روز معلم

استاد مطهري پس از عمري مجاهدت در راه خدا و تلاش خستگي‏ناپذير در زمينه‏هاي فرهنگي، سياسي و مذهبي به دست جاهل‏ترين و جنايتكارترين دشمنان اسلام به ملكوت اعلي پيوست. او كه معلم اخلاق، فلسفه، عرفان و مسائل اقتصادي بود در تمامي اين زمينه‏ها كارهاي تحقيقاتي و بنيادي شايسته‏اي انجام داده است. به همين مناسبت 12 ارديبهشت، سالروز شهادت اين معلم نمونه و اسوه تقوا در نظام جمهوري اسلامي ايران، به عنوان روز معلم نامگذاري شده است تا همواره و همه ساله ضمن بزرگداشت خاطره آن رادمرد بزرگ و مجتهد و فيلسوف بلندآوازه، از زحمات بي‏شائبه و ايثارگرانه طبقه عظيم معلمان كه وظيفه سنگين آموزش و پرورش كودكان، نوجوانان و جوانان اين مرز و بوم را برعهده دارند، قدرداني گردد.

تشكيل دولت دكتر "محمد مصدق" (1330ش)

در انتخابات مجلس شانزدهم با همه تقلبات و مداخلات شاه و دربار، صندوقهای ساختگی آراء تهران باطل شد. عبدالحسین هژیر وزیر دربار توسط جمعیت فداییان اسلام ترور شد و در نوبت دوم انتخابات، دکتر مصدق به مجلس راه یافت. پس از ترور نخست‌وزیر وقت سپهبد حاجیعلی رزم‌آرا، طرح ملی شدن صنایع نفت به رهبری دکتر مصدق در مجلس تصویب شد. پس از استعفای حسین علاء که بعد از رزم‌آرا نخست وزیر شده بود، مصدق به نخست وزیری رسید و برنامه خود را اصلاح قانون انتخابات و اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت اعلام کرد. دکتر مصدق بلافاصله پس از نخست وزیری اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت را در دستور کار خود قرار داد و بدین ترتیب در ۲۷ اسفند ۱۳۲۹ قانون ملی شدن صنعت نفت به تصویب مجلس شورای ملی و در ۲۹ اسفند همان سال به تصویب مجلس سنا و امضای شاه رسید. این روز از همان زمان به نام روز ملی شدن صنعت نفت نامگذاری شده‌است. دکتر مصدق پس از به تصویب رسیدن قانون ملی شدن صنعت نفت حسین مکی و مهدی بازرگان را برای «خلع ید» شرکت نفت انگلیس و ایران به آبادان فرستاد. بیرون راندن شرکت انگلیسی باعث اعتراض دولت بریتانیا شد. پس از شکایت دولت انگلیس از دولت ایران و طرح این شکایت در شورای امنیت سازمان ملل، دکتر مصدق عازم نیویورک شد و به دفاع از حقوق ایران پرداخت. سپس به دادگاه لاهه رفت و با توضیحاتی که در مورد قرارداد نفت و شیوه انعقاد و تمدید آن داد، دادگاه بین‌المللی خود را صالح به رسیدگی به شکایت بریتانیا ندانست و مصدق در احقاق حق ملت ایران به پیروزی دست یافت. (قاضی اختصاصی ایران در آن دادگاه، دکتر کریم سنجابی بود) وکالت ایران در این پرونده را دکتر هانری رولن رییس سابق مجلس سنای بلژیک بر عهده گرفت و برای این کار از دولت ایران دستمزدی دریافت نکرد. دکتر حسین علی آبادی از دانشکده حقوق دانشگاه تهران نیز وی را در این کار همراهی می‌کرد. در جریان این پیروزی، قاضی انگلیسی سر آرنولد مک نایر که ریاست دادگاه را برعهده داشت به نفع ایران و بر خلاف منافع دولت بریتانیا رای داد. نطق‌های دفاعیه ایران در این دادگاه توسط دکتر مصدق ایراد شد. وی در راه بازگشت به ایران به مصر رفت و مورد استقبال نخست وزیر ملی گرای آن زمان مصر سعد زغلول قرار گرفت. انتخابات دوره هفدهم مجلس بخاطر دخالتهای ارتشیان و دربار به تشنج کشید و کار بجایی رسید که پس از انتخاب ۸۰ نماینده، دکتر مصدق دستور توقف انتخابات حوزه‌های باقی مانده را صادر کرد. دکتر مصدق برای جلوگیری از کارشکنیهای ارتش و دربار درخواست انتقال وزارت جنگ به دولت را از شاه نمود. این درخواست از طرف شاه رد شد. به همین دلیل دکتر مصدق در ۲۵ تیرماه ۱۳۳۱ از مقام نخست‌وزیری استعفا کرد. مجلس قوام السلطنه را به نخست‌وزیری انتخاب کرد و او با صدور بیانیه شدید الحنی نخست وزیری خود را اعلام نمود. تظاهرات دانشگاهیان که تبدیل به تظاهرات عمومی به نفع مصدق شد، اسفند ۱۳۳۱. مردم ایران که از برکناری دکتر مصدق خشمگین بودند، در پی چهار روز تظاهرات در پشتیبانی از دکتر مصدق، که به کشته شدن چندین نفر انجامید، موفق به برکنار کردن دولت قوام گردیدند. در ۳۰ تیر ۱۳۳۱ دکتر مصدق بار دیگر به نخست‌وزیری ایران رسید.

