با آن كه شانزدهمين دوره بازي‌هاي آسيايي 2010 گوانگجو از هفته گذشته رسما در چين آغاز شده است، حدود يك ماه قبل مشعل اين رقابت‌ها كه 98 گرم وزن و 70 سانتي‌متر طول دارد توسط رئيس‌جمهور اين كشور بر فراز ديوار چين روشن شد تا طي يك ماه با گذر از شهرهاي اطراف گوانگجو، در روز افتتاحيه به محل برگزاري اين مراسم برسد.
اما تنها روشن كردن مشعل (كه به شيوه كاملا سنتي يعني با كمك اشعه‌هاي خورشيد انجام شد) و حمل آن توسط 2068 نفر از برترين ورزشكاران جهان را نبايد به عنوان تنها پيشينه اين رويداد تاريخي قلمداد كرد چراكه چين براي ميزباني اين دوره از رقابت‌ها، از سال‌ها قبل تلاش كرده و زيرساخت‌هاي لازم را براي هر چه استثنايي‌تر بودن آن فراهم كرده است.
دراين دوره از رقابت‌هاي بازي‌هاي آسيايي در حالي قرار است 1322 مدال رنگارنگ به نسبت 807 به 491 بين مردان و زنان ورزشكار توزيع شود كه با انجام 1500 آزمايش دوپينگ، ركوردي جديد در تاريخ برگزاري مسابقات ورزشي ثبت شده است. به اين ترتيب علاوه بر ساخت و ساز‌هاي متنوع و مبتني بر انرژي‌ هاي دوستدار محيط زيست كه براي اين رقابت‌ها ايجاد شده‌اند، به نظر مي‌رسد انجام آزمايشات دقيق دوپينگ هم به برگزاري هرچه پاك‌تر بازي‌هاي آسيايي در گوانگجو كمك مي‌كند.

انفجار نور و شگفتي
از سال 1951 كه هندي‌ها در شهر دهلي نو برگزاركننده نخستين دوره بازي‌هاي آسيايي بودند تا به امروز، ورزشكاران زيادي در رقابت‌هاي مختلف مربوط به بازي‌هاي آسيايي شركت داشته‌اند، اما به حداكثر رسيدن ورزشكاران، رشته‎ها و ماده‎هاي مربوط به آنها براي بازي‎هاي آسيايي 2010، اين دوره بازي‎ها را به بزرگ‌ترين رويداد تاريخ بازي‎هاي آسيايي تبديل كرده است.
با توجه به اين‌كه طي سال‌هاي گذشته كشورهاي ميزبان المپيك و ديگر رقابت‌هاي بين‌المللي سعي مي‌كنند تا مراسم افتتاحيه را هرچه باشكوه‌تر برگزار كنند مي‌توان از اين مراسم به عنوان يكي از اولين ملاك‌هاي ارزيابي هر رويدادي ياد كرد. شايد به همين دليل است كه برگزاركنندگان بازي‎هاي آسيايي چين براي افتتاحيه اين بازي‌ها به گونه‌اي برنامه‌‌ريزي كردند كه به قول خودشان با اجراي آن، دنيا را شگفت‌زده كنند.
در چنين شرايطي با آن كه بر خلاف قراردادهاي قبلي، استيون اسپيلبرگ، كارگردان مشهور آمريكايي، در اعتراض به وضعيت حقوق بشر در چين از مشاركت در كارگرداني مراسم المپيك چين 2008 انصراف داد، چيني‌ها اعلام كردند كه بدون او نيز كار خود را با بهترين كيفيت انجام خواهند داد. پس از اين تصميم بود كه ژانگ ييمو، كارگردان نامدار سينماي چين به جاي اسپيلبرگ دست به كار شد تا وعده چيني‌ها را محقق كند.
اين بار هم اين كارگردان چيني كه افتتاحيه بازي‌هاي المپيك 2008 پكن را برگزار و از آنجا تجربه خوبي كسب كرده بود، مسووليت برگزاري مراسم افتتاحيه بازي‌هاي آسيايي را بر عهده گرفت و براي اين مراسم كودك، نور و آتش را سه محور اصلي كار خود قرار داد (يعني چيزي شبيه آنچه در افتتاحيه المپيك‌هاي پكن و سيدني برگزار شد).
