميلادي ، ناوگان به يك تنگه اسرارآميز مي رسد. دو قايق براي شناسايي اعزام مي شوند ، آنها در بازگشت تاييد مي كنند كه احتمالا اين همان مسيري است كه بايد به سوي غرب پيمود. اين موفقيت كينه استوائو گومز ناخداي كشتي سان آنتونيو را مي انگيزد زيرا او قبلا همين پيشنهاد را به شارل كن پادشاه اسپانيا داده بود. بنابراين ، گومز شورش تازه اي به راه مي اندازد و با كشتي سان آنتونيو و ملوانانش به اسپانيا بازمي گردد اما در بازگشت وي و ملوانانش به دستور پادشاه زنداني مي شوند. باقيمانده ناوگان تنگه را مي پيمايد كه از آن پس به نام تنگه ماژلان ناميده مي شود. در روز 28 نوامبر سال 1520 ميلادي سرانجام ناوگان ماژلان به اقيانوس جديدي وارد مي شود. در آن روز ، به طور استثنايي آب هاي اقيانوس آرام و بدون موج بودند بنابراين ماژلان آن را اقيانوس كبير پاسيفيك (آرام) نامگذاري مي كند. بيش از 3 ماه طول مي كشد تا ناوگان ماژلان در روز 6 مارس سال 1521 ميلادي به سواحل مجمع الجزاير ماريان برسد. در جريان اين مدت ، به دليل سوءتغذيه ، بيماري اسكوربوت در
ميان ملوانان كشتار مي كند و 20 ملوان جان خود را از دست مي دهند. پس از پر كردن انبارها از آب تازه و غذا بار ديگر ناوگان ماژلان به حركت خود ادامه داده و به جزيره سبو در مجمع الجزاير فيليپين مي رسد. ماژلان از سوي پادشاه اين جزيره مورد استقبال قرار مي گيرد اما اندكي بعد ، ماژلان مرتكب بي احتياطي مي شود و براي جلب رضايت دوست تازه خود به جنگ پادشاه جزيره مجاور ماكتان مي رود كه دشمن پادشاه سبو بود. در اين جنگ ماژلان هدف يك تير زهرآلود قرار مي گيرد و در روز 27 آوريل سال 1521 ميلادي به همراه 8 نفر از ملوانانش در جزيره ماكتان كشته مي شود. خوائو كاروالهو و دوارته باريوزا فرماندهان جديد به زودي بي كفايتي خود را نشان مي دهند. آنها كشتي كنسپسيون كه در شرايط بدي قرار داشت را مي سوزانند و ناوگان محدود به 2 كشتي ترينيداد و ويكتوريا مي شود. سرانجام اين دو كشتي به سواحل جزاير ملوك مي رسند كه از مدتها قبل پرتغالي ها در آنجا حضور داشتند.ملوانان مدتي را در جزاير ملوك استراحت كرده و بار ديگر راه خود را در پيش مي گيرند. در اين ميان كشتي ترينيداد نيز غرق مي شود و سباستيان دل كانو فرماندهي كشتي ويكتوريا را به عهده مي گيرد. كشتي ويكتوريا اقيانوس هند را پشت سر مي گذارد و پس از پيمودن سواحل آفريقا راه اروپا را در پيش مي گيرد. سرانجام در روز 6 سپتامبر سال 1522 ميلادي كشتي ويكتوريا به سواحل اسپانيا مي رسد.سباستيانو دل كانو از سوي شارل كن لقب اصيلزادگي دريافت مي كند. به اين ترتيب ، در روز 6 سپتامبر سال 1522 ميلادي با ورود كشتي ويكتوريا به بندر سان لوكار آندلس سفر دور دنياي ماژلان بدون وجود خود او پايان مي گيرد. با انجام اين سفر ، 30 سال بعد از كشف آمريكا توسط كريستف كلمب سرانجام اروپايي ها متقاعد مي شوند كه زمين گرد بوده و به مراتب بزرگتر از تصورات آنها است. همچنين ، ثابت مي شود كه آمريكا يك قاره جداگانه است و دستيابي به شرق دور از مسير غرب يك واقعيت است.