جام جم آنلاين: «هايله گبرسلاسي» ركورددار دو ماراتن جهان و يكي از بزرگ‌ترين دوندگان تاريخ دوهاي استقامت وقتي در مسابقه دو ماراتن نيويورك در ميانه مسير به علت ناراحتي شديد زانو از حركت باز ايستاد، چنان منقلب و ناراحت شد كه در پايان مسابقه در يك نشست خبري از ورزش قهرماني اعلام بازنشستگي كرد و دنياي دووميداني را در شگفتي فرو برد، اما پس از بازگشت به كشورش تصميم خود را تغيير داد.

گبرسلاسي 37 ساله پيش از اين بارها اعلام كرده بود تا المپيك 2012 لندن به حضورش در مسابقات ادامه خواهد داد و قصدش كسب مدال طلاي المپيك در دو ماراتن است.

اين دونده بزرگ اتيوپيايي در سال‌هاي 1996 و 2000 برنده مدال طلاي المپيك در دو 10 هزار متر شده بود. در المپيك 2008 پكن قرار بود در رشته ماراتن مسابقه دهد اما پيش از المپيك اعلام كرد كه به علت آلودگي هواي شهر پكن، در مسابقه ماراتن المپيك نخواهد دويد.


ناراحتي آسم اين دونده، يكي از علت‌هاي اصلي او براي كناره‌گيري از مسابقه ماراتن المپيك بود. گبرسلاسي كه دوبار ركورد دو ماراتن جهان را شكسته و اكنون ركورددار اين رشته است، امسال در مسابقه ماراتن برلين شركت نكرد.

در همين مسابقه برلين بود كه او در سال‌هاي 2007 و 2008 ركورد جهان را شكست. او در برلين ندويد تا تمام توان خود را در مسابقه ماراتن نيويورك به‌كار گيرد. مسابقه امسال ماراتن برلين يكشنبه 16 آبان برگزار شد و گبرسلاسي يك روز پيش از مسابقه به نيويورك رسيد. او در نيويورك گفت كه از ناحيه زانوي راست ناراحتي دارد. زانويش ورم داشت و عكس MRI زانويش نشان داد كه اين عضو بدنش آسيب ديده است. با اين همه گبرسلاسي مصمم بود در مسابقه شركت كند. او در مسابقه پس از طي 26 كيلومتر به علت ناراحتي و ورم زانوي راست كنار كشيد و سپس در پايان مسابقه در نشست خبري در حالي كه اشك از چشمانش سرازير شده بود و بغض گلويش را گرفته بود، بازنشستگي خود را از ورزش قهرماني پس از 18 سال حضور مداوم اعلام كرد.

قهرمان دوست داشتني

به دنبال اعلام بازنشستگي گبرسلاسي، لامين دياك، رئيس اتحاديه بين‌المللي فدراسيون‌هاي دووميداني تاسف عميق خود را از تصميم ناگهاني گبرسلاسي بيان كرد و گفت: گبرسلاسي يك فوق ستاره و قهرمان بزرگ و اسطوره ورزش دووميداني است. بنابر اين جاي بسي تاسف و اندوه است كه اين مرد بزرگ از دنياي قهرماني خداحافظي مي‌كند. دياك افزود: گبرسلاسي، قهرمان دو دوره المپيك و 4 دوره قهرماني جهان و كسي كه بارها ركوردهاي جهان را شكسته، يكي از بزرگ‌ترين دووميداني‌كاران از نگاه ميليون‌ها علاقه‌مند ورزش دووميداني در سراسر جهان است. او فقط يك نماد و الگوي ورزشي نيست، بلكه شخصيتي در خور احترام، گرم و دوست داشتني دارد. او به‌معناي واقعي يك انسان است.

گبرسلاسي در نشست خبري گفت: من تصميم خود را ناگهان گرفته‌ام و حتي با مربي‌ام در اين باره صحبتي نكردم. پيش از اين هرگز به بازنشستگي فكر نكرده بودم، اما حالا براي بار نخست فكر مي‌كنم زمان بازنشستگي‌ام فرا رسيده است. بگذاريد دويدن را كنار بگذارم و به كاري ديگر بپردازم.

