چرا بعضي وقت ها شيمي درماني بيماران سرطاني جواب نمي دهد؟
تحقيقات نشان مي دهد فقدان يا جهش يكي از ژن هاي ضدسرطان در سلول ها، قدرت آن ها را براي پايان دادن به چرخه حيات از بين خواهد برد. از بين بردن اين سلول هاي مقاوم به درمان با داروهاي فعلي غيرممكن است.
داروهاي شيمي درماني كه باعث مي شوند سلول هاي سرطاني به تخريب خودشان بپردازند، گاهي با مقاومت سلول هاي سرطاني مواجه مي شوند و نتيجه بخش نيستند. تحقيقات تازه وجود ماده اي را در اين بيماران نشان مي دهد كه سلول هاي سرطاني را نسبت به اين نوع درمان مقاوم خواهد كرد.
به گزارش نيچر، محققان طي دو مطالعه مجزا موفق شده اند حداقل بخشي از مكانيزم موجود در تومورهاي سرسخت را كشف كنند. اين كشف تازه به پزشكان آنكولوژيست كمك مي كند تا ميزان مقاومت هر بيمار به داروهاي مورد استفاده را حدس بزنند يا شيوه هاي ديگري را براي مبارزه با تومورها در اين گروه از بيماران اتخاذ كنند.
Taxol به گروهي از داروهاي شيمي درماني تعلق دارد كه با باند كردن توبولين - پروتئين كليدي در حفظ ساختار سلولي - مانع از تكثير سلولي مي شوند، سلول هاي سرطاني كه به اين دارو پاسخ دهند، بدون توليد سلول هاي مخرب جديد در طول زمان از بين خواهند رفت. اما سلول هاي ديگري وجود دارند كه در مقابل اين درمان مقاومت مي كنند.
ورتز، زيست شناس مولكولي شركت بيوتكنولوژي Genentech و همكارانش كه از سال 2007 روي سلول هاي مقاوم به اين گروه از داروها كار مي كنند، نشان دادند فقدان يا كاهش سطح ژن FBW7 در سطح اين سلول ها مقاومت دارويي را ايجاد خواهد كرد. اين ژن يكي از پروتئين هاي بدن به شمار مي رود كه اثر ضدسرطاني آن ها اثبات شده است.
مطالعات نشان مي دهند در سلول هايي كه به شيمي درماني با Taxol و داروهاي مشابه پاسخ مي دهند، سطح MCL1 - بخشي از پروتئين هايي كه در چرخه حيات سلولي نقش مؤثر دارند - بلافاصله پس از آغاز درمان توسط FBW7 به سرعت كاهش پيدا مي كند.
ورتز مي گويد: "پيش از اين اثر كاهش سطح آن در ابتلا به گروهي از سرطان ها مانند سرطان سينه و روده بزرگ اثبات شده و مي توان اين طور نتيجه گرفت كه فقدان يا كاهش سطح اين ژن در بدن مي تواند به افزايش غيرطبيعي ميزان MCL1 در سلول ها و مقاومت دارويي آن ها منجر شود".
پژوهش هاي ديگري كه روي مبتلايان به سرطان تخمدان يا روده بزرگ انجام شده، نشان مي دهد سطح MCL1 در بيماراني كه ژن FBW7 در آن ها دچار جهش شده، نسبت به ساير افراد بالاتر است و سلول هاي سرطاني بدن آن ها در برابر داروهاي ضدتوبولين بيشتر مقاومت مي كنند.
چرخه حياتي كه به مرگ منتهي نمي شود
همزمان وني وي، زيست شناس مولكولي و همكارانش در مركز پزشكي بوستون، ايالت ماساچوست با بررسي اثر ژن FBW7 در بيماران مبتلا به لوسمي لمفوبلاستيك يا سرطان خون دريافتند 30 درصد از اين افراد از كاهش سطح اين ژن در سلول ها رنج مي برند. نكته جالب توجه اين كه اين سلول ها از سطح بالايي از پروتئين هايي اشباع شده بودند كه تنها در سلول هاي مرده يافت مي شدند. وي اين طور نتيجه مي گيرد كه: "فقدان ژن FBW7 در سلول ها باعث مي شود، سلول قدرت شكستن پروتئين هايي مانند MCL1 را كه يك مرحله اساسي براي آغاز مرگ سلولي است از دست بدهد".
وي و همكارانش روي داروي ديگري كار كرده اند كه پروتئين هاي حياتي سلول هاي سرطاني را بلوكه مي كند. با اين كه اين دارو ضدتوبولين نيست اما با افزايش سطح MCL1 در سلول ها اثر آن نيز كاهش خواهد يافت. آن ها براي حل اين معضل از ماده اي به نام sorafenib استفاده كرده اند كه با كاهش سطح MCL1 مبارزه را به نفع بيمار و داروهاي شيمي درماني تغيير خواهد داد.
ژن ها تاثير شيمي درماني را در بيماران سرطاني پيش بيني مي كنند
محققان دريافته اند كه ژن ها مي توانند نشان دهند كه كدام دسته از بيماران سرطاني از شيمي درماني پس از جراحي سود مي برند.
دانشمندان يك اثر ژنتيكي را شناسايي كرده اند كه مي تواند به پزشكان كمك كند تا تشخيص دهند، كدام بيماران در مراحل ابتدايي سرطان ريوي بيشتر در معرض خطر رشد و پيشرفت بيماري و بازگشت آن هستند و بنابراين معلوم مي شود كه كدام يك از آن ها از شيمي درماني پس از جراحي سود خواهند برد.
دكتر مينگ تسائو، متخصص ميكروب شناسي در بيمارستان پرنسس مارگارت در دانشگاه شبكه سلامت و پروفسور طب آزمايشگاهي و پاتوبيولوژي در دانشگاه تورنتو كانادا به همراه دستيارانش يك تحليل ژنتيكي را روي بافت هاي تومور حاصل 133 بيمار كه نمونه هاي آن ها در بانك انجماد تومور نگهداري مي شد، انجام دادند.
به گزارش ديلي اكسپرس، اين محققان در 62 تن از بيماران 15 ژن را شناسايي كردند كه پس از جراحي تحت شيمي درماني قرار نگرفته بودند.
محققان با بررسي اين ژن ها توانستند پيش بيني كنند كه كدام بيماران بيشتر در معرض خطر بازگشت بيماري هستند و در كدام يك از بيماران، نوع سرطان حالت تهاجمي كمتري دارد و احتمال بازگشت آن كمتر است.
شرح اين تحقيق در مجله اونكولوژي باليني منتشر شده است.