درگذشت علامه "علي‏اكبر دهخدا" نويسنده لغت‏نامه بزرگ دهخدا (1334ش)

علي‏اكبر دهخدا در 5 اسفند 1258ش در تهران ديده به جهان گشود. وي علوم ابتدايي و سطوح عالي را در ايران سپري كرد. سپس براي تكميل علوم جديد به اروپا سفر نمود و مدت پنج سال به تحقيق و تفحّص پرداخت. بازگشت دهخدا به ايران مصادف با نخستين طليعه افكار آزادي‏خواهانه و شروع مبارزات جنبش مشروطيت در ايران بود. دهخدا كه با استبداد و مظالم آن زمان شديداً مخالف بود، به صف مبارزان پيوست و به نگارش مقالات تند و طنزآميز پرداخت. او كه از همكاران روزنامه صوراسرافيل بود، پس از توقيف و تعطيلي روزنامه به اروپا تبعيد شد. دهخدا پس از استقرار مشروطيت به ايران بازگشت و در روزنامه‏هاي مختلف نويسندگي كرد. او در ايام جنگ جهاني اول و مهاجرت آزادي‏خواهان، در يكي از ايلات بختياري منزوي گرديد و در آنجا مقدمات تدوين لغت‏نامه بزرگ خود را پي‏ريزي نمود. اين اثر مهم علمي و ادبي دهخدا، آن‏چنان گسترده، دقيق و غني است كه مي‏توان آن را يكي از شاهكارهاي بزرگ زبان فارسي در قرن اخير دانست. كارهاي ادبي و انتقادي دهخدا از نظر سبك و سليقه كم‏نظير است و نوآوري او در طنزنويسي، مكتبي نوين در زبان و ادبيات فارسي به وجود آورد. در زمينه شعر نيز، دهخدا آثاري برجسته دارد كه با بياني ساده و دلنشين سروده شده است. دهخدا همچنين با گردآوري كتاب امثال و حكم كه مجموعه‏اي از بيست و چهار هزار ضرب المثل فارسي است، نخستين فرهنگ نامه عرفي و عاميانه را در زبان فارسي تدوين كرد. وي سرانجام در هفتم اسفند 1334ش در 76 سالگي در تهران درگذشت و در قبرستان ابن بابويه در ري مدفون شد.

رحلت فقيه وارسته و عالم فاضل آيت ‏اللَّه "ميرزا هاشم آملي" (1371 ش)

حضرت آيت‏اللَّه ميرزا هاشم آملي، فقيه و عالم بزرگ معاصر، در حدود سال 1283 ش برابر با 1322 ق، در روستايي نزديك لاريجان از توابع آمل در مازندران به دنيا آمد. ايشان پس از پشت سرگذاشتن تحصيلات مقدماتي، راهي تهران شد و در مدرسه سپهسالار اين شهر اقامت گزيد. او در آن مدرسه مورد توجه شهيد آيت‏اللَّه سيد حسن مدرس قرار گرفت و از استاداني همچون ميرزا طاهر تنكابني، ميرزا ابوالحسن شعراني و محمدعلي شاه آبادي بهره برد. ميرزا هاشم آملي سپس در قم در محضر درس حضرات آيات شيخ عبدالكريم حائري يزدي و سيد محمدحجت كوه كمره‏اي حاضر شد و پس از چندي به درجه رفيع اجتهاد نائل آمد. اين فقيه سترگ از آن پس براي بهره‏مندي از محفل پر رونق نجف، عازم آن ديار گرديد. ايشان در نجف، در درس حضرات آيات سيدابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني و آقا ضياءالدين عراقي حاضر شد و به مقام والايي در علم دست يافت. ميرزا هاشم آملي از آن پس حلقه درس خود را در نجف و قم تشكيل داد و فضلاي بسياري در محضر معظم‏له پرورش يافته و به درجات بالاي علمي دست يافتند كه حضرات آيات: ميرزا جواد تبريزي، ناصر مكارم شيرازي، عبداللَّه جوادي آملي، حسن حسن‏زاده آملي، سيد جعفر كريمي، سيد مصطفي و سيدعلي محقق داماد، محمد محمدي گيلاني و اسماعيل صالحي مازندراني و ده‏ها عالم فاضل از آن جمله‏اند. آيت‏اللَّه ميرزا هاشم آملي، به عنوان يكي از شيوخ فقها و مراجع تقليد قم به شمار مي‏رفت و در جريان انقلاب اسلامي ايران، از آغاز اولين نهضت روحانيان و مردم در قضيه انجمن‏هاي ايالتي و ولايتي گرفته تا قيام 15 خرداد 1342 و بعد از آن، تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي ايران، آن بزرگوار به عنوان يكي از مراجع تقليد در كنار رهبر انقلاب اسلامي، حضرت امام خميني(ره) قرار داشت و علاوه بر شركت در جلسات علما، در مواقع ضروري ديدگاه‏هاي خود را با صدور اعلاميه به آگاهي همگان مي‏رساند. اين فقيه جليل تمام عمر را با كمال زهد، تقوا و صدق و صفا و در نهايت عزت نفس گذرانيد و به هيچ يك از تجملات دنيوي، اعتنايي نداشت. از جمله آثار چاپي ايشان، كتاب الطهاره، الصلاة و الصوم مي‏باشند. اين عالم رباني سرانجام در هفتم اسفند 1371 ش برابر با چهارم رمضان 1413ق در 88 سالگي به لقاءاللَّه پيوست و در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه به خاك سپرده شد.

