جام جم آنلاين: در تاريخ صنعت خودروسازي جهان از برخي خودروها به عنوان نجات‌دهنده ياد مي‌شود. اين دسته از خودروها كه حتي ممكن است شمار چندان زيادي از آنها به مرحله توليد نرسند اما به جهت تغيير و تحولات چشمگيري كه در ساختار مهندسي آنها صورت گرفته است يا قيمت تمام شده نه چندان زيادشان تا آنجا تاثيرگذار مي‌شوند كه حتي يك برند سرشناس خودروسازي را از ورشكستگي نجات مي دهند.

BMW1500 از جمله اين خودروهاست كه بدون شك BMW ادامه حيات خود را بايد مديون اين محصول كوچك اما دوست‌داشتني باشد.

در نمايشگاه اخير خودروي فرانكفورت آنهايي كه مي‌خواستند تنها براي چند ثانيه نشستن در BMW1500 مدل 1961 را تجربه كنند بايد حدود نيم ساعت در صف مي ايستادند. آنها تنها يك دقيقه زمان داشتند تا از ديدن بخش‌هاي مختلف داخل و خارج اين خودرو كه نيم قرن پيش پا به عرصه حيات گذاشت و بي ام و را از نابودي نجات داد لذت ببرند! در آن نمايشگاه دو دستگاه از اين خودرو به نمايش گذاشته شده بود كه همزمان با چرخيدن روي سكوي در حال گردش، آن دسته از بازديدكنندگان نمايشگاه را كه سن و سالي داشتند به دوران پرفروغ خود مي بردند. اين خودروي چهار سيلندر تنها 75 اسب بخار قدرت داشت اما نكته جالب آن به كارگيري ترمزهاي صفحه‌اي بود كه در نيم قرن پيش اتفاقي بزرگ به شمار مي‌رفت. BMW1500 با 150 كيلومتر حداكثر سرعت و وزني حدود 950 كيلوگرم يكي از خودروهاي پرطرفدار در دهه 70 به شمار مي آمد. در حقيقت 150 كيلومتر حداكثر سرعت موفقيتي بزرگ براي مهندسان بي ام و محسوب مي‌شد و دقيقا از بابت همين موفقيت بود كه گروه قابل توجهي از مشتريان اين خودرو را جوانان تشكيل مي‌دادند.

در اوايل دهه 70 ميلادي متوسط درآمد مردم آلمان از رشد نسبتا خوب 10 درصدي برخوردار بود. از شانس خوب بي ام و، اين رشد مناسب با توليد انبوه BMW1500 همزمان شده بود و به همين دليل شمار زيادي اقدام به خريد اين خودرو كردند. استقبال مشتريان از خريد اين خودرو تا به آن حد بود كه در اوايل ژوئن سال 1962 سفارش خريد BMW1500 به 25 هزار دستگاه رسيده بود. مديران ارشد بي ام و با مشاهده اين وضعيت سريعا دست به كار شده و از انبوه خبرنگاران حوزه خودرو از آلمان و ساير كشورهاي جهان دعوت كردند تا از نزديك آزمون‌هاي فني BMW1500 را به تصوير بكشند. طولي نكشيد كه از BMW1500 به‌عنوان نماينده كلاس جديدي از خودروهاي رده متوسط توليد بي ام و ياد مي‌شد. اما نكته مهم‌تر اين بود كه در حالي كه ارزش سهام اين برند خودروساز بشدت كاهش يافته بود، هجوم مشتريان و ثبت سفارش خريد بر آتش تمامي اين مشكلات آب سردي ريخت.

ظاهر خودرو نشان از نوعي استقلال و توجه به نگرش مدرن داشت. خطوط كناري خودرو بر زيبايي آن افزوده بود و در عين حال نمي توان الگوبرداري خاصي از خودروهاي سبك آمريكايي در آن پيدا كرد. در حقيقت بيش از اين‌كه اين خودرو شبيه خودروهاي آمريكايي باشد به خودروهاي سبك ايتاليايي شباهت داشت. تك‌چراغ‌هاي بزرگ در قسمت جلويي و چراغ هاي راهنما كه در دو گوشه جلويي BMW1500 قرار گرفته بودند به عنوان امضاي منحصربه‌فردي براي اين محصول تازه وارد در نظر گرفته مي شدند. موتور خودرو براي بنزين استاندارد طراحي شده بود كه مي‌توانست آن را به سرعت 150 كيلومتر بر ساعت برساند. اين رقم گرچه امروزه ركوردي ناچيز و بي‌معني و در دنياي خودروسازي مدرن در نظر گرفته مي شود اما نيم قرن پيش در حكم برگ برنده‌اي در مقايسه با ساير رقبا بوده است. همين نگرش در شتاب اوليه BMW1500 نيز به چشم مي‌خورد. اين خودرو صفر تا 100 را در 8‌/‌16 ثانيه طي مي كرد كه در دوراني كه ارقامي حتي بالاي 20 ثانيه نيز به‌ثبت مي رسيد، موفقيتي چشمگير به شمار مي‌آمد.

