درگذشت نويسنده و شاعر بزرگ "اديب الممالك فراهاني" (1296ش)

ميرزا محمدصادق حكيم ملقب به اديب الممالك فراهاني در سال 1239ش (1277ق) در تهران به دنيا آمد. وي علوم ادبي زمان را نزد استادان فن فرا گرفت و پس از چندي در شاعري از اكثر سخنوران عصر خويش پيش افتاد. وي سرودن شعر را با مديحه‏گويي آغاز كرد و لقب اديب‏الممالك از طرف مظفرالدين شاه قاجار به وي اعطا شد. او در سرودن انواع شعر به ويژه قصيده تبحّر داشت و از سبك استادان قديم پيروي مي‏كرد. بيشتر سروده‏هاي اين شاعر برجسته، بيان كننده اوضاع زندگي اجتماعي و مبارزات سياسي دوران اوست. اديب الممالك با انتشار روزنامه ادب، در بيداري افكار عمومي ملت ايران و افشاي ظلم و فساد حاكمان قاجار نقشي سازنده ايفا كرد. وي پس از صدور فرمان مشروطه، به سردبيري روزنامه مجلس برگزيده شد و از اين راه، خدماتي به ملك و ملت نمود. او با شروع استبداد صغير از تهران بيرون رفت و سپس با مجاهدان نهضت مشروطه به پايتخت بازگشت. اديب‏الممالك فراهاني را مي‏توان يكي از بنيانگذاران و يا دست كم پيشروان شعر متعهد سياسي در ادبيات فارسي معاصر ناميد كه در اشعار خود، مشكلات كشور و مردم را منعكس ساخته است. وي همچنين علاوه بر تبحر در ادبيات فارسي و عربي، در حوزه حكمت و فلسفه و رياضي و نجوم و... تخصص داشت و با زبان‏هاي روسي، تركي، پهلوي و فرانسوي و انگليسي آشنايي داشت. از اديب الممالك فراهاني ديوان اشعاري شامل قصايد، غزليات، رباعيات و... به جاي مانده است. اديب‏الممالك فراهاني سرانجام در سوم اسفند 1296ش (1336ق) در 57 سالگي درگذشت و در حرم عبدالعظيم مدفون شد.

آغاز عمليات بزرگ خيبر در منطقه هورالهويزه و شمال بصره (1362 ش)

عمليات بزرگ خيبر با رمز يا رسول‏اللَّه در جبهه جنوب، هورالهويزه و شمال بصره در وسعت تقريبي 200 كيلومتر مربع با هدف تصرف و تامين جزاير مجنون و بخشي از هورالهويزه از سوم اسفند 62 آغاز شد و تا بيست و دوم اسفند به طول انجاميد. در اين عمليات، رزمندگان اسلام در ابتدا با ورود به جزاير مجنون، از اصل غافل‏گيري و سرعت بهره گرفته و تعدادي از يگان‏هاي مستقر در جزيره را به هلاكت رساندند. در ادامه با فشار بي‏امان سپاه توحيد، دشمن بعثي كيلومترها به عقب رانده شد و نيروهاي اسلام با يك حركت حماسي و باور نكردني براي دشمن، رودخانه دجله را پشت سر گذاشتند. در روزهاي بعد، رزمندگان اسلام در حالي كه دشمن به شدت از گلوله شيميايي استفاده مي‏كرد، با وارد ساختن ضربات سنگين، موفق به پيشروي شده و بعثيان را به عقب راندند. با گذشت دو هفته از شروع عمليات، رزمندگان اسلام موفق شدند تا موقعيت مناطق آزاد شده، از جمله جزاير مجنون را تثبيت كنند و ابتكار عمل را به دست گيرند. اين عمليات سرانجام پس از 19 روز نبرد سنگين با نتايج زير پايان يافت: تلفات نيروي انساني دشمن: 1140 نفر اسير و 15000 نفر كشته و زخمي؛ ساير نتايج: به تصرف درآمدن منطقه‏اي به وسعت بيش از 1180 كيلومتر مربع، از جمله جزاير مجنون؛ تجهيزات و امكانات: تانك و نفربر: 330 دستگاه انهدامي، 42 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 6 فروند انهدامي، دستگاه مهندسي: 60 دستگاه اغتنامي، خودرو: 200 دستگاه انهدامي. عمليات بزرگ خيبر با دستاوردهاي ارزشمند، از جمله عمليات‏هاي موفق رزمندگان اسلام محسوب مي‏شود، به نحوي كه عراق را مجبور به استفاده گسترده از سلاح‏هاي ممنوعه شيميايي كرد. با تصرف جزيره مجنون، يكي از حوزه‏هاي مهم نفتي در اختيار رزمندگان اسلام قرار گرفت و دشمن را در باز پس‏گيري آن ناكام گذاشت.

