طرح جامع تحریم‌های ایران همان‌طور که انتظار می‌رفت در سنا تصویب شد و در صورت تصویب این طرح در مجلس نمایندگان و امضای آن از سوی رئیس‌جمهور آمریکا (که چندان دور از ذهن به نظر نمی‌رسد) تحریم‌های گسترده و بی‌سابقه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران وضع می‌شود.

این طرح که موسوم به «قانون مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران ـ 2017» است، با 98 رأی موافق و در مقابل فقط دو رأی مخالف در فهرست مصوبات مجلس سنا قرار گرفت.

به گزارش فارس، طرح جدید سناتورها که در صورت تبدیل شدن به قانون، تحریم‌های غیرهسته‌ای علیه ایران را افزایش می‌دهد، به طور کلی سه محور اصلی دارد:

1ـ تحریم‌های موشک بالستیک: که اشخاص دخیل در برنامه موشکی بالستیک ایران و کسانی را که با آنها داد و ستد دارند، هدف تحریم قرار می‌دهد.

2ـ تحریم‌های جدید تروریسم: تحریم‌های مرتبط با تروریسم را علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعمال می‌کند و به طور مشخص قوانینی علیه افرادی تدوین می‌کند که در حال حاضر به بهانه حمایت ادعایی ایران از «تروریسم» تحریم هستند.

این قانون، رئیس‌جمهور آمریکا را ملزم می‌کند به فاصله حداکثر 90 روز بعد از اجرایی شدن، تحریم‌هایی را علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اشخاص خارجی که جزو مقام‌ها، مأموران یا وابستگان این سازمان هستند، اعمال کند.

3ـ اجرای تحریم تسلیحاتی: این طرح، رئیس‌جمهور آمریکا را ملزم می‌سازد تا دارایی افراد و نهادهای درگیر در فعالیت‌های خاص مرتبط با تأمین، فروش یا انتقال تسلیحات منع‌شده و مواد مرتبط را توقیف کند.

به طور مشخص، طرح خواستار اعمال تحریم علیه افرادی است که در فروش، تامین قطعه، تعمیر و انتقال تانک، خودروی زرهی، تسلیحات با کالیبر بالا، هواپیماهای جنگی، بالگردهای تهاجمی، کشتی، موشک و سامانه‌های موشکی به ایران، نقش‌آفرین باشند.

مادر تحریم‌ها

دکتر فواد ایزدی، استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در گفت‌وگو با جا‌م‌جم، تحریم‌های جدید را بسیار گسترده دانست و افزود: این تحریم‌ها برجام را از درون تهی و نابود می‌کند و جز پوسته‌ای از آن باقی نمی‌گذارد.

وی اظهار کرد: این تحریم‌ها حتی از تحریم‌های قبل بدتر است و به نوعی مادر تحریم‌هاست. این تحریم‌ها به صورت بسیار گسترده‌ای نوشته شده و همچون تور بزرگی است که دایره گسترده‌ای را شامل می‌شود. مثلا قبلا اگر شرکتی را تحریم می‌کردند، الان در تحریم‌های جدید، نه‌تنها آن شرکت تحریم‌ می‌شود بلکه فرد و شرکتی که جایگزین آن فرد یا شرکت تحریم‌شده می‌شود نیز به صورت خودکار تحریم می‌شوند. همچنین هر کسی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با پروژه‌ای که آمریکا در قانون تحریم‌ها به آن اشاره کرده، همکاری کند، تحریم می‌شود.

این استاد دانشگاه با بیان این‌که در متن تحریم‌های جدید از اصطلاحاتی استفاده شده که قبلا سابقه نداشته است، افزود: به عنوان مثال در متن این طرح کلمه conspire استفاده شده به این معنی که حتی اگر فردی فکر انجام یک کار یا طراحی انجام کاری را که در طرح ممنوع است، داشته باشد، بدون این‌که کاری انجام دهد، تحریم می‌شود و نیازی به اثبات آن هم نیست. آنها در قانون جدید کلمه believe را به کار برده‌اند، به این معنی که حتی اگر حدس بزنند یا به این باور برسند که کسی ممکن است کار ممنوعی را انجام دهد، کافی است و او تحریم می‌شود.

ایزدی با بیان این‌که در طرح جدید برای تحریم ایران نیازی به سند و مدرک نیست، عنوان کرد: از این جهت، متن بسیار گسترده است و تحریم‌های قبل از برجام نسبت به این تحریم‌های جدید، شرایط بهتری داشتند.

هیات نظارت بر اجرای برجام عکس‌العمل لازم را انجام دهد

سیدحسین نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس هم در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر این‌که مصوبه جدید سنا کاملا در تضاد با برجام است، اظهار کرد: آمریکایی‌ها قصد دارند با تحریم‌های غیرهسته‌ای، شرایط تحریم‌ها را به قبل از برجام و حتی بدتر از آن برگردانند. وی با اشاره به تحریم‌های جدید گفت: قانونی که در سنا تصویب شد، یک طرح قانونی ساده نیست؛ بلکه یک قانون مادر است و این مصوبه که قطعا در مجلس نمایندگان هم با رای بالا به تصویب خواهد رسید و اجرای آن را از امضای رئیس‌جمهور بی‌نیاز می‌کند، زمینه‌ساز انواع تحریم‌های دیگر خواهد بود و به رئیس‌جمهور آمریکا اجازه می‌دهد بدون نیاز به مصوبه کنگره، تحریم‌هایی را علیه ایران وضع کند.

نقوی‌حسینی با بیان این‌که مصوبه جدید با روح و مواد برجام و همچنین اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران ازجمله شرایط هشت‌گانه رهبری و شرایط 9گانه مجلس در تضاد است، ادامه داد: هیات نظارت بر اجرای برجام باید با دقت اقدامات آمریکا را بررسی کند و در مقابل نقض برجام از سوی این کشور عکس‌العمل لازم را انجام دهد.

