روحاني مبارز شهيد شيخ محمد خياباني در سال 1299 هجري شمسي قيام  کرد.
مردم مسلمان و مبارز تبريز سال 1299 هجري شمسي به رهبري شيخ محمد رضا خياباني قيام مسلحانه خود را بر ضد دولت بيگانه پرست وثوق ا لدوله آغاز كردند. قيام كنندگان با تصرف ادارهاي دولتي مخالفت خود را دولت مركزي وابسته به بيگانه و همچنين امضاي قرار داد ننگين 1919اعلام كردند زيراين قرار داد كليه امور اداري، سياسي، اقتصادي، اجتماعي، و فرهنگي ايران را دراختيار استعمارگران قرار مي داد. شيخ محمد خيا باني رهبر روحاني اين قيام در مدت شش ماه مبارزه خواسته هاي مردم را به زباني ساده تشريح مي كرد.اما سر انجام با تمام رشادتهاي اين روحاني مبارز، حاكم آذر بايجان كه انگليس او را مسلح كرده بود،اين قيام را سركوب كرد. بدين ترتيب بسياري از مبارزان جان خود را از دست دادند.