حجت الاسلام جعفری، استاد حوزه و دانشگاه ابراز کرد: امت های پیشین، دلیل بوجود آمدن غیبت امام عصر(عج) بوده اند و ما نیز متأسفانه؛ باعث تداوم و عدم پایان عصرغیبت ایشان هستیم.
خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه _مهدی مستقیمی: بررسی مختصات عصرغیبت و مواجهات تحقق دولت کریمه حضرت ولی عصر(عج) با توجه به الزامات بینشی و ارزشی دینی و همچنین واکاوی نقش امت ها، در ایجاد عصر غیبت و تداوم آن، مقؤلاتی بودند که ما را بر آن داشتند تا گفتگویی با حجت الاسلام محمد صابر جعفری، استاد حوزه و دانشگاه و عضو هیئت علمی مرکز تخصصی مهدویت، ترتیب دهیم که مشروح آنرا در ادامه می خوانید؛
*قرآن کریم در آیاتی صراحت دارد که «وَ لَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ اُخْرَی» و یا «کُلُّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ رَهِینَةٌ»؛ این معانی دلالت دارند که هر کسی در گرو اعمال و رفتار خود است و اعمال دیگران، به سایرین ارتباطی ندارند؛ با این اوصاف؛ چرا ما با توجه به عهد شکنی و نقص عهد پیشینیان، نسبت به ائمه(ع)، می بایست از رؤیت امام معصوم مان(عج) محروم باشیم؟
در باب مسئله غیبت و محرومیت از دیدار حضرت ولی عصر(عج) می بایست بیان کرد که این موضوع یک علت ایجاد گر دارد و یک علت مبقیه و یا علت استمرار
در باب مسئله غیبت و محرومیت از دیدار حضرت ولی عصر(عج) می بایست بیان کرد که این موضوع یک علت ایجاد گر دارد و یک علت مبقیه و یا علت استمرار؛ افرادی متصور هستند به علت اینکه سایرین، باعث ایجاد مقدمات غیبت حضرت ولی عصر(عج) بوده اند و محرومیت از رؤیت ایشان را ایجاد کرده اند، ما و سایرین نمی بایست تاوان معاصی و بد عهدی آنها را پرداخت نماییم. در باب غیبت حضرت ولی عصر(عج)، حتماً می بایست توجه داشت که این غیبت، به معنای محرومیت از حاکمیت ایشان است و وجود مقدس امام زمان(عج)، حاضر و ناظر در بین شیعیان هستند و دعای ایشان، در رفتار و حالات ما تأثیرگذار است و ایشان در امور ما، دخل و تصرف دارند.
بنابراین عدم رؤیت ایشان، یعنی محرومیت از حضور در حاکمیت سراسری و عدل گستر این بزرگوار(عج) و باید توجه داشت خیر رسانی و محبت امام عصر(عج) منوط به حاکمیت ایشان نخواهد بود. همانگونه که حضرت امیر(ع) مدت بیست و پنج سال از حاکمیت دور بودند و به تعبیری خانه نشین بودند، ولی این محرومیت، به این معنای این نبود که، حضرت امیر(ع)، منفعتی برای جامعه نداشتند. بله؛ اصل موضوع، گستره عظیم محبت و عدالت امام عصر(عج) در دوران حاکمیت ایشان است، ولی امت اسلامی، قطعاً در دوران غیبت نیز، از مواهب و کرامات ایشان متنعم خواهند بود.
