رحلت حكيم الهي و عارف بزرگوار "آخوند ملاحسينقلي همداني" (1272 ش)

آخوند ملاحسينقلي همداني در حدود سال 1202 ش (1239 ق) در يكي از روستاهاي اطراف همدان به دنيا آمد. وي روزگار كودكي را به اقتضاي محل سكونت به شباني گذراند. آن‏گاه به تهران رفت و پس از فراگيري مقدمات، وارد حوزه درس شيخ عبدالحسين تهراني معروف به شيخ العراقين شد و دروس معقول را پشت سر گذاشت. آخوند همداني سپس عازم سبزوار گرديد و نزد حاج ملاهادي سبزواري، حكمت و فلسفه را فرا گرفت. وي پس از مدتي به نجف اشرف رفت و ضمن حضور در محضر درس فقه و اصول شيخ مرتضي انصاري، بسياري از تقريرات استاد را به رشته تحرير درآورد. آخوند ملاحسينقلي همداني همچنين در محضر آقا سيد علي شوشتري به سير و سلوك پرداخت و نزد وي مقام و مرتبتي عظيم يافت. آخوند، به اخلاق و تهذيب نفس توجه تام داشت و علوم ظاهري را برخلاف اكثر عرفا و متصوفه، حجاب نمي‏دانست. اين عارف بزرگ، از اينكه به عنوان قطب و مرشد مطرح گردد پرهيز مي‏كرد و تنها خود را بنده‏اي از بندگان خدا مي‏دانست. در محضر درس عرفان او شاگردان فاضلي پرورش يافتند كه شيخ محمد بهاري، سيد احمد تهراني، ميرزا جواد ملكي تبريزي، سيدجمال الدين اسدآبادي، سيد مرتضي كشميري، سيد محسن امين عاملي و... از بقيه مشهورترند. همچنين از آخوند ملاحسينقلي همداني آثاري برجاي مانده كه نامه‏ها و مُنشآت، تذكرةُ المتّقين، تقريرات در اخلاق و مناجات‏ها از آن جمله‏اند. اين عارف باللَّه سرانجام در 16 اسفند 1272ش (28 شعبان 1311ق) در هفتاد سالگي جان از قفس تن به در بُرد و در كربلاي معلي به خاك سپرده شد.

بروز قحطي در ايران در جريان جنگ جهاني اول (1296ش)

به دليل وقوع جنگ جهاني اول و هجوم ارتش‏هاي بيگانه به ايران و از سوي ديگر در نتيجه بي‏تدبيري و عدم كفايت سران حكومت ايران قحطي هولناكي كشور را فرا گرفت. در آن تاريخ، كشور در نهايت فقر و تشنج به سر مي‏برد و قسمت اعظم كشور در اشغال نيروهاي متجاوز بود. در اين روزگار، كمبود مواد غذايي به حدي بود كه روزانه گروهي از مردم از گرسنگي تلف مي‏شدند.

اعلام قطع روابط ايران و انگليس توسط وزارت امور خارجه (1367 ش)

چهار روز پس از صدور حكم تاريخي حضرت امام خميني(ره) مبني بر ارتداد و قتل سلمان رشدي، نويسنده كتاب ضالّه آيات شيطاني، وي از اين كه كتابش باعث نارضايتي مسلمانان شده است، اظهار تاسف و پوزش كرد. در حقيقت عذرخواهي سلمان رشدي، براي ختم اين غائله كافي نبود. از اين رو، مجلس شوراي اسلامي، در نهم اسفند 1367، طي جلسه فوق العاده‏اي، با اعلام ضرب الاجلِ يك هفته‏اي براي انگليس، هرگونه رابطه سياسي با لندن را منوط به عذرخواهي مقامات انگليسي و تجديدنظر در مواضع غيراصولي نسبت به جهان اسلام و كتاب آيات شيطاني نمود. وزير امور خارجه انگليس ضمن ابراز تاسف از انتشار كتاب رشدي، خود و دولت متبوعش را جدا از مسؤوليت انتشار اين كتاب دانست. اما اين اظهارات و موضع‏گيري‏ها چون فاقد عذرخواهي رسمي و علني بود، دولت جمهوري اسلامي ايران، در شانزده اسفند 1367، در پايان مهلت يك هفته‏اي روابط سياسي خود را با انگلستان به طور رسمي قطع كرد.

به دار آويختن دانشمند و مؤلف بزرگ "عَينُ‏القضاتِ همداني" از مشايخ صوفيه(525 ق)

عبداللَّه‏بن محمدبن علي ميانجي همداني ملقب به عَينُ القضات از بزرگان مشايخ صوفيه، فقيه، اديب، فاضل و شاعر اوايل قرن ششم هجري در سال 492 ق در همدان متولد شد. عين القضات شاگرد احمد غزالي و شيخ بركه‏ي همداني و پيرو مذهب شافعي بود. عينُ القضات هيچ گاه در بيان عقايد خويش، هراسي به خود راه نمي‏داد و سرانجام با سعايت و بدگويى مخالفان، متهم به كُفر و دعويِ اُلُوهيت شد و سپس در شب 7 جمادي الاخر سال 525 به دار كشيده شد. از آثار اوست: يزدان شناخت در مسائل حكمت الهي و علوم طبيعي؛ تمهيدات، در تمهيد ده اصل تصوُّف؛ زُبدةُالحَقايق، رساله‏اي مختصر راجع به علم ذات و صفات خداوندي و مكاتبي كه شامل نامه‏هاي اوست. نوشته‏هاي فارسي عَين القُضات مشحون از تعبيرات نَغزِ صوفيانه است. كلام او پرسوز و گداز است و تصنُّع و تكلُّف در آثار وي مشاهده نمي‏شود. وي رباعيّاتي عرفاني نيز به زبان فارسي سروده است.

پايان جنگ‏هاي سيزده ساله در اروپا (1714م)

جنگ‏هاي 13 ساله اروپا در 14 مه 1702م به تحريك انگلستان و پس از بروز اختلافاتي درباره سلطنت در اسپانيا آغاز شد. در اين سال و بر اساس قرارداد موسوم به "تجزيه" قرار بود با مرگ پادشاه اسپانيا، تاج و تخت آن به فرمان‏رواي اتريش برسد كه ادعاي فرانسه براي پادشاهي بر اسپانيا، باعث شعله‏ور شدن جنگي شد كه 13 سال بطول انجاميد و در جريان آن، هزاران نفر از نيروهاي طرفين، جان خود را از دست دادند. جنگ‏هاي سيزده ساله ميان فرانسه و اسپانيا از يك سو و دولت‏هاي عضوِ اتحاد كبير لاهه يعني انگليس، هلند و آلمان از سوي ديگر روي داد. اين جنگ‏ها سرانجام در 6 مارس 1714م به موجب معاهده راش تات كه ميان شارل ششم، امپراتور پروس و اتريش و لويي چهاردهم شاه فرانسه به امضا رسيد، خاتمه پذيرفت.