درگذشت "سيد جلال الدين مجتبوي" استاد برجسته و پژوهشگر شهير علوم عقلي (1378 ش)

استاد دكتر سيد جلال الدين مجتبوي از استادان گرانقدر دانشگاه تهران و پژوهشگران برجسته علوم عقلي در سال 1307 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات ابتدايي و متوسطه، مقطع ليسانس و سپس دكترا را به پايان برد و در فلسفه فارغ التحصيل گرديد. از جمله استادان ايشان در اين رشته مي‏توان به آقايان شيخ محمد حسين فاضل توني، علامه سيدمحمد كاظم عصار، دكتر علي اكبر سياسي و استاد شهيد مرتضي مطهري اشاره كرد. استاد پس از اخذ دكترا، در گروه فلسفه دانشگاه تهران به تدريس اشتغال ورزيد و مدت 9 سال نيز رياست دانشكده ادبيات و علوم انساني و مديريت گروه فلسفه اين دانشكده را برعهده داشت. دكتر مجتبوي در طي سال‏هاي متمادي، آثار متعددي در حكمت و فلسفه تاليف و ترجمه نمود كه كليات فلسفه، فلسفه يونان و روم و فلسفه يا پژوهش حقيقت از جمله ترجمه‏هاي ايشان مي‏باشد. همچنين ترجمه و توضيح قرآن حكيم كه به عقيده صاحبنظران از بهترين ترجمه‏هاي قرآن مجيد به شمار مي‏رود از اين استاد برجاي مانده است. استاد مجتبوي سرانجام پس از عمري تدريس و اشاعه فرهنگ اسلامي، سرانجام در 71 سالگي در تهران به رحمت ايزدي پيوست و در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

روز بزرگداشت عارف شهيد "شيخ شهاب‏الدين سهروردي" معروف به "شيخ اشراق"

ابوالفتوح يحيي بن حَبش ابن اميرَك سُهروردي، حكيم، متكلم، اديب و فيلسوف شهير، معروف به شيخ اشراق، در سال 549 ق در سهرورد در حوالي زنجان به دنيا آمد. وي پس از آن كه حكمت و اصول فقه را فرا گرفت در علوم حكمت و فلسفه سرآمد همگان شد و بر اثر تيزهوشي، قوت حافظه و نيك‏انديشي، در بسياري از علوم زمان به استادي دست يافت. سهروري چون در بسياري از موارد، برخلاف راي قدما سخن گفته و از حكمت ايراني و اصطلاحات دين زردشتي استفاده كرده بود، متعصبان او را به الحاد و بي‏ديني متهم نموده و با نظر علماي حَلَب، فرمان به قتل او دادند. تا اينكه سرانجام وي را در سال 587 ق در 38 سالگي به قتل رساندند. سهروردي آثار متعددي به فارسي و عربي دارد كه منطِقُ التّلويحات، المقاوِمات، حكمةُ الاِشراق به عربي و روزي با جماعت صوفيان، عقل سرخ و پرتونامه به فارسي از آن جمله‏اند. سهروردي، حكمت اشراق را احيا نمود و آن را به كمال رسانيد. در حكمت اشراق، سير و سلوك تنها زاده فكر نيست، بلكه بر اثر رياضت و راهنمايي ذوق حاصل شده است. ملاصدراي شيرازي و حاج ملا هادي سبزواري از عقايد سهروردي بهره بردند و از آن در ارايه و تبيين حكمتِ متعاليه استفاده كردند.

رحلت عالم بزرگوار آيت‌الله شيخ علي‌اکبر مشکيني (1386ش)

