جام جم آنلاين: انگشت پايتان درد مي‌گيرد. تنها چيزي كه به ذهنتان مي‌رسد اين است كه به نقرس مبتلا شده‌ايد. اين بيماري كه از گذشته به عنوان بيماري اغنيا شناخته شده بود، اغلب مفصل شست پا را درگير مي‌كند.نقرس نوعي التهاب مفصلي و يكي از دردناك‌ترين بيماري‌هاست. اين بيماري بر اثر رسوب اسيد اوريك در مفاصل ايجاد شده و سبب بروز علائم و نشانه‌هاي بيماري مي‌شود.
دكتر مسعود مهدوي، فوق تخصص روماتولوژي در اين‌باره به «جام‌جم» ميگويد: به‌طور معمول بيماري نقرس در سنين پايين بروز نكرده و بعد از 40 سالگي خود را نشان مي‌دهد.
وي مي‌افزايد: «اين بيماري ميان آقايان شايع‌تر است؛ اما اگر خانمي به اين بيماري مبتلا شود، به طور معمول پس از سن يائسگي خواهد بود. البته تمام اين موارد مربوط به شرايطي است كه نقرس به صورت ارثي بروز نكند. چون گاهي ممكن است افراد در سنين پايين‌تر هم به دلايل ژنتيك دچار بيماري شده و نقرس تشخيص داده شود.»
وي با اشاره به مراحل بيماري ميگويد: «با شروع بيماري، يكي از مفاصل كه شايع‌ترين آن هم مفصل شست پاست، دچار علائم مي‌شود (البته ساير مفاصل هم ممكن است گرفتار شوند). در اين شرايط به طور معمول بيمار پس از يك پياده‌روي طولاني و بعد از استراحت شبانه، هنگام صبح با درد شديد از خواب بيدار مي‌شود.»
علائم بيماري
دكتر مهدوي به علائمي كه ممكن است به دليل اين بيماري ايجاد شود، اشاره كرده و ميگويد: «درد، قرمزي، تورم و گرم شدن نشانه‌هاي درگيري مفصلي حاد هستند كه بايد آنها را جدي گرفت.»
وي توضيح مي‌دهد: «پس از گذشت چند ساعت، علائم به اوج خود مي‌رسد. اين وضعيت مي‌تواند بيمار را در ساعت‌هاي اول ناراحت و حتي ناتوان كند؛ به اين معني كه حركت دادن و لمس مفصل پا غيرممكن مي‌شود. گاهي بيماران ذكر مي‌كنند حتي ملحفه‌اي سبك روي مفصل نيز موجب درد مي‌شود. البته با گذشت چند ساعت ـ حداكثر 48 ساعت ـ علائم بتدريج كاهش يافته و در نهايت پس از يك هفته ديگر نشانه‌اي باقي نمي‌ماند.»
وي با تاكيد بر تشديد حملات مي‌افزايد: «در سال‌هاي بعدي ممكن است حملات افزايش يافته و مفاصل بيشتري را درگير كند. ابتدا ممكن است تنها سالي يك يا دو بار چنين حالاتي ايجاد شود، اما با افزايش سن و گذشت زمان حملات نزديك‌تر شده و مفاصل بزرگ‌تر و دورتر از شست پا ـ مفاصلي چون زانو و مچ پا ـ را نيز درگير مي‌كند.»
بيماري افراد متمول؟!
دكتر مهدوي با اشاره به اين موضوع كه مردم تصور مي‌كنند، نقرس تنها ميان افراد متمول بروز مي‌كند، ميگويد: «افراد ثروتمند مواد گوشتي بيشتري مصرف كرده و در نتيجه سطح اسيد اوريك خونشان بالاتر مي‌رود. در نتيجه نقرس ميان آنها بيشتر مشاهده شده است. اما امروز به غير از رژيم غذايي، زمينه‌اي از اختلال هم وجود دارد كه باعث بروز مشكل در دفع اسيد اوريك شده و همين مساله سبب رسوب داخل مفصل و بروز التهاب مي‌شود.»
تخريب مفاصل
دكتر مهدوي با ذكر اهميت درمان و پيشگيري بيماري ميگويد: «اگر براي اين بيماران درمان و پيشگيري مناسب و به موقع انجام نشود، آسيبي كه به مفصل وارد مي‌شود، مي‌تواند منجر به تخريب مفصل شده و عارضه‌اي دائمي ايجاد كند.»
وي مي‌افزايد: «در صورتي كه پيشگيري و درمان بموقع انجام نشود، درگيري كليه از ديگر عوارض ديررس نقرس خواهد بود.»
مراجعه به پزشك
اين پزشك متخصص در مورد اهميت مراجعه بموقع به پزشك يادآور مي‌شود: «حتي كساني كه نشانه‌اي از بيماري نقرس ندارند، اما در آزمايشات معمولي اسيداوريك‌شان از حد مشخصي بالاتر است و ساير عوامل خطر مانند چاقي و فشارخون را نيز دارند بايد تحت درمان قرار گيرند. شروع بيماري نقرس بايد حتماً تحت نظر بوده و درمان مرحله حاد انجام شود. اما پس از آن هم به مدت چند ماه يا چند سال ممكن است به درمان و پيشگيري نياز باشد.»
علل بروز بيماري
دكتر مهدوي در مورد علل بروز نقرس توضيح مي‌دهد: «اختلال متابوليسم اسيد اوريك سبب بروز بيماري است كه اين اختلال هم مي‌تواند به صورت ژنتيك و مادرزادي باشد و هم در بزرگسالي به وجود آيد. رژيم غذايي كه باعث افزايش اسيداوريك خون شود نيز مي‌تواند بيماري را تشديد كند. البته ضربات و فشارهاي مكانيكي وارد بر مفاصل هم گاهي زمينه‌ساز بروز اين بيماري خواهند بود.»
رژيم غذايي در كنار درمان
با اين‌كه با رژيم غذايي مناسب ممكن است احتمال بروز و پيشرفت بيماري كاهش يابد، اما درمان دارويي را نيز نبايد ناديده گرفت. وي دراين‌باره ميگويد: «با رژيم غذايي مناسب مي‌شود، كنترل بهتري انجام داد، اما رژيم غذايي به تنهايي براي درمان يا پيشگيري كافي نيست و حتماً بايد درمان دارويي را نيز در نظر داشت. رژيم غذايي نيز براي افراد با شرايط مختلف متغير است. اما بهتر است مصرف مواد غذايي گوشتي، دل، قلوه، جگر و... را محدود كرده و درمان دارويي را هم طبق نظر پزشك ادامه داد.»
در بيماري نقرس 3 اصل درماني را نبايد فراموش كرد؛ پيشگيري از افزايش اسيد اوريك، درمان حملات مفصلي حاد و در نهايت پيشگيري از عوارض مفصلي و كليوي.
بنابراين در صورت بروز مشكل، مراجعه به پزشك متخصص و درمان و پيگيري را فراموش نكنيد.
نيلوفر اسعدي بيگي
گروه سلامت