روز تجليل از اسرا و مفقودين

پايداري و بردباري، دو ويژگي مهم ايثارگران و به ويژه آزادگان بود. يكي از آزادگان سرافراز در اين زمينه مي گويد: <در يكي از شب ها كه مشغول نوشتن حديثي از پيامبر اكرم(ص) بودم، ناگهان نگهباني عراقي به آسايشگاه ما آمد. با ديدن من كنجكاو شد و به سويم آمد و پرسيد چه مي نويسي؟ جواب ندادم. خودش كاغذ را گرفت. نوشته شده بود پيامبر خدا (ص) فرمود: <بدترين مردم كسي است كه مردم از ترس او را احترام كنند. با حالت غضبناك مرا نگاه كرد و بعد سيلي محكمي به صورتم نواخت و سوزني را در زبانم فرو كرد. در حالي كه از شدت درد به خود مي پيچيدم، در اين فكر بودم كه اين جنايتكاران مي توانند شقاوت و بي رحمي را تا حد ممكن برسانند، ولي آن ها نمي دانستند كه ما زمزمه با دوست بودن را از خود جدا نمي كنيم و صبر و پايداري را پيشه خود قرار مي دهيم تا پيروز و سربلند از اين آزمايش بيرون بياييم.

در قطر کودتا شد و ولیعهد (شیخ خلیفه) قدرت را به دست گرفت.(1350ش)

این کودتا هنگامی صورت گرفت که شیخ احمد حاکم قطر در شیراز بسر می برد. حاکم جدید قطر اعلام کرد که 50 درصد درآمد نفت صرف عمران و آبادی قطر خواهند شد

درگذشت "شاه عباس صفوي" در بهشهرِ مازندران(1038 ق)

دوره‏ي حكومت شاه عباس، پادشاه معروفِ صفويه، به دليل وجود دانشمندان، علما و هنرمندان برجسته، از اهميت ويژه‏اي برخوردار است. بناي مسجد امام و ميدان نقش جهان، ايجاد تونِلي در كوهرنگِ اصفهان براي انتقال آب كارون به زاينده رود، تأسيس مركز تجارت ابريشم، احداث راه كاروان‏هاي تجارت ابريشم از طريق اصفهان و نيز ساخت كاروانسراهاي فراوان و ايجاد واحد پول جديد در سراسر كشور از جمله اقدامات شاه عباس صفوي به شمار مي‏روند. با وجود همه‏ي اين كارها، او پادشاهي قسّي‏القلب و سنگدل بود و كشتارهاي فراواني كرد. شاه عباس صفوي سرانجام پس از 42 سال سلطنت، در 59 سالگي درگذشت و در قم به خاك سپرده شد.

مرگ "فردريك بانتينگ" پزشك كانادايي و كاشف انسولين (1941م) (ر.ك: 4 نوامبر)

فردریک بانتینگ پزشک کانادایی و کاشف انسولین در چنین روزی از سال ۱۸۹۱ میلادی متولد شد. فردریک گرانت بانتینگ، دانشمند کانادایى در تاریخ چهارم نوامبر سال ۱۸۹۱ میلادی در کانادا متولد گردید. وی تحصیلات خود را در رشته پزشکی دانشگاه تورنتو ادامه داد تا این‏که در سال ۱۹۲۲م موفق به اخذ دکترای طب شد. فردریک از سن ۲۹ سالگی تحت ‏عنوان محقق در دانشگاه به کار پرداخت و به مدت ۲۰ سال تا سال ۱۹۴۱م استاد دانشگاه تورنتو بود. بانتینگ مدتی نیز در کشورهای انگلستان و فرانسه، به تحقیق و مطالعه پرداخت. در ۲۷ ژوئیه ۱۹۲۲م آزمایش‏‌ها و تلاش‏های وی به نتیجه رسید و به‏همراه دو تن از همکارانش موفق به جداسازی هورمون انسولین شد. این مسئله، انقلابی در درمان بیماری قند به‏وجود آورد و باعث شهرت این پزشک ۳۰ ساله گردید. پاسخ مثبت آزمایشات بانتینگ بر روی حیوانات، به استفاده از انسولین در بیماران قندی از سال ۱۹۲۳م منجر گردید که به نجات جان میلیون‏‌ها انسان منتهی گردید. بانتینگ در همین سال به پاس این اکتشاف علمی برنده جایزه نوبل پزشکی شد. غده فوق کلیوی و سرطان، زمینه‏های دیگر مطالعات وی بود. دکتر بانتینگ علاوه بر نوبل، جوایز متعدد دیگری از جمله مدال ستاره طلایی از دانشگاه تورنتو، مدال انجمن پادشاهی کانادا، عنوان شوالیه جایزه انجمن فیزیولوژیست‏های امریکا و... را به دست آورد. وی سرانجام در ۲۱ فوریه ۱۹۴۱م در سن پنجاه سالگی درگذشت. • انسولین، هورمونی است که از لوزالمعده مهره‏داران ترشح می‌‏شود و به خون می‌‏ریزد. این پروتئین بر مقدار قند خون نظارت داشته و مقدارش را ثابت نگاه می‌‏دارد. بالا رفتن مقدار قند خون، عامل محرک ترشح انسولین است. درواقع انسولین، هورمونی است که ذخیره و سوخت‏وساز مواد قندی بدن را تنظیم می‌‏نماید. کمبود این هورمون در بدن، موجب بروز بیماری دیابت می‌‏شود. انسولین برای نخستین‏بار در ۲۷ ژوئیه ۱۹۲۱م به‏وسیله فردریک بانتینگ محقق کانادایی و دو همکارش کشف گردید. وی به‏همین دلیل، موفق به اخذ جایزه نوبل پزشکی ۱۹۲۳م شد.