در این موضوع که حادثه غیبت بر اثر سوء رفتار گذشتگان و نقص عهد آنان صورت گرفته است، جای هیچ شک و شبه ای وجود ندارد، ولی این معنا دلالت به این امر ندارد که، عوامل ادامه غیبت نیز از بین رفته باشن
در این موضوع که حادثه غیبت بر اثر سوء رفتار گذشتگان و نقص عهد آنان صورت گرفته است، جای هیچ شک و شبه ای وجود ندارد، ولی این معنا دلالت به این امر ندارد که، عوامل ادامه غیبت نیز از بین رفته باشند. می بایست دقت داشت که اصل غیبت، با توجه به عهد شکنی و نقص عهد پیشینیان، صورت گرفته و ما در ایجاد آن نقشی نداشته ایم، ولی می بایست دقت داشت که آیا، در دوران کنونی و عصر حاضر، با توجه به گذشت زمان های طولانی از آغاز غیبت، آیا هنوز عوامل و دلایل محرومیت از رؤیت امام عصر(عج) برداشته شده اند و جامعه، ظرفیت پذیرش ولایت امام معصوم(ع) را بدست آورده است یا خیر؟ علت ایجادگر در مقؤله غیبت، امت های پیشین بوده اند و این علت با مسئله ای دیگر، دارای استمرار شده است و آن مقؤله، علت های مبقیه یا دلایل ادامه غیبت هستند.
آن چه که مورد توجه است این مطلب است که، عوامل بقا و استمرار عصرغیبت امام عصر(عج) در حال حاضر، دردست افراد جامعه است. باید بیان کرد: ما به جرم و تقصیر امت های پیشین، جریمه و تنبیه نمی شویم، بلکه؛ به جرم و کوتاهی خود جریمه و محروم هستیم. امت های پیشین، دلیل بوجود آمدن غیبت امام عصر(عج) بوده اند و ما نیز متأسفانه؛ باعث تداوم و عدم پایان غیبت ایشان هستیم.
در واقع هر زمانی که جامعه آمادگی داشته باشد و شرایط برای حضور حجت خدا(عج) در میان مردم محقق گردد، ظهور حضرت ولی عصر(عج) محقق خواهد شد. بنابراین این معنا که قرآن کریم می فرماید: هیچ کسی به جرم دیگری مؤاخذه نمی شود، سخن درستی است؛ اما، گناه پیشینیان بر عهده خودشان است و گناه ما نیز، بر عهده خودمان است. باید دقت داشت که هر زمان این آمادگی در وجود ما ایجاد شود که آماده پذیرش ولایت امام عصر(عج) گردیم، قطعاً دیدار و رؤیت جمال بی مثال ایشان(عج)، برای ما محقق خواهد شد.
*به نظر شما؛ چه نواقص و یا قصوری در حال حاضر متوجه جامعه منتظر است که مسیر تحقق دولت کریمه حضرت حجت(عج) را مسدود کرده است؟ وظیفه افراد در برابر این نواقص چگونه تبیین شده اند؟
جامعه ای که دغدغه های شخصی و قومی و جناحی و طایفه ای آن، مقدم بر دغدغه های امام و ولی خدا(عج) باشد، این جامعه، به طور قطع از رؤیت حجت خدا(عج) در زمین، محروم خواهد بود
ببینید؛ هر آنچه که از ایجاد شرایط حضور امام عصر(عج) در جامعه جلوگیری نماید، دلیل اصلی حجاب بین ما و حضرت ولی عصر(عج) است. جامعه ای که آمادگی نداشته باشد و یا اینکه همراه و همگام با امام(عج) نباشد و یا اینکه دغدغه های شخصی و قومی و جناحی و طایفه ای آن، مقدم بر دغدغه های امام و ولی خدا(عج) باشد، این جامعه، به طور قطع از رؤیت حجت خدا(عج) در زمین، محروم خواهد بود.
امکان دارد این موضوع در زمانی همانند؛ رفتار و سکنات، طلحه و زبیر باشد که دغدغه ها و امیال خود را، مقدم بر صلاحدید و مشی امام زمانشان در نظر گرفتند و به همین دلیل، در برابر حاکمیت حضرت امیر(ع) ایستادند و جنگ و مناقشه ای به نام«جمل» را بر امام زمان(ع) خود تحمیل نمودند و یا رفتار و سکنات خلفای سه گانه، که با تبعیت از امیال و خواسته های نفسانی، اصل ولایت و مشروعیت سرپرستی امام زمان را نادیده گرفتند و با توجه به دستورات صریح دین و پیامبر اکرم(ص)، ولی و حجت خدا(ع) را خانه نشین کردند و چه این تبعیت و پیروی از هوای نفس، در دوران حاضر و کنونی دامن گیر جامعه باشد.
