دیروز نخستین جلسه مجلس شورای اسلامی در سال جدید در شرایطی برگزار شد که ۱۵روز متوالی هوای پاک و سالم در پایتخت تنفس شده بود اما ۴مصوبه جدید مجلس نتوانست امیدها را به پایداری چنین هوایی تقویت کند.

ديروز فصل دوم بررسي لايحه هواي پاك در مجلس كليد خورد. پيش از اين در فصل اول تصويب لايحه هواي پاك، مجلس پس از تصويب 3ماده اوليه، در پي چند غلط املايي و محتوايي لايحه را متوقف كرد و ديروز نيز در فصل دوم نتوانست گامي براي كاهش آلودگي هوا بردارد.

9آبان 95بود كه مجلس پس از 770روز تنها 3بند اوليه لايحه هواي پاك را تصويب كرد و بقيه را براي ويرايش به 3كميسيون ارجاع داد تا گره تصميمات اساسي براي كاهش آلودگي هوا كورتر شود. ديروز اما تصويب ادامه مواد اين لايحه در دستور كار قرار گرفت و 4بند آن تصويب شد. در مهم‌ترين ماده سن معافيت خودروها از معاينه فني به 4سال تقليل يافت تا همه اميدهاي دلسوزان محيط‌زيست كشور پس از 2227روز همچنان نااميد بماند.

    يك خاطره تلخ

7 اسفند 1389 طي مصوبه‌اي در صحن علني مجلس شوراي اسلامي، نمايندگان مجلس هشتم بي‌توجه به آلودگي هواي شهرها معافيت خودروهاي نو از معاينه فني را از 2سال به 5سال افزايش دادند. اين در حالي بود كه سوخت بي‌كيفيت و خودروهايي كه تنها يك سال از سوي خودروسازان گارانتي داشتند، زمينه‌ساز آلودگي هوايي بود كه هنوز هم پس از 6سال گريبانگير مردم است. آخرين نتايج اعلامي از سوي سازمان حفاظت محيط‌زيست نشان مي‌دهد هر سال 35ميليون ايراني بايد تبعات آلودگي هوا را در كلانشهرها تحمل كنند و مقصر اصلي اين تهديد سلامت، خودروهايي هستند كه سال تا سال معاينه فني نمي‌شوند. حال با تصميم مجلس در سال جديد، تنها يك سال از سن معافيت معاينه فني كاسته شده است تا اثرگذاري اين مهم همچنان در هاله‌اي از ابهام بماند.

    فرق 4سال با 5سال چيست؟

تصميم غيركارشناسي مجلس دهم، ديگر بار موجب انتقاد صاحب‌نظران محيط‌زيستي شد. سيدنواب حسيني‌منش مديرعامل ستاد مركزي معاينه فني خودروهاي تهران در اين‌باره گفت: معاينه فني 4سال و 5سال فرقي ندارد و اين مصوبه عملاً شكستي براي لايحه هواي پاك است. حسيني با اشاره به مصوبه ديروز مجلس درخصوص كاهش سن معاينه‌فني خودروها از 5 به 4 سال به مهر گفت: هنوز جزئيات اين مصوبه مطالعه نشده و اطلاعات ما، تنها براساس شنيده‌هاي صحن امروز مجلس از طريق راديو است. وي ادامه داد: لايحه هواي پاك حاصل سال‌ها مطالعه و براساس پشتوانه‌هاي علمي و نظر كارشناسان اين حوزه و اسناد بالادستي بوده است كه هم در دولت و هم در كميسيون تخصصي مجلس مورد تأييد قرار گرفته و اينكه كاهش سن معاينه فني به 3سال رأي نياورده، كم‌لطفي نمايندگان مجلس است. مديرعامل ستاد مركزي معاينه فني خودروهاي تهران افزود: در صحن امروز(ديروز) گارانتي خودروها بيشتر از 2سال رأي نياورد، چگونه است كه معاينه فني خودروها را چهارساله تصويب مي‌كنند؟

حسيني با تأكيد بر اينكه معاينه فني چهارساله با معاينه فني پنج‌ساله تفاوتي ندارد، تأكيد كرد: اين موضوع شكستي براي لايحه هواي پاك بود زيرا خودرويي كه 5سال از سن توليد آن مي‌گذرد، عملاً خودرويي فرسوده محسوب مي‌شود و متأسفانه نمايندگان مجلس به بند ۶ لايحه هواي پاك كم‌لطفي كردند. وي تصريح كرد: در تمام كشورهاي پيشرفته دنيا سن معاينه فني 2سال است و حتي در برخي از كشورها براساس پيمايش، داشتن معاينه فني الزام‌آور مي‌شود و جاي سؤال است كه چرا مجلس، سن معاينه فني را 4سال تصويب كرد؟

    يك انتقاد دولتي

مصوبه ديروز نمايندگان مجلس دهم حتي انتقاد طراحان لايحه هواي پاك را نيز در پي داشت. سعيد متصدي معاون انساني سازمان حفاظت محيط‌زيست در اين‌باره گفت: تغيير سن معاينه فني در دولت و در كميسيون‌هاي مجلس از 5سال به 2يا يك سال بود و حتي در شور دوم كه با رياست مجلس شوراي اسلامي و كميسيون‌ها تشكيل شده بود، كاهش معافيت سن معاينه فني از 5سال به 2يا يك سال تصويب شد.

متصدي ضمن انتقاد از مصوبه ديروز مجلس اظهار كرد: در دنيا نمونه‌هاي بسياري وجود دارد كه خودروهاي توليدي تنها يك سال معافيت از معاينه فني دارند ولي متأسفانه در كشور ما با توجه به تصويب مجلس شوراي اسلامي اين دوره 4سال تصويب شد. وي در پايان اظهار كرد: اميدواريم با اصلاح حدود مجاز معاينه فني بتوانيم وضعيت بهتري از لحاظ معاينه فني داشته باشيم.

    نگاهي به مصوبات 15فروردين مجلس در لايحه هواي پاك

توليد انواع وسايل نقليه موتوري و شماره‌گذاري آن مستلزم رعايت حد مجاز آلايندگي شد.(با تكيه بر كنترل اگزوز، فيلتر دوده و كاتاليست) خودروهاي داخلي و خارجي بايد ۲سال يا 40هزار كيلومتر توسط خودروساز گارانتي شوند.

سن معافيت از معاينه فني براي خودروهاي نوي شخصي به ۴سال كاهش يافت و جريمه ۳۰ميليون ريالي براي مراكز معاينه فني متخلف درنظر گرفته شد. همچنين فروشندگان خودرو مكلفند هنگام انجام معامله، نسبت به ارائه گواهي معتبر معاينه فني اقدام كنند.وظايف دستگاه‌ها براي طراحي نحوه تردد وسايل نقليه در راستاي كاهش آلودگي هوا تعيين‌شد.