سي ام مرداد روز جهاني مسجد و به تبع آن هفته جهاني مسجد بهانه‌اي است براي ارائه الگوي مناسب براي بزرگداشت خانه‌هاي پرواز، جايگاه رفيع آن، تبيين مطالبات و نيازهاي مسجد، مرور وضعيت گذشته و حال مساجد، بررسي نقش مساجد در تعامل بين دين و دولت و نيز معرفي و قدرداني از خادمين، هيئت امناء و ائمه جماعات، توجه به آباداني و عمران معنوي و فيزيکي، تلاش براي بهبود محتواي فرهنگي و ايجاد هماهنگي بين متواليان ديني اين اماکن متبرکه و تبيين قداست و عظمت مسجد با توجه به قرآن و بررسي آن در مي‌يابيم که نگاه قرآن به مکان مقدسي چون مسجد نگاهي عميق و پرمعناست چرا که خداوند مساجد را اماکني براي اوج گرفتن و نقطه آغازين براي سير معرفي مي کند و مکان حرکت و معراج گل سرسبد عالم آفرينش و نگين هستي را مسجد مي‌داند.
((سبحان الذي اسري بعده ليلا من المسجد الحرام الي المسجد الاقصي)) اسراء 1
و به راه پويان وصال براي رسيدن به قله قرب الهي مسجد را به عنوان مکان پرواز به سوي دوست مي‌شناسد و رخصت مي‌دهد تا در خانه‌هايي همانند مساجد نام او صبح و شام ياد شود و از آن جا تنزيه کنندگان حضرت حق تسبيح گويان بلندي يابد.
((في بيوت اذن الله ان ترفع و يذکر فيها اسمه يسبح لله فيها بالغدو و الآصال)) نور 36
آري صاحب اصلي مسجد خداوند است که در آنجا ميزبان مومني است که براي بندگي او مي‌آيد و طبيعي است که چنين خانه‌هايي بايد بزرگترين پايگاه توحيد و يکتاپرستي در جامعه اسلامي باشند.
و مساجد يذکر فيها اسم الله کثيرا
مسجد نمونه اسلام عهده دار نقش‌هاي مهمي در عرصه‌هاي عبادي، تربيتي، فرهنگي، اجتماعي، سياسي و نظامي است و از اينجاست که پيامبر اعظم(ص) پس از هجرت و ورود به شهر مدينه در نخستين گام در راستاي تحقق حاکميت خويش اقدام به تاسيس نهادي اجتماعي، ديني نمود که مسجد نام داشت و پايه هاي حکومت اسلامی در زمان رسول خدا(ص) در اين مکان بنيان نهاده و اصول و مباني دين اسلام از اين پايگاه مقدس به مردم جهان عرضه شد.
پيامبر با اين کار خويش دکترين سياسي جديدي را پايه گذاري کرد که در آن حکومت کننده ((امام)) و حکومت شونده ((امت)) و مقر حاکميت مسجد بود آري پيامبري که سرلوحه برنامه هايش يکتاپرستی و توحيد بود لازم ديد پيش از هر کاري دست به ساختن مکاني باي پرستش و بندگي بزند تا مسلمانان در آنجا در مواقع نماز به ذکر خدا و ياد حق بپردازند و ضروري بود ايشان مرکزي به وجود آورد که اعضاي امت اسلامي افزون بر حضور روزانه در صف‌هاي جماعت در هر هفته در روز معين گرد هم آيند و در مصالح اسلام و مسلمين به مشورت بپردازند و هر سال به بهانه دو بار نماز عيد اقامه کنند و بر همين اساس در محله قبا مسجدي به همين نام بنا نهادند و سال به سال بر وسعت آن افزودند و در کنار مسجد سرپناهي براي نيازمندان و مهاجران تهي دست ساختند. و چه زيبا خداوند اولين مسجد ساخته شده در اسلام را ستوده و با توصيفي که خداي بزرگ از مسجد بنا نمود مي‌توان به جايگاه والاي آن پي برد که فرمود:
((همان مسجد که بنيانش از اول بر پاييه پارسايي محکم بنا گرديده سزاوارتر است بر اين که در آن اقامه نماز کني که در آن مسجد مردان پاکي که مشتاق پاکسازي خود هستند در مي‌آيند و خدا مردان پاک مهذب را دوست مي‌دارد.
در فرهنگ اسلامي ما احترام زيادي براي مساجد بيان شده و همگان را به تکريم و بزرگداشت اين مکان مقدس و پاکيزه نگاه داشتن آن توصيه نموده است ابوبصير مي‌گويد از امام صادق(ع) علت تعليم مساجد را پرسيدم فرمودند به اين ديل به تعظيم مساجد امر شده که آنها خانه‌هاي خدا در زمينند و پيامبر فرموده که خداوند تبارک و تعالي فرموده است مساجد خانه‌هاي من در زمين به شمار مي‌آيند آنها براي اهل آسمان مي‌درخشند همان طور که ستارگان براي اهل زمين درخشش دارند و رسم و سيره پيامبر در تکريم مساجد در کنار اينکه ديگران را به بزرگداشت و احترام مسجد رهنمون مي شدند اين بود که هر گاه از سفر برمي‌گشتند ابتدا به مسجد رفته دو رکعت نماز گذارده سپس در آنجا مي‌نشستند و مردم براي ديدنش شرفياب مي‌شدند.
پس لازم است به بهانه سي مرداد که روز جهاني مساجد است که در سال 1373 به پيشنهاد جمهوري اسلامي ايران به خاطر روز به آتش کشيدن مسجد الاقصي، در اجلاس سي ام وزاري خارجه سازمان کنفرانس اسلامي در راستاي تحکيم مساجد در توسعه فرهنگ و ارزش‌هاي اسلامی و تکريم و بزرگداشت مساجد در ايران به تصويب سازمان رسيده و با عنايت به جايگاه رفيع ايران اسلامي به عنوان تاثيرگذارترين کشور در ميان جهان اسلام بلکه دنيا به نقش محوري مساجد در تشکيل نظام اسلامي و مسجد به عنوان مهمترين عامل ايجاد کننده تعامل و ارتباط معنوي مسلمانان و خاستگاه وحدت و استمرار آن و مسجد به عنوان نمادي از هنر و معماري اسلامی و تاريخ گوياي فرهنگ و تمدن اسلامي توجه ويژه به جايگاه رفيع مساجد داشته باشيم و به گزيده‌اي از آموزه‌هاي آسماني که در روايات گوناگوني به آن برمي خوريم درباره تعظيم مساجد و چونگي بزرگداشت و احترام به خانه‌هاي خدا و کارهاي پيشنهادي توجه کنيم باشد که ما هم در زمره متأسيان به پيامبر و احترام کنندگان به مسجد باشيم
چگونگي بزرگداشت مساجد
خوشبو کردن مساجد، پوشيدن لباس هاي نيکو، خواندن دو رکعت نماز در ابتداي ورود به مسجد، باقي ماندن در مسجد پس از شنيدن اذان، رعايت بهداشت مسجد، نخوابيدن در مسجد، محل داد و ستد قرار ندادن مسجد، پرهيز از خواندن شعرهاي دنيايي، توجه به روشنايي مسجد و هر کاري که باعث رونق و آباداني مسجد شود به خاطر بزرگداشت مسجد سفارش شده است.
حجت الاسلام والمسلمين دکتر سيدشهاب الدين حسيني