هريس يكی از قديمی ترين مناطق آذربايجان شرقی است. بر اساس نام هایی که در وقف نامه ربع رشيدی آمده؛ می توان گفت هريس در قرن های هفتم و هشتم هجری قمری؛ روستای بزرگ و آبادی بوده است. قالی های هریس از شهرت جهانی برخوردار اند و نام این منطقه؛ در دوردست ها نیز برای اهالی هنر شناخته شده است. آب و هوای این منطقه به نسبت سرد و نيمه خشک است و رودهايی نیز در آن جريان دارند. هريس يک منطقه ی كشاورزی است و بش تر مردم آن به كشاورزی، دام داری و بافت قالی اشتغال دارند. صنايع اين شهرستان بیش تر از نوع كارگاهی و دستی بوده و موزاییک سازی و آهک پزی را شامل می شود. چشم انداز شهرستان هريس کوهستانی است و کوهستان قوشاداغ و گردنه گويجه بئل از ديدنی ترين مناطق کوهستانی ابن ناحیه اند که چشم انداز بسیار زیبایی دارند. وجود اماکن قديمی و تاريخی چون: مسجدجمال آباد و بقعه شيخ اسحاق و قبور قديمی سبب رونق جاذبه های تاریخی و معماری در این منطقه شده اند.
مکان های دیدنی و تاریخی
چشم انداز شهرستان هريس کوهستانی است و کوهستان قوشاداغ و گردنه گويجه بئل از ديدنی ترين مناطق کوهستانی ابن ناحیه اند که چشم انداز بسیار زیبایی دارند. اماکن قديمی و تاريخی چون مسجدجمال آباد و بقعه شيخ اسحاق و قبور قديمی از جاذبه های تاریخی و معماری منطقه ی هریس به شمار می روند.
صنايع و معادن
صنايع اين شهرستان بیش تر از نوع كارگاهی و دستی است و شامل: موزاییک سازی و آهک پزی می شود. در سال های اخير يک كارخانه موكت سازی نيز به اين صنايع اضافه شده است. هم چنين يک معدن زرنيخ در 20 كيلومتری شمال باختری هريس و يک معدن سنگ گچ در 27 كيلومتری جنوب باختری هريس واقع شده است.
کشاورزی و دام داری
هريس يک منطقه ی كشاورزی است و بش تر مردم آن به كشاورزی و دام داری اشتغال دارند. محصولات گندم، جو، بنشن، تره بار، گياهان علوفه ای، هندوانه و چغندر قند از محصولات عمده این منطقه است. وجود كوه های ييلاقی و سرسبز و مراتع مستعد و درجه يک در جذب عشاير جهت چرای تابستانه دام ها موثر بوده و سبب رونق دام پروری شده است. پرورش دام در اين شهرستان شامل: گوسفند، بز، گاو، گاو ميش و اسب است. پرورش طيور نيز شامل: مرغ تخمی و گوشتی (صنعتی) و بومی می شود. پرورش زنبور عسل نيز در اين شهرستان به دو صورت مدرن و بومی صورت می گيرد.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
هريس يكی از قديمی ترين مناطق آذربايجان شرقی است. در وقف نامه ربع رشيدی نام بسياری ازآبادی های آذربايجان آمده است و نشان می دهد كه پاره ای از آن ها ( نظير هريس ) در قرن های هفتم و هشتم هجری قصبه هايی آباد و بزرگ بوده اند. چند بنای تاريخی مهم از دوره ی فرمان روايی ايلخانان و جانشينان آنان در اين بخش به جای مانده است كه عبارتند از: بقعه شيخ اسحاق (در روستای خانقاه خانمرود) گورستان مينق، گورستان هيق، گورستان گوور، مسجد سنگی جمال آباد، و مسجد اسنق (مربوط به قرن هشتم هجری). هريس يكی از قديمی ترين مراكز صنعت فرش در آذربايجان و ايران است و فرش های«مرز بلند» آن شهرت جهانی دارند.
مشخصات جغرافيايي
هریس یکی از شهرستان های استان آذربایجان شرقی است که در ناحیه ی مرکزی استان واقع شده است. شهرستان هريس در 10 كيلومتری شمال خاوری تبريز و 24 كيلومتری خاور جاده اصلی تبريز – اهر قرار گرفته است. مرکز این شهرستان در درازای خاوری 47 درجه و 07 دقيقه و 38 درجه و 15 دقيقه پهنای شمالی و در ارتفاع 1900 متری از سطح دريا قرار گرفته است. شهرستان هريس از شمال به شهرستان اهر، از باختر به شهرستان تبريز، از جنوب به بستان آباد و سراب و ازخاور به مشگين شهر محدود می شود. آب و هوای این منطقه به نسبت سرد و نيمه خشک است و رودهايی نیز در آن جريان دارند. راه هريس – ينگجه به درازای 26 كيلومتر كه به راه اصلی اهر – تبريز می پيوندد و مسیر شمالی – جنوبی هريس – مهربان به درازای 23 كيلومتر از مسیرهای دسترسی به این منطقه هستند.