افرادی در حال حاضر هستند که متأسفانه، منفعت طلبی و دنیا پرستی و گناه خواهی خود را مقدم بر خواسته ها و دغدغه های ولی خدا(عج) می دانند و این امر هیچ منافاتی با عهد شکنی و دنیا طلبی گذشتگان ندارد. بنابراین می بایست بیان کرد که ماهیت رفتار و سکنات و خواسته های ما با پیشینیان تفاوتی چندانی ندارد و همین امر، باعث استمرار محرومیت از دیدار حضرت ولی عصر(عج) است.
*افرادی هستند که مدعی هستند تمامی شرایط و الزامات حضور و ظهور حجت خدا(عج) را فراهم نموده اند و پیوسته در صراط و مسیر تبعیت از ولایت و اوامر دینی هستند، پاسخ این افراد در باب استمرار محرومیت از حاکمیت امام عصر(عج) چگونه است؟
اگر رویکرد عدالت خواهی و عدالت محوری، مقؤله ای فراگیر و مورد درخواست آحاد جامعه شود و مناسبات دینی، از فردیت به عمومیت عام، مبدل گردند و همگان در مسیر تحقق باورهای دینی گام بردارند و به تعبیری، رغبت و اشتیاقی اجتماعی جامعه را فرا گیرد، آن هنگام است که می توان ادعا نمود، پایه های تشکیل دولت کریمه مهدوی، ایجاد شده اند
این که، عده ای معتقد باشند که تمامی مواجهات و مناسبات اسلامی و دینی را در مسیر تحقق دولت کریمه امام عصر(عج) پذیرفته اند و انجام می دهند و هرگز قدمی در خلاف جهت تحقق حاکمیت ایشان بر نمی دارند، مقؤله ای است که به نظر می رسد، ریشه در خوشبینی و اعتماد به نفس خارج از ضابطه این عزیزان داشته باشد. بحث ما بر سر تحقق دولت کریمه مهدوی، بر اساس یک نظام و جامعه کلی و بین المللی است؛ ممکن است عده ای در جامعه دارای بینش و نگاه حقیقی به تحقق حاکمیت ولی خدا(عج) در روی زمین باشند، اما؛ نکته اینجا است که این رویکرد، می بایست فراگیر و همه جانبه و عمومی باشد.
به طور نمونه؛ در تحقق انقلاب اسلامی و در بدو تشکیل نهضت اسلامی در اوایل دهه چهل خورشیدی، عده ای بودند که با امام خمینی(ره) همراه و هم مسیر بودند و در تحقق حکومت اسلامی، دغدغه هایی همانند؛ دغدغه های امام خمینی(ره) را داشتند؛ اما این عده، تا انتهای نهضت و پیروزی انقلاب اسلامی، نتوانستند هم گام و هم مسیر با امام(ره) باشند؛ در نتیجه در تشکیل حکومت اسلامی نقشی نداشتند.
بنابراین می بایست گفت: اگر رویکرد عدالت خواهی و عدالت محوری، مقؤله ای فراگیر و مورد درخواست آحاد جامعه شود و مناسبات دینی، از فردیت به عمومیت عام، مبدل گردند و همگان در مسیر تحقق باورهای دینی گام بردارند و به تعبیری، رغبت و اشتیاقی اجتماعی جامعه را فرا گیرد، آن هنگام است که می توان ادعا نمود، پایه های تشکیل دولت کریمه مهدوی، ایجاد شده اند و به تعبیری الزامات ظهور ولی خدا(عج) در بین مردم، به منصه ظهور رسیده است. بله؛ امکان دارد عده ای باشند که تمام سعی و اهتمامشان این باشد که با دقت و نظارت، تمام تکالیف و واجبات امور دینی را پی جویی نمایند، اما تا مادامی که فردیت تبدیل به جمعیت نشود و رغبتی اجتماعی و فراگیر، در جهت تحقق دولت و حاکمیت امام عصر(عج)؛ محقق نگردد، الزامات و مقدمات دولت مهدوی، میسور نشده اند.
