رئيس جمهوري در مراسم بازگشايي مدارس و آغاز سال تحصيلي 97-96 با تاکيد بر اينکه محيط مدارس ما بايد محيط اخلاق و ادب باشد، اظهارداشت: بايد در محيط مدرسه افکار ديگران را تحمل و به فکر ديگران احترام بگذاريم.
حجت‌الاسلام و‌المسلمين دکتر حسن روحاني ديروز در اين مراسم که در هنرستان دخترانه شهيد مدرس تهران برگزار شد، اين پرسش را به عنوان پرسش مهر امسال مطرح کرد که چگونه بايد درمحيط مدرسه تحمل و احترام به افکار ديگران و اخلاق و ادب را تمرين کنيم؟
رئيس جمهوري با بيان اينکه نواختن زنگ آغاز سال تحصيلي، شروع حرکت به سوي پله‌اي جديد است، اضافه کرد: اگر 12 سال تحصيلي را 12 پله براي پيشرفت در نظر بگيريم، به معناي آن است که پس از پيمودن پله دوازدهم به سطحي از توانمندي و برخورداري از دانش برسيم که براي ورود به عرصه فعاليت، کار و تلاش در اجتماع آماده باشيم.
دکتر روحاني اضافه کرد: ممکن است مسير و ايام تحصيل براي برخي از دانش‌آموزان ما با سختي‌هايي همراه باشد، اما قطعاً وقتي پس از پايان دوران تحصيل به اين ايام نگاه کنيد، خواهد ديد که جزو بهترين روزهاي زندگي شما بوده است.
رئيس جمهوري اظهار داشت: رابطه معلم با دانش‌آموزان و دانش‌آموزان با يکديگر در چگونگي تربيت آنان در دوران تحصيل بسيار مؤثر است. اگر محيط مدرسه محيط امني نباشد و دانش‌آموز از رفتار همکلاسي‌هاي خود آزار ببيند، اگر دانش و استعداد بيشتر دانش‌آموزي مايه فخر او به دانش‌آموزان ديگر شود، اگر شکل و قيافه يا لحن و لهجه و نوع راه رفتن و رفتار دانش‌آموزي مايه تمسخر او شود، نتيجه آن مي‌شود که اين دانش‌آموز تحت فشار روحي قرار گيرد و کلاس درس براي او امن نيست و در چنين شرايطي رفتار نامناسب معلم و احياناً محيط عمومي‌جامعه و خانواده نيز اين ناامني را براي دانش‌آموز مضاعف مي‌کند و در اين شرايط درس خواندن براي دانش‌آموز بسيار سخت و رنج‌آور خواهد بود.
وي با اشاره به اينکه امروز نوجوانان و جوانان دانش‌آموز و دانشجوي ما موفقيت‌هاي زيادي در عرصه‌هاي مختلف علمي‌در جهان کسب کرده‌اند، خاطرنشان کرد: با اين وجود وقتي به آنچه در صد سال اخير، نگاه مي‌کنيم مي‌بينيم که نقائصي در عملکرد ما وجود دارد و نتوانسته‌ايم از منابع و سرمايه‌هايمان به بهترين نحو استفاده کنيم.
دکتر روحاني ادامه داد: امروز اگر دانش‌آموز داراي 12سال تحصيل ما را با يک دانش‌آموز کشور پيشرفته که او هم 12 سال تحصيل کرده، کنار هم قرار دهيم، مي‌بينيم که داشته‌هاي او بيشتر از دانش‌آموز ماست چرا که در مدارس ما بيشتر بر حفظيات تکيه شده است تا پرورش خلاقيت‌ها و کسب مهارت‌ها.
رئيس جمهوري گفت: اگر در کتب درسي ما نيز به جاي ارائه صرف حفظيات در ذهن دانش‌آموزان، سوال ايجاد شود، قطعاً دانش‌آموزاني پيدا مي‌شوند که شايد به اين سوالات پاسخي ديگر و حتي بهتر از پاسخ مؤلفان کتب درسي بدهند. مؤلفان کتب درسي ما بايد اين نکته را باور کنند که شايد برخي از دانش‌آموزان با ذهن‌هاي خلاق بتوانند پاسخ‌هاي بهتري به برخي سوالات درسي بدهند و با طرح سوال در ذهن آنها و جمع‌آوري پاسخ‌هاي جديد از دانش‌آموزان خلاق، کتب درسي سال‌هاي آينده را براساس اين پرسش و پاسخ‌هاي جديد تأليف کنند تا خلاقيت بيش از پيش در ذهن جوانان و نوجوانان کشورمان زنده شود.
دکتر روحاني افزود: بايد به گونه‌اي عمل کنيم که پس از 12 سال دانش‌آموز ما به جاي اينکه يک برگه کاغذ به عنوان مدرک دريافت کند، مهارت عملي کسب کرده باشد و حداقل در يک رشته مهارت و علاقه کافي براي اشتغال به کار داشته باشد.
رئيس جمهوري اظهار داشت: اولين درخواست من از آقاي بطحايي حتي قبل از معرفي ايشان به عنوان وزير به مجلس اين بود که نظام آموزشي ما به گونه‌اي اصلاح شود که دانش‌آموز فارغ‌التحصيل از دوره دوازده ساله تحصيلات ابتدايي و متوسطه حداقل يک کار و مهارت آموخته باشد تا اگر نخواست وارد دانشگاه شود، بتواند وارد بازار کار شود.