آيت‌الله علي‌اکبر فيض معروف به مشکيني در سال ۱۳۰۰ش در روستايي از توابع بلوک مشکين و در ميان خانواده‌اي متدين و اهل علم چشم به جهان گشود. پدرش از اهالي علم بود و در کسوت روحانيت به تحصيل علم و رتق و فتق امور مردم مي‌پرداخت. وي هنگامي که همراه با پدر در نجف اشرف مقيم بود، به مکتبخانه رفت و سپس همراه پدر به وطن بازگشت و مقداري از مقدمات علوم ديني را نزد او فرا گرفت. با رحلت پدر و به سفارش وي، براي تحصيل علوم ديني به شهرستان اردبيل سفر کرد و مقداري از صرف و نحو را در آنجا فرا گرفت. سپس در معيت عالم بزرگواري که از معترضين در حادثه مسجد گوهرشاد مشهد درمورد حکم کشف حجاب در زمان رضاخان بود، به شهر قم آمد و در آنجا به تحصيل علوم ديني پرداخت. معظم‌له دروس دوره سطح را به‌خوبي به پايان برد و در درس خارج فقه و اصول استادان مشهور دوره خود حاضر شد. او نزديک به هفت ماه نيز در نجف اشرف حضور داشت و در درس‌هاي خارج استادان آن ديار، به‌ويژه امام خميني (ره) شرکت مي نمود اما به‌دليل هواي گرم نجف و ضعف مزاجي مجبور به بازگشت به ايران شد. آيت‌الله علي‌اکبر مشکيني در سال‌هاي تحصيل خود، به محضر عالمان بسياري شرفياب شد. او در دروس خارج فقه و اصول آيت‌الله العظمي بروجردي (ره) و آيت‌الله العظمي محقق داماد (ره) شرکت مي‌کرد. در نجف نيز به محضر عالمان و استادان آن ديار شرفياب مي‌شد و در درس خارج امام خميني (ره) شرکت جدي داشت. بسياري از استادان و علماي امروز از شاگردان آيت‌الله مشکيني به‌شمار مي‌آيند که در درس‌هاي وي شرکت جدي داشته‌اند. او کتب دوره مقدمات و سطح را بارها تدريس کرده و سال‌ها به تدريس خارج فقه و اصول اشتغال داشته است. هم‌چنين درس تفسير او از دروس مشهور حوزه علميه قم بوده است. از فعاليتهاي مهم وي در اين عرصه، تأسيس مؤسسه الهادي است که به چاپ کتب اسلامي براي سطوح گوناگون جامعه مي‌پردازد و مردم را با حقايق و معارف اسلامي آشنا مي‌سازد. آيت‌الله مشکيني کتاب‌هاي فراواني در زمينه‌هاي گوناگون علوم اسلامي تأليف و منتشر ساخته است. آيت‌الله مشکيني از نخستين افرادي بود که به نهضت امام خميني (ره) پيوست و در دفعات مکرر توسط ساواک دستگير، زنداني و تبعيد شد. وي از اعضاي جامعه مدرسين حوزه علميه قم بود و زير بسياري از اعلاميه‌هاي آن را امضاء کرده است. با پيروزي انقلاب اسلامي ايران، معظم‌له در مسئوليت‌هاي گوناگوني به ايفاي نقش پرداخت. آيت‌الله شيخ علي‌اکبر مشکيني سرانجام در روز ۸ مردادماه ۱۳۸۶ش در سن ۸۶ سالگي دعوت حق را لبيک گفت.

وفات فقيه متكلم، آيت ‏اللَّه "ميرزا صادق آقا مجتهد تبريزي" (1351 ق)

آقا ميرزا صادق، فرزند عالم فقيه و متكلم، علامه ميرزا محمدآقا، معروف به مجتهد كوچك در حدود سال 1273 قمري در شهر تبريز ديده به جهان گشود. تحصيلات ابتدايى را در همان شهر به پايان رسانيد. در 19 سالگي به همراه برادر بزرگترش به نجف اشرف مهاجرت كرد و 24 سال در آنجا ماند. در نجف از محضر اساتيدي چون شيخ حسين فاضل اردكاني، ملامحمدفاضل ايرواني، محمد فاضل شرابياني، محمد حسن مامقاني و شيخ هادي تهراني استفاده نمود. در سال 1312 قمري به تهران آمد و پس از آن در زادگاه خود اقامت گزيد. مجتهد تبريزي از بنيانگذاران نهضت اسلام بر عليه زَنادقه و بي‏ديني و سياست‏هاي ضد اسلامي در كشورهاي اسلامي بوده است. او علناً با مشروطه‏ي غيرمشروعه مخالفت كرد و در راه مبارزه با استبداد رضاخاني، به كردستان تبعيد گشت. به گفته‏ي علامه اميني، او يكي از چهره‏هاي درخشان تشيع بوده است. از اين عالم بزرگ بيش از 12 اثر بر جاي مانده كه تعدادي از آن‏ها عبارتند از: المَقالات الغَريَّه في مباحث الالفاظ، رسالةٌ في المُشتَقَّات، رساله‏ي مُختَصَره و الفوائد في مسائل المُتِفَرِّقَةِ الفقهيه. اين عالم رباني سرانجام به دنبال كسالت ذات الريه در شب جمعه ششم ذي‏القعده سال 1351 قمري در 78 سالگي در شهر مقدس قم از دنيا رحلت كرد و آيت اللَّه شيخ ابوالقاسم كبير بر بدن او نماز خواند. جنازه‏ي اين عالم بزرگ را به حرم حضرت معصومه (س) حمل كردند و به هنگام حفر قبر، قبر آماده‏اي پيدا شد و مردم را به تعجب واداشت.