عضو هيئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان با اشاره به اين‌كه برهان صديقين از ابتكارات حكمت اسلامی است، تصريح كرد: فارابی ايده اوليه اين برهان را به شكل ساده و البته نه با عنوان صديقين ارائه كرد و پس از وی دانشمندان ديگر بر غنای آن افزودند تا علامه طباطبايی بر بلندای اين برهان گام نهاد.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، بهزاد محمدی، عضو هيئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان، عصر روز گذشته هفتم بهمن‌ماه در دومين روز همايش «فارابی و تأسيس فلسفه اسلامی» در ارائه مقاله خود با عنوان «طرح برهان صديقين در آرای فارابی و اوج و تعالی آن در كلام علامه طباطبايی» ضمن بيان اين مطلب گفت: يكی از شريف‌ترين و متين‌‌ترين براهين در اثبات وجود خداوند، برهان صديقين است.

وی افزود: انديشمندان مسلمان همواره در صدد اثبات خداوند، كوشش بی‌دريغی داشتند. قبل از فلاسفه اسلامی اين برهان در يونان ردپايی ندارد و ارسطو از طريق برهان حركت اول خداوند را اثبات كرد.

محمدی در ادامه سخنانش اظهار كرد: در اين برهان به جای اينكه مخلوقات، واسطه اثبات حضرت حق باشند، خود حقيقت وجود، دال بر وجود واجب تعالی است. هيچ ترديدی نيست كه اين برهان در ميان فلاسفه يونان ردپايی نداشته است؛ به عنوان مثال ارسطو از طريق قديم و ازلی و ابدی دانستن عالم و حركت داشتن آن، محرك اولی(ذات باری تعالی) را به اثبات رساند.

محمدی در ادامه سخنانش با اشاره به اين‌كه برهان صديقين از ابتكارات حكمت اسلامی است، تصريح كرد: فارابی به عنوان مؤسس فلسفه اسلامی، ايده اوليه اين برهان را به شكل ساده و البته نه با عنوان صديقين ارائه كرده است. او در كتاب فصوص‌الحكم در فص نوزده با عنوان راه نزولی رسيدن به خداوند، با الهام از آيه 53 سوره فصلت «سَنُرِيهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ یَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ شَهِيد» از طريق وجود محض، واجب‌الوجود را به اثبات می‌رساند. فارابی از ادامه اين آيه اثبات وجود خداوند را از خود وجود آغاز می‌‌كند و در اين راه هم مؤفق می‌‌شود.

اين محقق و مدرس دانشگاه تأكيد كرد: بعد از فارابی فلاسفه اسلامی، به خصوص ابن سينا اين افتخار را نصيب خود كردند و عنوان برهان صديقين را بر اين برهان نهادند و آنرا پرورش دادند. بعد از ابن سينا سهروردی، ملاصدرا، حكيم سبزواری و علامه طباطبايی به نوبه خود بر غنای اين برهان افزودند.

محمدی اظهار كرد: علامه طباطبايی بر بلندای اين برهان گام نهادند و با نظر به اصل واقعيت و ضرورت ازلی آن و بدون استمداد از مقدمات فلسفی، دقيق‌ترين و كامل‌ترين تقرير از اين برهان را ارائه كرد و با اين تقرير، برهان را به تعالی خود رساندند.

عضو هيئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان با اشاره به اينكه علامه طباطبايی به صورت مستقيم از آرای فارابی تأثير نپذيرفته است، گفت: علامه طباطبايی با در نظر گرفتن تحولات برهان صديقين در تقريرهای گوناگون آن، ميوره درختی را چيد كه نهال آغازين اين درخت متعلق به فارابی بوده است.

وی در پايان سخنانش گفت: آيت‌الله بهشتی در كتابی در شرح نمط چهارم اشارات ابن سينا می‌نويسد كه ابن سينا قطعا در اين مباحث متأثر از فارابی است. حتی عبدالرحمن بدوی هم در آثارش به اين مسئله اشاره دارد.

يادآور می‌شود، همايش «فارابی و تأسيس فلسفه اسلامی» به همت بنياد حكمت اسلامی صدرا، چهارشنبه و پنج‌شنبه با سخنرانی و ارائه مقاله از بسياری از اساتيد، محققان كشور، در سالن صدرالمتألهين بنياد حكمت اسلامی صدرا برگزار شد.