دکتر روحاني با بيان اينکه اصلاح نظام آموزشي بر اين اساس وظيفه همه معلمان، مسئولان آموزشي، مؤلفان کتب درسي و ديگر مسئولان کشور است، اظهارداشت: شايد اين انتقاد من مقداري تند باشد، اما اگر نگاهي به کتب درسي دوران مدرسه امثال بنده در دهه‌هاي 30 و 40 بيندازيم، غير از جلد و عکس و تغييرات شکلي مختصر، محتواي اين کتب با کتب درسي امروز تفاوت چنداني ندارد.
رئيس جمهوري ادامه داد: ما بايد دانش‌آموز امروز را براي 12 سال بعد تربيت کنيم نه حتي براي امروز در حالي که نظام تحصيلي و کتب آموزشي امروز ما دانش‌آموزان را حتي براي امروز تربيت نمي‌کنند بلکه آنان را براي ديروز تربيت مي‌کنند. از همه تلاش‌ها و زحماتي که براي تحصيل و تربيت دانش‌آموزان کشور کشيده مي‌شود صميمانه و خالصانه سپاسگزاري مي‌کنم اما بايد قبول کنيم که اين تلاش‌ها نياز به تحول اساسي دارند.
دکتر روحاني با طرح اين سوال که آيا جواناني که از مدارس ما فارغ‌التحصيل مي‌شوند افرادي مسئول، ماهر، خلاق و علاقمند به کار و تلاش در نتيجه آموزش‌هاي ارايه شده به آنان در مدرسه هستند يا جواناني که مقداري مطلب حفظ کرده اند که در اثر گذر زمان از ياد خواهند رفت، تصريح کرد: خواهش من و آنچه به عنوان سوال مهر امسال طرح خواهم کرد، اين است که محيط مدارس و محيط آموزش را محيط تحمل نظرات و انديشه‌هاي مختلف و متفاوت قرار دهيم، تا جواناني تربيت کنيم که بهتر و بيشتر در خدمت تعالي کشور باشند.
رئيس جمهوري خاطر نشان کرد: اگر به حرف و نظر کسي خنديديم يا آن را مسخره کرديم، يعني تحمل نظرات و افکار ديگران را نداريم در حالي که تحمل نظر مخالف يکي از شروط اصلي ايجاد فضاي مناسب براي پرورش ذهن‌هاي خلاق است. اگر از پاسخ و نظر متفاوت دانش‌آموز در مدرسه استقبال شد او براي بروز خلاقيتش جرأت مي‌يابد و تشويق مي‌شود و محيط مدرسه محيط احترام به خلاقيت، اخلاق و ادب مي‌شود.
دکتر روحاني گفت: سوال مهر امسال اين است که «چگونه محيط مدرسه را به محيط تحمل افکار ديگران و احترام به نظرات مختلف و اخلاق و ادب تبديل کنيم و چگونه و با چه سبکي ارتقاء اخلاق و ادب و کسب توان تحمل بالاتر را تمرين کنيم؟»
رئيس جمهوري با اشاره به سخني از حضرت علي(ع)، اظهار داشت: امام علي(ع) تأکيد دارند که «ندانستن و سوال کردن عيب نيست و پرسيدن چه بسا که حسن است» و بايد بر پايه صبر و تحمل پرسشگري را به نحو شايسته پرورش داده و به آن پاسخ مناسب دهيم که اگر محيط مدارس اينگونه شود، افرادي عالم‌تر، انديشمندتر،خلاق‌تر، ماهرتر و علاقمندتر به فعاليت و تلاش در جامعه تربيت خواهند شد.
دکتر روحاني همچنين تأکيد کرد: لازم است از فرصت و فضاي مدارس براي يادگيري چگونگي استفاده مناسب از فضاي مجازي استفاده کنيم چرا که فضاي مجازي تيغ دو لبه‌اي است که مي‌تواند زندگي ما را نابود کند و هم ما را در مسير رشد و تعالي قرار دهد.
سيدمحمد بطحائي وزير آموزش و پرورش هم در اين مراسم و پيش از سخنان رئيس جمهوري با اشاره به اينکه هنوز تا تبديل مدارس به عرصه پرورش خلاقيت فاصله داريم، گفت: متأسفانه تمرکز اداري و ساختاري آموزش و پرورش مسير اجراي برنامه‌هاي اصلاحي آموزشي و پرورشي را کند کرده است و بهره‌وري نظام آموزشي همچنان پايين است.
وي اصلاح آموزشي و پرورشي کشور را اولين برنامه وزارت آموزش و پرورش دولت دوازدهم اعلام کرد و اظهار داشت: قطعاً استفاده از فناوري‌هاي جديد براي ارتقاء شاخص‌هاي مديريتي در اين عرصه مد نظر خواهد بود و در کنار آن اختيارات لازم براي اداره واحدهاي آموزشي در محور شناسايي و رفع مشکلات با تفويض اختيارات لازم پيگير
خواهد شد.