فريدريش اِنْگِلْسْ فيلسوف و نظريهپرداز برجسته آلماني در 28 نوامبر 1820م در خانوادهاي مرفه در آلمان متولد شد. وي فرزند يكي از صنعتگران آلماني بود و پس از مرگ پدر وارث ثروت هنگفت او شد. انْگِلْسْ در جواني با كارل ماركس اقتصاددان آلماني آشنايى يافت و مدت 40 سال با كارل ماركس همراه بود و وي را با مسائل و مباني اقتصادي آشنا نمود. آنگاه ماركس را مورد حمايتهاي مالي قرار داد و به او در ارائه انديشههايش كمك رسانيد. در كنار اين روابط و همكاري، انگلس خود نيز به تدوين و طرح عقايدش ميپرداخت. وي در 24 سالگي مقاله "رئوس انتقاد از اقتصاد سياسي" را منتشر نمود و در آن، پس از
بررسي و تحليل سرمايهداري، به عنوان يك نظام اقتصادي مبتني بر مالكيت خصوصي و كشمكش طبقاتي، تناقضات موجود در نظريات اقتصادي ليبرال را مورد انتقاد قرار داد. همفكري انگلس با ماركس باعث شد تا مرام "سوسياليسم" را به اتفاق يكديگر تبليغ و ترويج نمايند و در نگارش كتابها و رسالات فلسفي به همراه هم
اقدام نمايند. انگلس پس از شركت در اجتماع سوسياليستها در لندن، به همراه ماركس وظيفه يافت كه با نگارش و انتشار بيانيهاي، فلسفه و اهداف كمونيستها را
تشريح نمايد. اين بيانيه در نهايت در فوريه 1848م با امضاي ماركس و انگلس منتشر شد و پس از چندي، جنجال زيادي به راه انداخت. از ديدگاه
انگلْس ايدئولوژي از دو بخش تشكيل يافته است: بحث در علوم فيزيك، شيمي و تكنولوژي و به طور عام، علم و دانش بخش نخست آن را تشكيل ميدهد و قسمت دوم از مسائلي چون حقوق، قانون، اخلاقيات، هنر، فلسفه و مذهب تشكيل شده است. از ديدگاه اقتصادي انگلْس جزء اول اهميت ويژهاي دارد و ارزشي كه براي بخش دوم
مطرح ميشود، ناشي از خطاي ذهني است. بايد يادآوري كرد كه بيشتر فرضيههاي علمي كه انگلْس انديشههاي خود را با آنها توجيه مينمايد تا حد زيادي رد شده است. از نظريات مهم وي پايهريزي انديشه ماترياليسم ديالكتيك است. اين انديشه كه توسط فريدريش هِگِل ديگر فيلسوف آلماني مطرح گرديد در تفكرات انگلس جايگاه ويژهاي يافت. ماترياليسم به مادي بودن جميع پديدهها اعتقاد دارد و ديالكتيك وابستگي پيشرفت و تكامل با كشمكش و نزاع دروني را مدنظر قرار داده است. از نظر انگلس تكامل جهان واقعي، اعم از جامعه و طبيعت، برطبق توالي تضاد و نتيجه انجام ميگيرد. وي همچنين كوشيد ماركسيسم را بر يك اساس مبتني بر قواعد علوم طبيعي بسط دهد. انديشههاي انگلس امروزه به عنوان يك نظريه جهت نقد و بررسي مطرح ميشود. فريدريش انگلس سرانجام در پنجم اوت 1895م در هفتاد و پنج سالگي درگذشت.
واگذاري امتياز احداث راه آهن جلفا - تبريز به روسيه (1331 ق)
ي كه مذاكرات درباره مسير خطآهن سراسري ادامه داشت، روسيه براي جلوگيري از
اتلاف وقت و نيز مقدمهاي براي خطآهن سراسري، با
بهره گرفتن از نياز مالي ايران موفق به دريافت امتياز راهآهن جلفا ـ تبريز از
دولت ايران شده بود (صفر 1331ه ق/ فوريه 1913). به رغم عدم پيشرفت مذاكرات خط آهن سراسري، روسيه سريعاً كار ساخت راهآهن جلفا ـ تبريز را آغاز كرد. كار احداث اين خط با شاخة صوفيان ـ شرفخانه در اوايل رجب 1334ه ق/م 1916 در حالي به پايان رسيد كه با آغاز جنگ جهاني موضوع راهآهن سراسري ايران و انجمن مطالعه آن عملاً پروندهاي راكد شده بود.