*به عنوان یک محقق؛ اگر بخواهید مؤلفه ها و شاخصه های مهم و اساسی ای را در مسیر نیل جامعه به تحقق دولت کریمه عصر مهدوی، تبیین نمایید، چه شاخصه ها و مقؤلاتی را مد نظر دارید؟
به نظر می رسد مهمترین نکته ای که در این مسیر وجود دارد این مطلب است که، همانند ارائه مباحث توحیدی و اشاعه فرهنگ الهی که مورد خواست و نیاز جامعه است و انسان می تواند با تشخیص مختصات« قولوا لااله الا الله تفلحون» و قرار گرفتن در صراط توحیدی، خود را از عصیان و سرکشی و بیراهه، رهایی بخشد، می بایست؛ با تبیین معضلات و مشکلات و مصائب موجود، نقش حضور و حاکمیت ولی خدا(عج)، در رفع این مشکلات نیز برای مردم مشخص گردد و جامعه نسبت به این مسئله آگاهی یابد که، حضور و وجود امام عصر(عج)، چه مقدار در برطرف شدن ناهنجاری ها و مشکلات و التهابات جهانی و بین المللی، برای جامعه انسانی مفید خواهد بود.
به عبارتی دیگر؛ اگر بشریت آگاه شود که جایگاه و مقام و استعدادهای او، در چه حد و مقداری است و با توجه به عقل و منش و فهمش، چه مقدار می تواند در اعتلای خلقت و تکامل آن مؤثر باشد؛ آن هنگام است که می تواند آماده پذیرش و فهم امامت و ولایت قطب عالم امکان(عج) بر روی زمین باشد.
اولین گام در نیل به جامعه آرمانی اسلامی و دولت کریمه مهدوی، تبیین چالش ها و معضلات موجود در جامعه بین المللی و تبیین سرشکستگی انسان با توجه به تمام قدرت و پیشرفتش در رفع این معضلات است و اینکه این مصائب می توانند با حضور ولی خدا(عج) برطرف شوند
نگاهی به آمارهای تکان دهنده جنایات و خونریزی ها در سطح بین المللی و معضلات موجود، نشان دهنده خلأ بسیار بزرگی است که، قطعاً با حضور ولی خدا(عج) امکان برطرف شدن را، خواهد داشت. بنابراین اولین گام در نیل به جامعه آرمانی اسلامی و دولت کریمه مهدوی، تبیین چالش ها و معضلات موجود در جامعه بین المللی و تبیین سرشکستگی انسان با توجه به تمام قدرت و پیشرفتش در رفع این معضلات است و اینکه این مصائب می توانند با حضور ولی خدا(عج) برطرف شوند.
گام بعدی، تبیین جهل بشریت و نشان دادن این جهل و ناتوانی است؛ بنا به گفته اینشتین، علم من؛ یک برگ کاغذی است، نسبت به نادانی های من؛ بنابراین؛ همزمان با تبیین قابلیت ها و استعدادهای حجت خدا(عج) و یک انسان برگزیده در برطرف ساختن تمام ناملایمات و نابرابری ها، می بایست جهل و ناتوانی انسان موجود را نیز، تبیین کرد.
نکته دیگر در این مسیر، بحث توجه دادن به اتفاقی است که در آینده به وقوع خواهد پیوست واینکه نقش ما، در تحقق آن اتفاق قطعی و حتمی، چگونه خواهد بود. اگر قرار است که ظلم و ستم ها و بدی های موجود و فراگیر از بین بروند و قرار بر این است که، مهربانی و صمیمیت و برابری، حاکم شوند، بنابراین نقش ما، در تحقق این عصر و زمان چگونه خواهد بود؟ ما با درک صحیح این مناسبات می بایست، به خیل عظیم مشتاقان عصر ظهور اعلام نماییم که، می بایست از چه زمانی در این مسیر گام بردارند.
به طور قطع، تحقق دولت کریمه مهدوی؛ نیازمند علم و قدرت و قوّت عظیم و قوی است و تشکیل این عصر، نیازمند معنویت و انصاف بی شمار انسانی است که، ان شاالله؛ بیش از پیش، شاهد بارورشدن این شاخصه ها، در جامعه باشیم.