در خصوص دانش آيروديناميك مربوط به خودروهاي نيم قرن پيش صحبت چندان زيادي نمي‌شود كرد. در حقيقت آن دوران زيربنايي براي پيشرفت‌هاي امروز به شمار مي‌آيد با اين حال بارقه‌هايي از توجه به اين دانش نيز در BMW1500 بخوبي ديده مي شود. به خاطر شيب نسبي شيشه جلو و همچنين جلو پنجره شيب دار، اين تازه وارد در سرعت‌هاي بالا مقاومت نسبتا كمتري در برابر هوا از خود نشان مي‌داد. نكته حيرت‌انگيزي كه درخصوص BMW1500 ديده مي‌شود مصرف سوخت پايين آن بوده است. اين خودرو به ازاي طي هر يكصد كيلومتر در جاده تنها 9 تا 10 ليتر سوخت مصرف مي‌كرد. البته اين ادعايي است كه از سوي مهندسان بي ام و مطرح مي شد كه به نظر مي رسد فاصله چندان زيادي با واقعيت نداشته باشد. BMW1500 باك بنزيني با گنجايش 53 ليتر دارد كه با يك محموله كامل سوختي مي‌تواند تا 500 كيلومتر طي مسير داشته باشد.

مهندسان بي ام و براي اين‌كه اين خودرو تا سال‌هاي طولاني به عنوان خودرويي منحصربه‌فرد و شاخص مطرح شود تاير مخصوصي با اندازه هاي متفاوت براي آن طراحي كردند. تايرها در مقايسه با تاير خودروهاي ديگر در اين كلاس و اندازه كمي كوچك‌تر بودند كه همين نكته به جذابيت بيشتر BMW1500 كمك مي كرد. بدنه خودرو تمام فولادي بود كه با تكيه بر تازه‌ترين پيشرفت‌هاي صورت گرفته در زمينه جوشكاري، قطعات مختلف آن به يكديگر پيوند خورده بودند.

در تاريخ حيات برند بي ام و، خودروي BMW1500 به‌عنوان يك ناجي منحصربه‌فرد شناخته مي‌شود. ورود اين خودرو به چرخه توليدات بي ام و موجب شد تا خيل عظيمي از مشتريان خودرو كه در طبقه خريداران با سطح درآمد متوسط قرار داشتند محصولي مناسب، به روز و در عين حال نه چندان گران‌قيمت براي خريد پيدا كنند. بي ام و در اوايل دهه 70 با توليد انبوه اين خودرو به موقيعت مناسبي رسيد. اين خودرو حدواسطي ميان خودروهاي گران‌قيمت و لوكس و خودروهاي ارزان توليد شده در بي ام و بود. اين برند خودروساز در سال‌هاي اخير و در حاشيه برگزاري نمايشگاه‌هاي مختلف خودرو در سراسر جهان، نمونه‌هايي از خودروهاي مهم و تاثيرگذار چند دهه گذشته خود را ارائه مي كند. BMW1500 نيز از جمله اين خودروها بوده است. آنهايي كه نزديك به 70 سال از عمرشان مي گذرد بي‌شك تبليغات تلويزيوني اين خودرو را به ياد دارند، تبليغاتي كه در آنها سيبل تيراندازي با كمان در كنار BMW1500 قرار داشت و پرتاب دقيق تير به مركز سيبل نشان مي داد كه خريد اين خودرو تا چه حد مقرون به صرفه است.

BMW1500 از چند زاويه

اين خودرو بيش از آن‌كه شبيه خودروهاي آمريكايي باشد به خودروهاي سبك ايتاليايي شباهت داشت.

به خاطر شيب نسبي شيشه جلو و همچنين جلو پنجره شيب دار، اين تازه وارد در سرعت‌هاي بالا مقاومت نسبتا كمتري در برابر هوا از خود نشان مي داد.

تايرها در مقايسه با تاير خودروهاي ديگر در اين كلاس و اندازه كمي كوچك‌تر بودند كه همين نكته به جذابيت بيشتر BMW1500 كمك مي كرد.

بدنه خودرو تمام فولادي بود كه با تكيه بر تازه‌ترين پيشرفت‌هاي صورت گرفته در زمينه جوشكاري، قطعات مختلف آن به يكديگر پيوند خورده بودند.

مهدي پيرگزي / جام جم