بگذاريد به جوانان ميدان بدهم. وقتي به نيويورك آمدم، مي‌دانستم زانويم آسيب ديده است. فكر كردم جدي نيست، اما اتفاقاتي افتاد كه نمي‌توانستم آنها را تغيير دهم. از كسي شكوه و گله‌اي ندارم. خودم به اين نتيجه رسيده‌ام كه ورزش قهرماني را كنار بگذارم. براي پيروزي در نيويورك، تمرينات سختي انجام دادم، اما موثر نبود.

گبرسلاسي اولين موفقيت بزرگ خود را سال 1992 با كسب مدال طلاي دوهاي 5 و 10 هزار متر در رقابت‌هاي دووميداني قهرماني جوانان جهان به دست آورد. او 4 بار متوالي قهرمان دو 10 هزار متر رقابت‌هاي جهاني دووميداني در قسمت بزرگسالان شد و در دو المپيك 96 آتلانتا و 2000 سيدني مرد اول دو 10 هزار متر بود.

او پس از المپيك 2004 آتن به دوهاي جاده، رو آورد و سپس موفقيت‌هاي خود را در دوهاي جاده بويژه ماراتن آغاز كرد. او اوايل پاييز امسال نيم ماراتن را در 59 دقيقه و 33 ثانيه دويد.

سلطان دويدن

وقتي در كيلومتر 26 مسابقه ماراتن نيويورك، گبرسلاسي از حركت باز ايستاد، گبر ماريان هموطنش كه پشت سر او مي‌دويد، به كنارش رفت و او خواست به مسابقه ادامه دهد. گبر ماريان 26 ساله پس از مسابقه گفت: تا كيلومتر 26 هايله از من جلوتر مي‌دويد كه ناگهان ايستاد. به او گفتم هايله بيا، اما او نمي‌توانست حركت كند. او فقط گفت، نمي‌توانم. تو بايد به مسابقه ادامه دهي. هايله مرد بزرگي است. او سلطان دويدن است. از او درس‌هاي زيادي آموختم. او نه تنها دويدن خوب، بلكه درست زندگي كردن را به من ياد داده است.

گبرسلاسي: آسيب‌هاي زيادي داشتم كه مرا غمگين و نااميد كرده بود، اما حالا كه مداوا شده‌ام احساس مي‌كنم اوضاع بروفق مرادم شده است. از اين به بعد تمام تمركزم را روي دو ماراتن المپيك لندن قرار خواهم دادسباستيان كو دارنده 2 نشان طلاي المپيك در دوهاي نيمه استقامت و رئيس كميته سازماندهي بازي‌هاي المپيك 2012 لندن با تمجيد از گبرسلاسي، بازنشستگي او را فقداني براي ورزش دووميداني قهرماني خواند و او را برجسته‌ترين قهرمان اين ورزش ارزيابي كرد. كو گفت: هايله ورزشكاري است كه ساليان سال بهترين دونده استقامت جهان بود. استيو كرام يكي ديگر از قهرمانان پيشين المپيك هم گفت: از تصميم گبرسلاسي براي بازنشستگي تعجب كردم. از او هميشه به عنوان يكي از بزرگ‌ترين دوندگان استقامت جهان ياد خواهد شد. او در دوهاي جاده، پيست و صحرانوردي عالي بوده است.

ساموئل وانجيرو قهرمان دو ماراتن المپيك پكن نيز از نامداران دووميداني است كه از كناره‌گيري گبرسلاسي از دنياي قهرماني تعجب كرده و حتي ناراحت شده است. اين دونده كنيايي گفت: از اعلام بازنشستگي گبرسلاسي عميقا غمگين شدم. وقتي سر ميز صبحانه حاضر شدم، نمي‌دانستم گبرسلاسي ناگهان از ورزش قهرماني كنار رفته است، مردم مرا در جريان گذاشتند، آنها از من در اين باره نظرم را پرسيدند و تازه آن وقت موضوع را فهميدم.

وانجيرو درخصوص گبرسلاسي گفت: او الگويي براي تمام ورزشكاران قاره آفريقاست. او الگوي همه دوندگان نسل بعد از خود به شمار مي‌آيد. فرقي نمي‌كند اين دوندگان اهل اتيوپي باشند يا كنيا يا اريتره. هايله ساليان سال دونده پيشتاز بود و به پيروزي‌هاي زيادي رسيد.

وانجيرو كه با بي.بي.سي گفت‌وگو مي‌كرد، افزود: از وقتي دانش‌آموز دبيرستان بودم، دلم مي‌خواست روزي مانند گبرسلاسي بدوم و مانند او پيروز شوم.

