سفر 5 ميمون به فضا
جام جم آنلاين: سرپرست سازمان فضايي ايران با تشريح جزئيات بيشتري از پرتاب كاوشگر4 به فضا كه حامل موجود زنده انسان‌نما (ميمون) است، از تامين اكسيژن اين موجود زنده كه در كپسول زيستي كاوشگر مستقرست، با فناوري جديد ايراني خبر داد.
دكتر حميد فاضلي در گفت‌وگو با ايسنا ، با اشاره به اين كه فناوري ايراني تامين‌كننده اكسيژن موجود زنده در كاوشگر 4، قادر است دي اكسيد كربن را تجزيه و به اكسيژن مورد نياز موجود تبديل كند، افزود: تاكنون تامين اكسيژن از اين فناوري جديد در جهان گزارش نشده و مي‌تواند ثبت جهاني شود.
وي گفت: در اين فناوري از يك ماده شيميايي خاصي كه گاز CO2 را تجزيه و به اكسيژن تبديل مي‌كند، استفاده شده و البته تامين رطوبت لازم نيز در اين فناوري تعبيه شده است.
به گفته فاضلي ، عملكرد اين فناوري در آزمايش‌هاي مختلف به اثبات رسيده و چنانچه اين سيستم در پرتاب آزمايشي كاوشگر 4 موفق عمل كند، در پرتاب‌هاي بعدي هم توسعه مي‌يابد.
وي درباره نتايج پرتاب كاوشگر 3 در سال گذشته و دلايل استفاده از ميمون در پرتاب كاوشگر4 گفت: كاوشگر 3 كه به همراه تعدادي موجود زنده از جمله كرم، موش و لاك‌پشت و پنج سري بافت سلولي متابوليست بدن انسان به فضا پرتاب شد، بازيابي نسبتا موفقي داشت و نتايج خيلي خوبي به دست آ‌مد و به دليل همين موفقيت در پرتاب كاوشگر 3، تصميم به پرتاب كاوشگر 4 با ميمون گرفتيم.
وي افزود: كشورهاي شرقي به خصوص شوروي در آزمايشات زيرمداري و مداري خود، قبل از اعزام انسان به فضا از سگ به خصوص سگ‌هاي ولگرد استفاده مي‌كردند؛ چرا كه از قدرت بدني بالا در مقابل شرايط سخت كپسول زيستي برخوردارند و حتي طي مشورت با فضانوردان روسي كه مهمان سازمان بودند، آنها هم تاكيد داشتند كه ايران هم از سگ‌هاي ولگرد استفاده كند.
فاضلي اضافه كرد: علت انتخاب سگ توسط روس‌ها اين بود كه در اكثر آزمايشات، بدون اين كه موجود زنده را بيهوش كنند، به فضا پرتاب مي‌كردند؛ اما كشورهاي غربي به دليل مشابهت شرايط فيزيولوژي ميمون «رزوس» با انسان از اين حيوان در پرتاب‌ها استفاده مي‌كردند كه آن را هم بيهوش مي‌كردند تا واكنشي در جهت آسيب رساندن به خود انجام ندهد.
وي افزود: از اين رو ايران هم از ميمون بيهوش شده جهت پرتاب كاوشگر 4 استفاده مي‌كند تا علايم حياتي آن را ثبت كند؛ شايد در آزمايشات آينده از سگ هم استفاده كنيم و حتي موجود زنده را چه ميمون و چه سگ در حالت هوشياري كامل مورد آزمايش قرار دهيم؛ البته اين موضوعات به نتايج حاصل شده و ضرورت انجام اين تجربه‌ها بستگي دارد.
سرپرست سازمان فضايي ايران با يادآوري اين كه كشورهاي صاحب فناوري پرتاپ ماهواره، شايد حدود 80 بار آزمايشات خود را تكرار كرده باشند، گفت: ايران با كسب اين تجربيات اين مسير را به صورت ميانبر و در زمان كمتر طي مي‌كند تا فضانورد ايراني به فضا پرتاب شود.
وي با بيان اين كه ميمون‌هاي رزوس از كشورهاي جنوب شرقي آسيا وارد كشور شده‌اند به ايسنا گفت: اين ميمون پس از قرنطينه، تحت آزمايش‌هاي پزشكي جهت تعيين سلامت قرار مي‌گيرند؛ البته اين ميمون‌ها بايد در دوران نوجواني و جواني باشند. در اين راستا جهت پرتاب در كاوشگر4 پنج ميمون همزمان تحت آموزش‌هاي خاصي از جمله ارتعاش، تحمل شتاب و حالت بي‌وزني قرار گرفته‌اند.
فاضلي افزود: معمولا محموله‌هاي كاوشي در زواياي نزديك به قائمه، به فضا پرتاب مي‌شوند و ممكن است تا ارتفاعات هزار كيلومتر هم پرتاب شوند. در مورد كاوشگر4 نيز، از زمان جدايي از زمين تا هنگامي كه به وسيله چترهاي نجات بازيابي مي‌شود،20 دقيقه زمان صرف مي‌شود.
وي با تاكيد بر اين كه پرتاپ كاوشگر4 ، زمينه اعزام انسان به فضا را فراهم مي‌كند، خاطرنشان كرد: تصميم بر آن است كه فضانورد آينده ايران، كاملا بومي باشد و ممكن است در اين مسير، از تجربيات و مشورت‌هاي ديگران استفاده كنيم؛ چرا كه در بسياري از كشورها، به دليل هزينه بالا و نياز به تبادل تجربيات، پروژه‌هاي فضايي و انتقال حيات به فضا، به صورت مشاركتي انجام مي‌شود. همچنين اگر محدوديت‌هاي ظالمانه علمي و تكنولوژيكي را كه به ايران تحميل شده است، بتوانيم دور بزنيم، حتما از همكاري‌هاي متخصصان و مشاوران خارجي استفاده مي‌كنيم؛ اما به طور قطع اكتساب فناوري و يا انتقال هوشمندانه فناوري در دستور كار ماست تا كليدهاي اصلي در دست متخصصان ايراني باشد و تلاش بر اين است كه رسوب فناوري در كشور خودمان صورت گيرد كه چنانچه همكاري‌ها دوباره قطع شد، با مشكلي مواجه نشويم.
به گفته فاضلي هنوز برنامه پروژه اعزام انسان به فضا در شوراي عالي فضايي مطرح نشده كه در جلسه شوراي عالي فضايي طي روزهاي آينده، موضوع، پس از تصويب ابلاغ مي‌شود.