مديركل فرهنگ و ارشاد اسلامي آذربايجان شرقي گفت: موزه كاريكاتور تبريز نخستين موزه بزرگ و مجهز خاورميانه است كه 14 هزار اثر از استادان و كارتونيستهاي مشهور جهان در آن نگهداري ميشود.
به گزارش خبرگزاري فارس از تبريز به نقل از عمومي ادارهكل فرهنگ و ارشاد اسلامي آذربايجان شرقي، علي داننده اظهار داشت: 200 اثر كارتون ارائه شده كه 70 اثر اصل از برجستهترين كارتونيستهاي جهان چون زلاتوفسكي، كوزوبوركين، كوراغلي، درژنين، كولمشكينو، پرومبيتا و بايرام حاجيزاده در دو گالري موزه به نمايش در آمده است.
وي افزود: بيش از يك هزار آلبوم در كتابخانه موزه به همراه آرشيو نشريات تاريخي و خارجي موجود است كه مورد استفاده عموم قرار ميگيرد.
مديركل فرهنگ و ارشاد اسلامي آذربايجان شرقي بيان داشت: در آرشيو موزه 14 هزار اثر اصل، نگهداري ميشود كه اين آثار حاصل برپايي بيش از 10 جشنواره بينالمللي در استان است.
رحيم بقالاصغري، رئيس انجمن كاريكاتور تبريز نيز اظهار داشت: پنجمين موزه بزرگ كاريكاتور جهان در تبريز روزهاي ششم و هفتم فروردين 250 نفر بازديد كننده داشته است.
وي افزود: بازديد از اين موزه هنري غني از ششم فروردين ماه جاري آغاز شده و تا 11 فروردين ماه ادامه مييابد.
بقال اصغري ادامه داد: گردشگران و ميهمانان نوروزي ميتوانند براي بازديد از 200 اثر هنري برجسته ارائه شده در موزه كارتون تبريز از ساعت 9.30 تا 18.30 به اين محل مراجعه كنند.
موزه كارتون تبريز در محل ساختمان قديمي كتابخانه ملي تبريز در سال 85 تاسيس شد، اين بناي قديمي پشت باغ تاريخي گلستان تبريز واقع شده است.
نخستين نمونههاي كاريكاتور و كارتون در آذربايجان شرقي را بايد در سنگ نگاره، مجسمهها و سرستونها جستجو كرد.
تمام خصايص كارتون در اين آثار كه قدمت آنها به بيش از 4 هزار سال ميرسد، وجود دارد. مجسمههاي يافت شده «شهر ئيري» در مشكينشهر نمونههاي آگاهانه اغراق كارتوني هستند، كه 4 هزار سال قبل آفريده شدهاند و از قديميترين نمونههاي كارتون جهان به شمار ميروند.
در موزه آذربايجان هم سفالها و جامهاي كارتوني با سوژهها و اغراقهاي مختص كارتوني را ميتوان يافت اما تاريخ رسمي كارتون در آذربايجان به دوران چاپ و نشر و ورود دستگاههاي چاپ بر ميگردد.
تبريز به دليل اينكه دروازه غرب به شرق محسوب ميشد، مثل تمام عرصهها از مدرسه تا روزنامه از تئاتر تا كودكستان از سينما تا ... كارتون نخستين در ايران محسوب ميشود.
شب نامهها كه اغلب با چاپ ژلاتين چاپ ميشدند از كارتون براي اهداف سياسي و اجتماعي استفاده ميكردند. اما ملانصرالدين را شايد از نخستين نشرياتي دانست كه كارتون را به صورت جدي مطرح و نشر كرد.
ملانصرالدين ابتدا در تفليس بعد در باكو چاپ شد و بعد وارد ايران شد و در تبريز منتشر شد.
جليل محمدقليزاده روشنفكر آزادهاي كه اين نشريه را چاپ ميكرد از كارتونيستهايي چون «بهزاد»، «عظيمزاده»، روتر، شمرلينگ، موسيزاده و محمدزاده استفاده و كارتون را عمومي كرد.
بعدها آذربايجان و حشرات الارض و چند نشريه ديگر در تبريز از كارتون سود جستند.
آنها عليه حاكمان جبار قاجار، وضع بهداشتي، خرافات، استعمار و روابط خانوادگي تبعض آميز كارتون ميكشيدند، بنابراين اغلب مورد حمله قرار ميگرفتند.
بعد از سركوب مشروطيت كارتون تبريز بيرمق شد و جز چند نشريه كه كارتون را به صورت تصويرگري استفاده كردند تا زمان انقلاب اتفاق مهمي در عرصه كارتون تبريز رخ نداد. بعد از انقلاب دانشجويان انقلابي از احزاب و گروههاي سياسي مختلف، كارتون را به عنوان حربهاي براي تحقير و تمسخر و سركوب حريف استفاده كردند. از اين روي كارتون آسيب ديد و نشريات برچيده شدند.
از اواخر دهه شصت، بار ديگر كارتون تبريز قد علم كرد و با تشكيل گروههاي متعددي دوباره خود را سازماندهي كرد كه محصول اين تلاشها در اوايل سال 1380 تأسيس انجمن كارتونيستهاي تبريز بود.
همزمان با تأسيس نخستين و تنها سازمان ثبت شده و رسمي كارتون ايران، نشريه، سايت، مسابقات نيز آغاز به فعاليت گسترده كردند، فكو ايران تأسيس شد و مردم از كارتون استقبال كردند. اغراقآميز نخواهد بود اگر بگوييم كارتون تبريز اكنون سالهاي طلايي خود را آغاز كرده و تمام فعاليتهاي مهم كارتونيستهاي جوان نويد يك آينده پربار براي هنر را در تبريز ميدهد.