شهادت عالم مجاهد، آگاه و انديشمند بزرگ اسلام استاد "مرتضي مطهري" (1358)

آيت‏اللَّه مرتضي مطهري در سال 1299 ش در خانواده‏اي روحاني در شهرستان فريمان از توابع استان خراسان ديده به جهان گشود. دروس ابتدايي را در مكتب و نزد پدر فرا گرفت و در 12 سالگي وارد حوزه علميه مشهد شد. وي همچنين در 15 سالگي در قيام مردمي مسجد گوهرشاد مشهد در تيرماه 1314 حضور داشت و اين حادثه، نقش عميقي در شكل‏گيري تفكرش عليه نظام طاغوتي پهلوي بر جاي گذاشت. استاد مطهري در سال 1315 براي ادامه تحصيلات حوزوي وارد حوزه علميه قم شد. وي در آنجا از محضر استادان بزرگواري چون آيات عظام سيد حسين بروجردي، سيدمحمدتقي خوانساري، امام خميني، علامه طباطبايي، سيد محمد حجت كوه‏كمره‏اي، سيد محمد محقق داماد، ميرزا مهدي آشتياني، شيخ مهدي مازندراني و ميرزا علي آقا شيرازي بهره‏هاي وافر برد و به مقام اجتهاد نائل آمد. ايشان پس از مدتي به تهران مهاجرت كرد و به تدريس در دانشگاه اشتغال ورزيد. استاد مطهري پلي ميان حوزه و دانشگاه برقرار كرد و جوانان دانشجو را از غلتيدن به دام‏هاي الحاد و التقاط آگاهي بخشيد. وي در قيام 15 خرداد سال 1342 نقشي مؤثر و روشنگري داشت و به همراه تعدادي از علما و روشنفكران دستگير و زنداني گرديد. شهيد مطهري پس از آزادي از زندان، نظر به قطع ارتباط مردم با امام خميني(ره) به خاطر تبعيد معظم‏له به تركيه و عراق، مسؤوليت عظيم نمايندگي حضرت امام در ميان اقشار جامعه را برعهده گرفت و در اين راستا در رأس شورايي جهت نظارت بر حفظ خط فكري "هيئت‏هاي مؤتلفه" از سوي امام خميني(ره) تعيين شد. استاد مطهري چه پيش از پيروزي انقلاب و چه پس از آن، به عنوان يكي از چهره‏هاي برجسته علمي، مذهبي و سياسي در پيروزي انقلاب و استقرار حكومت اسلامي نقش بسزايي داشت و يكي از بنيان‏گذاران اصلي راه‏پيمايي‏هاي سراسري مردم عليه نظام طاغوتي پهلوي محسوب مي‏شد. شهيد مطهري در هنگام پيروزي انقلاب اسلامي، از سوي امام خميني(ره) به عضويت شوراي انقلاب اسلامي منصوب گرديد و يكي از تصميم‏گيرندگان و سياستگزاران اصلي كشور انقلابي ايران به شمار مي‏رفت. اين مجاهد سترگ سرانجام در پايان يكي از جلسات كه به تنهايي راهي خانه‏اش بود، مورد سوءقصد يكي از اعضاي منحرف گروهك فرقان قرار گرفت و به لقاءاللَّه پيوست و پس از تشييع باشكوه در تهران و قم، در جوار حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد. از استاد شهيد مرتضي مطهري، قريب به 80 كتاب ارزنده برجاي مانده است كه امام خميني(ره) همگان را به پاس داشتن آنها سفارش كرده است. ايشان فرمود: "من به دانشجويان و طبقه روشنفكران متعهد توصيه مي‏كنم كه كتاب‏هاي اين استاد عزيز را نگذارند با دسيسه‏هاي غيراسلامي فراموش شود".

ولادت حضرت امام سجاد(ع)(38 ق)

امام چهارم شيعيان حضرت امام سجاد(ع) در پنجم شعبان سال سي و هشت هجري در مدينه به دنيا آمد. در سال و ماه ولادت حضرت، اختلاف است ولي اين تاريخ معتبرتر مي‏باشد. ابومحمد و ابوالحسن از كنيه‏هاي ايشان و مشهورترين القابش، زين العابدين، سيدالعابدين و سجاد است. مادر وي شهربانو (شاه زنان) دختر يزدگرد سوم مي‏باشد. آن حضرت در بقيه‏ي حكومت يزيد و حكومت معاويه بن يزيد، مروان بن حكم، عبدالملك مروان و وليد بن عبدالملك زندگي مي‏كرده است. براي آن حضرت يازده پسر و چهار دختر ذكر كرده‏اند.