البته فواد ایزدی با اعتقاد به این‌که متن برجام، خوب نیست و این توافق به گونه‌ای نوشته شده که دست ایران برای اعتراض خیلی باز نیست، می‌گوید: در مقابل این اقدامات آمریکا، اروپایی‌ها و سایر طرف‌ها کار خاصی نخواهند کرد و ما نیز متاسفانه نمی‌توانیم کار خاصی در مقابل این‌گونه کارهای آمریکا انجام دهیم. تنها کاری که می‌توان کرد، این است که از این اتفاقات درس بگیریم و این سبک و روشی را که نتیجه آن وضعیت فعلی است، متوقف کنیم و به آمریکایی‌ها اعتماد نکنیم.

واکنش‌ها در داخل آمریکا

البته تهیه‌کنندگان طرح در سنا تأکید دارند، لحن آن به نحوی است که در اجرای توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 خللی ایجاد نمی‌کند، اما حتی در داخل آمریکا نیز چنین ادعایی پذیرفته شده نیست و برخی مقامات درباره مغایر بودن تحریم‌های جدید با برجام هشدار داده‌اند.

به عنوان مثال برنی سندرز، سناتور دموکرات و نامزد پیشین انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در واکنش به تصویب طرح جامع تحریم‌های ایران و روسیه در مجلس سنای آمریکا در صفحه توئیتر خود نوشت: «من باور دارم که تحریم‌های جدید علیه ایران ممکن است توافق مهم هسته‌ای را با تهران در معرض خطر قرار دهد.»

جان کری، وزیر خارجه پیشین آمریکا نیز تاکنون چند بار نسبت به تصویب تحریم‌های جدید هشدار داده است و آدام زوبین، معاون وزیر خزانه‌داری سابق آمریکا هم چندی پیش در نامه‌ای خطاب به نمایندگان کنگره هشدار داده این پیش‌نویس، توافق هسته‌ای با ایران را تضعیف کرده و در روابط آمریکا با متحدانش اخلال ایجاد خواهد کرد.

اقدام سنای آمریکا خلاف برجام است

علی‌اکبر ولایتی، عضو هیات ویژه نظارت بر برجام هم گفت: اقدام سنای آمریکا در وضع مجدد تحریم‌ها بر خلاف روح و جسم برجام است . به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ ولایتی افزود: قطعا هیات نظارت بر برجام نیز این مساله را بررسی و پاسخ مناسبی به اعمال تحریم‌های آمریکا خواهد داد.

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در واکنش به تصویب تحریم‌های جدید در سنا اظهار کرد: تصویب قانون جدید با توجه به عملکرد و سوابق این‌ مجلس در ضدیت و دشمنی با ملت شریف ایران غیرقابل پیش‌بینی نبود و در ادامه خصومت‌های ذاتی آمریکا با جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود.

وی تاکید کرد: دولت ایالات متحده آمریکا براساس برجام که یک سند بین‌المللی است، تعهداتی دارد که باید آنها را به‌طور کامل و با حسن نیت انجام دهد. در این زمینه مقررات داخلی کشورها ملاک عمل نیست و دولت‌ها نمی‌توانند با توسل به چنین مقرراتی از زیر بار تعهدات قانونی خود شانه خالی کنند.‌

قاسمی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران مفاد و متن این قانون و روند تصویب آن را در مجلس نمایندگان و امضای احتمالی توسط رئیس‌جمهور آمریکا با دقت زیر نظر و بررسی دارد و هیات نظارت بر اجرای برجام اقدامات متقابل و متناسب را برای تأمین منافع ملی کشور با قاطعیت اتخاذ خواهد کرد.

آمریکا و توهم تغییر نظام در ایران

مصوبه سنا، تنها موضع‌گیری ضدایرانی آمریکایی‌ها در روزهای اخیر نبوده است بلکه وزیر خارجه این کشور نیز در نشست استماع سنا گفت که از عناصر داخلی ایران برای تغییر نظام سیاسی ایران حمایت می‌کند.حقیقتی که البته تازگی ندارد و اخیرا اداره آرشیو وزارت خارجه آمریکا پس از سال‌ها اسناد محرمانه دخالت این کشور را در کودتای 28 مرداد 1332 منتشر کرد.

به گزارش فارس، رکس تیلرسون در بخشی از سخنان خود اظهار کرد: «سیاست ما در قبال ایران حمایت از برخی عناصر در داخل ایران، به نحوی است که به تغییر صلح‌آمیز نظام سیاسی آن کشور منجر شود. همان‌طور که می‌دانیم چنین عناصری در داخل ایران هستند.»

به‌دنبال چنین اظهاراتی، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در مطلبی در توئیتر نوشت: مقامات آمریکایی، قبل از بازگشت به سیاست غیرقانونی و توهم آلود تغییر رژیم، تاریخ را مطالعه و از آن درس بگیرند. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، وی افزود: افتضاح کودتای 1332و تجربه انقلاب 57 ثابت کرد که مردم ایران در برابر تلاش‌های خارجی برای تعیین سرنوشت‌شان مقاومت می‌کنند. پس از چند دهه پیگیری سیاست شکست‌خورده تغییر رژیم و تحریم، دولت آمریکا مجبور به عذرخواهی برای سال 32 شد و پذیرفت که مذاکره تنها راه حل است. ظریف تاکید کرد: برای آمریکایی‌ها بهتر است به‌جای این‌که به تغییر رژیم در ایران که 75درصد مردم به صندوق رای اعتماد دارند فکر کنند به فکر حفظ رژیم خودشان در آمریکا باشند.