از زماني كه در المپيك پكن وانجيرو برنده مدال طلا شد دو هدف داشته است: يكي شكست دادن گبرسلاسي و ديگري شكستن ركورد جهاني اين دونده. حالا او حسرت مي‌خورد كه فرصت رقابت با گبرسلاسي را از دست داده است. وانجيرو در اين باره گفت: اميدوارم هايله در تصميم خود تجديدنظر كند و به مسابقات بازگردد، زيرا مي‌خواهم با او رقابت كنم. من احتياج دارم كه او دوباره بدود. سال آينده به برلين خواهم رفت تا ركورد جهاني گبرسلاسي را در آنجا بشكنم.

تصميم عجولانه

هرمنس مربي و مدير برنامه‌هاي گبرسلاسي نيز مانند ديگران از تصميم اين دونده متحير شد و گفت: باور نكردني است. در واقع او تحت تاثير ناكامي‌اش در دو ماراتن نيويورك قرار گرفت. ديويد بدفورد رئيس مسابقه ماراتن لندن كه از نزديك تماشاگر مسابقه ماراتن نيويورك بود، نكته‌هاي جالب و ظريفي را بيان كرد: من به دنبال گفت‌وگو با چند نفر از افراد نزديك به گبرسلاسي متوجه شدم او پس از نيمه‌كاره ماندن مسابقه‌اش و آسيب‌ديدگي، بشدت منقلب شده بود و واكنش او كاملا قابل درك است، اما اعتقاد دارم زماني كه آرامش خود را بازيابد و به وضع عادي برگردد، تصميم ديگري را درباره آينده‌اش خواهد گرفت. فكر نمي‌كنم مسابقه نيويورك، آخرين مسابقه او بوده باشد. حتي براين باورم او مصمم خواهد شد كه بازگردد و سال آينده عنوان اول مسابقه نيويورك را به دست آ‌ورد.

او كسي نيست كه تسليم شكست بشود. گبر ماريان فاتح مسابقه امسال نيويورك هم اعتقاد دارد گبرسلاسي در اتيوپي تصميم خود را عوض خواهد كرد، او فقط به زمان نياز دارد.

براي مردم باز‌مي‌گردد

از روزي كه گبرسلاسي به كشورش بازگشته، با درخواست‌هاي بي‌شمار هموطنانش براي تجديدنظر در تصميم خود مبني‌بر بازنشستگي از مسابقات روبه‌رو شده است. رسيدن او به آرامش، درخواست مردم و دوستان و مربيانش سبب شده تا او بيان كند كه در آينده هم در مسابقات بويژه بازي‌هاي المپيك لندن شركت خواهد كرد.

به گزارش رويترز گبرسلاسي 37 ساله كه تحت تاثير آسيب‌ زانو و شكست در مسابقه ماراتن نيويورك قرار گرفته بود، گفت: تصميم به بازگشت گرفته‌ام. علتش هم اين است كه مردم از من خواسته‌اند.

مردم اتيوپي احساسات زيادي به من نشان داده و اصرار دارند دوباره در مسابقات حضور يابم. وقتي در نيويورك بودم، آسيب‌هاي زيادي داشتم كه مرا غمگين و نااميد كرده بود، اما حالا كه مداوا شده‌ام، احساس مي‌كنم اوضاع بروفق مرادم شده است. از اين به بعد تمام تمركزم را روي دو ماراتن المپيك لندن قرار خواهم داد.

گبرسلاسي كه در دنياي دوندگان استقامت و اتيوپي به امپراتور مشهور است، افزود: هنگام مصاحبه در نيويورك كه اعلام بازنشستگي كردم، شرمنده و عصبي بودم. حالا كه به آرامش رسيده‌ام به خود مي‌گويم، آيا واقعا من بودم كه آن حرف‌ها را زدم؟!

خبرگزاري فرانسه هم خبر بازگشت دونده خندان را به دنياي قهرماني منتشر كرد و به نقل از گبرسلاسي نوشت: در آينده مسابقات زيادي خواهم داشت. فوريه 2011 مسابقه ماراتن توكيو خواهم بود و پس از آن ماراتن المپيك 2012 را پيش‌رو خواهم داشت.
محمد رضاپور ‌/‌ جام‌جم