درگذشت "محمد بن زكرياي رازي" دانشمند نامدار جهان اسلام(313 ق)

محمد بن زكرياي رازي در سال 251 ق در شهر ري به دنيا آمد. ابتدا به كيمياگري پرداخت و در نهايت به شيمي روي آورد. سپس درعلوم طب، هندسه، منطق و فلسفه نيز مهارت يافت. رازي سال‏هاي بسياري ازعمر خويش را در تجزيه و تركيب عناصر و مواد طبيعي صرف كرد و موفق به كشف الكل و تهيه‏ي اسيد سولفوريك شد. محمد بن زكريا علاوه بر تحقيقات علمي و طبابت، به تدريس و تربيت شاگردان نيز مي‏پرداخت. تاليفات وي را تا حدود 250 اثر در رشته‏هاي مختلف علمي ذكر كرده‏اند كه در زمينه‏هاي طب، طبيعيات، منطق، رياضي و نجوم، تفسير، فلسفه، مابعدالطبيعه، الهيات و... نگاشته است. از مهم‏ترين كتاب‏هاي محمد بن زكريا، الحاوي و المنصوري است.

تصويب معاهده ی تركمانچاي بين ايران و روس(1243 ق)

به موجب معاهده‏ي تركمانچاي كه پس از شكست ايران در دومين دوره‏ي جنگ با روسيه در زمان سلطنت فتحعلي شاه قاجار منعقد گرديد، ولايات وسيع ايروان و نخجوان به روسيه واگذار شد. همچنين ايران سي ميليون روبل معادل پنج ميليون تومان به روسيه غرامت داد. حق كشتي‏راني براي كشتي‏هاي روسي تاييد شد و اتباع روسيه در ايران نيز امتياز قضاوت كنسولي يا كاپيتولاسيون را به دست آوردند. دولت روسيه در برابر اين همه امتياز، تنها وليعهدي عباس ميرزا از شاهزادگان قاجار را به رسميّت شناخت.

در گذشت "لئوناردو داوينچي" نقاش، مجسمه ساز و معمار معروف ايتاليايي (1519م)

لئوناردو داوينچي هنرمند شهير ايتاليايى، در 14 اوت 1452م در دهكده وينچي در نزديك شهر فلورانس ايتاليا به دنيا آمد و به زودي نبوغش در زمينه‏هاي گوناگون هنري آشكار شد. وي از آغاز جواني به مطالعه طبيعت و بررسي سنگ‏ها، رودها و كوه‏ها... مي‏پرداخت. علاوه بر اين، لئوناردو از همان زمان به مجسمه‏سازي علاقه‏اي وافر داشت. لذا پدرش وي را به فلورانس فرستاد تا هنر مجسمه‏سازي و نقاشي را بياموزد. داوينچي در مدت زمان كوتاهي نقاشي را فرا گرفت و به استادي رسيد. وي علاوه بر آن در رشته‏هاي مهندسي راه و ساختمان، اخترشناسي، زمين‏شناسي، كالبدشناسي و هواشناسي استاد بود و اختراعات متعددي در هر رشته به انجام رساند. وي در يادداشت‏هاي روزانه خود، طرح‏هاي جالبي از زيردريايى، تانك جنگي، لباس غواصي، چترنجات، نيروي جاذبه، اختراع دوربين، اختراع رطوبت سنج و بالگرد و... كشيد كه از جمله كارهاي علمي و عملي اين هنرمند و دانشمند بود. داوينچي با اين‏كه فرزند قرون وسطي به شمار مي‏رفت، با اين حال، نوآوري و كارهاي جالبش، وي را در زمره پيش‏قدمان رنسانس قرار داده است. اختراعات و اكتشافات او به قدري زياد و متنوعند كه به راستي انسان را به حيرت مي‏اندازد. حتي گفته مي‏شود كه لئوناردو داوينچي در علم و هنر، از هم عصران خود، ده‏ها و گاهي صدها سال پيش افتاده بود و به جايى رسيد كه با مردم قرن بيستم، فاصله چنداني نداشت. داوينچي پس از سفر به چند شهر ايتاليا، در سال 1506م به فرانسه رفت و نقاش دربار لويى دوازدهم پادشاه اين كشور شد. وي با ميكل آنژ ديگر نقاش و مجسمه ساز مشهور هموطن خود معاصر بود و اين دو هنرمند نقش مهمي در تكوين هنر دوره رنسانس داشتند. داوينچي نقاشي بزرگ نيز، به شمار مي‏رود كه آثارش را با ديدي آينده‏نگر و ژرف به وجود مي‏آوَرْد. از داوينچي آثار بسياري برجاي مانده ولي اكثراً ناقص و نيمه‏تمامند زيرا وي با چنان شتابي در عرصه علوم و فنون جولان مي‏كرد كه فرصت تكميل آنها را نمي‏يافت. با اين حال از جمله تابلوهاي نقاشي او شام آخر و لبخند ژوكوند است كه مهم‏ترين و زيباترين اثر اوست. هم‏چنين ساختمان كليساي جامع ميلان، از برجسته‏ترين آثار معماري داوينچي است. لئوناردو داوينچي سرانجام در 2 مه 1519م در 67 سالگي درگذشت.