برگزاري اولين دوره انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا (1377ش)

در هفتم اسفند 1377، يكي از بزرگ‏ترين آرمان‏هاي ديرين ملت مسلمان ايران تحقق يافت و با برگزاري انتخاباتي پرشور، نهاد و پايگاه مردمي شوراهاي اسلامي شهر و روستا، در عرصه حكومتي، جلوه عملي پيدا كرد. تشكيل بيش از 33 هزار شوراي شهري و روستايي در سراسر ايران اسلامي، گامي در جهت ورود و همكاري علني تمام مردم در عرصه تصميم‏گيري‏هاي كشوري بود كه به لحاظ كثرت جمعيت منتخبان انتخاباتي و نيز خاستگاه اجتماعي و فرهنگي شوراها، اين عرصه را از ديگر عرصه‏ها متمايز و برجسته ساخته است. تمركززدايي، منطقه‏گرايي، توزيع قدرت، كاهش تصدي دولت در امور مملكتي، نهادينه كردن مشاركت مردم در عرصه تصميم‏گيري‏ها، تقويت نهادهاي مدني، استفاده هرچه بيشتر از استعدادها و قابليت‏هاي توده مردم و بالاخره اجراي كامل اصل هفتم قانون اساسي، مبني بر تشكيل شوراهاي شهر و روستا و... براي تصميم‏گيري در امور كشور، از جمله اهداف و مطالبات مردمي بود كه با تشكيل شوراهاي اسلامي شهر و روستا، بنياني محكم يافت.

جلوس "شاه اسماعيل دوم" در قزوين(984 ق)

شاه طهماسب صفوي يازده پسر داشت كه بزرگ‏ترين آن‏ها، موسوم به محمد خدابنده بود. وي در هنگام مرگ پدر 45 سال داشت و هر چند يكسال بعد به تخت سلطنت نشست، اما در هنگام مرگ پدر به جهت ضعفي كه در چشم داشت، از پادشاهي استعفا كرد. اما اسماعيل ميرزا كه مورد خشم پدر بود و در زندان به سر مي‏برد توسط هواخواهانش رهايى يافت و بر تخت قدرت تكيه زد. وي تمام برادران خود را يكي پس از ديگري به قتل رساند و هر كه را گمان مي‏كرد، در فكر پادشاهي باشد، از سرِ راه برداشت. شاه اسماعيل دوم مردي عياش و خونخوار و سفيه بود و چون در جواني در هرات به دست معلّمي سني مذهب تربيت يافته بود، بر آن شد كه چون به شاهي برسد، مذهب شيعه را كه توسط پدرانش ترويج شده بود، براندازد. او همين كار را هم كرد و خطبه و سكّه را به نام خلفاي راشدين جاري ساخت.