در اصلي‌‌ترين بخش اين مراسم، كشتي‌‌هاي مختلف كه به عنوان نمادي از كشورهاي آسيايي در حال حركت بودند با عبور از رودخانه وارد محل برگزاري افتتاحيه شدند. پس از پايان رژه، تيم‌ها و سخنراني كوتاه مقامات برگزاري بازي‌ها، انفجار نور و رنگ در ورزشگاه شروع شد و صحنه كم‌نظيري در قياس با تاريخ بازي‌هاي آسيايي به اجرا در آمد. در اين ميان در حالي كه ورزشكاران كشورهاي مختلف در محوطه چمن ورزشگاه ايستاده بودند، سرود بازي‌ها كه 21 آهنگساز در خلق آن مشاركت داشته‌اند به اجرا در آمد. در ادامه نورافشاني‌ها باز هم شدت گرفتندبه طوري كه قدرت و نظم نورافشاني‌ها به قدري بود كه در يك لحظه تمام شهر روشن شد. هنگام اجراي اين مراسم 4 برج كه روبه‌روي جايگاه تعبيه شده بود ،روشن شدند و مانند بادبان كشتي‌هاي قديمي 4 پرچم كه آرم بازي‌ها بر آنها حك شده بود، برافراشته شد. پس از اجراي اركستر سمفونيك و پخش سرود ملي كشور چين، نورپردازي بر بادبان‌هاي تعبيه شده آغاز شد و در اين بين كودكي كه در هوا معلق بود، پايين آمد. سپس فواره‌هاي آب كه به دليل مقدس بودن رودخانه پيرل براي چيني‌ها با نمادهاي فرشته همراه بودند باز شدند تا برنامه‌هايي كه مرتبط با افسانه‌هاي اين رودخانه است آغاز شوند. چند لحظه بعد روي دكل‌هاي كشتي تصويرهاي مختلف پخش شد و دو نفر با اسب سفيد و پرچم بزرگ سفيد از مقابل جايگاه عبور كردند.
به اين ترتيب حاصل 14 ماه تمرين فشرده هنرمندان در برابر ديدگان هزاران حاضر و ميليون‌ها بيننده تلويزيوني به نمايش درآمد و روياي كودك، نور و آتش به حقيقت پيوست. اين مراسم آنقدر خيره‌كننده بود كه به عقيده بسياري از حاضران در ورزشگاه مراسم شانزدهمين دوره بازي‌هاي آسيايي گوانگجو بسيار بهتر و جذاب‌تر از المپيك پكن بود.

تبديل شهري ساحلي به قطب فرهنگي آسيا
تمام تاسيسات و استاديوم‌هاي ساخته شده براي بازي‌هاي 2010 آسيايي گوانگجو با جديدترين تكنولوژي‌هاي ويژه اماكن ورزشي موجود در دنيا آماده شده است.يكي از ساختمان‌هاي متفاوت و بي‌نظير گوانگجو استاديوم مسابقات كريكت است كه از ماه‌ها قبل براي برگزاري اين رقابت‌ها آماده شده است. اين استاديوم دايره‌اي شكل در فضايي به مساحت 46871 مترمربع در كمپ دانشگاه گوانگ‌دانگ شهر گوانگجو ساخته شده و مسوولان برگزاري بازي‌هاي آسيايي يك دور مسابقات آزمايشي در اين استاديوم برگزار كردند تا اگر نقص يا كمبودي در اين استاديوم وجود داشت خيلي سريع در پي رفع آن بر آيند.
اما اين استاديوم تنها يكي از سازه‌هاي جالب و جديدي است كه براي اين مسابقات طراحي و ساخته شده است؛ چراكه تغييرات مرتبط با اين رويداد ورزشي در گوانگجو آنقدر زياد بوده است كه به اعتقاد بسياري از كارشناسان مي‌تواند بهانه‌اي براي تبديل كردن اين شهر از يك شهر ساحلي ساده به يك قطب فرهنگي در آسيا باشد. البته اين اولين بار نيست كه چين از معماري‌هاي شگفت‌آور رونمايي مي‌كند كما اين‌كه ورزشگاه‌هايي كه بازي‌هاي المپيك چين در آنها برگزار شدند هم توانسته بودند تحسين بسياري از معماران مطرح جهان را برانگيزند.
در نمونه ديگر يكي از پروژه‌هاي ويژه‌اي كه تنها چند روز قبل از افتتاحيه رونمايي شد، يكي از معروف‌ترين كار‌هاي زاها حديد، معمار عرب‌تبار و چهره سرشناس عالم معماري است كه از سال 2006 شروع شده بود و خيلي‌ها منتظر ديدن نتيجه نهايي آن بودند. خصوصيتي كه اين بنا را از ديگر بنا‌ها متمايز مي‌كند فرم آزاد و رهايش، آن هم با سطح زير بناي تقريبا 000‌/‌70 مترمربعي است كه در تالار اصليش 800‌/‌1 جايگاه نشستن دارد. اين اثر كه به گفته خالق آن پيچيده‌ترين كاري است كه وي تا به حال طراحي و اجرا كرده است بناي دو صخره در كناره بستر آب شهر بوده و سعي زيادي شده تا تحرك و حركت در آن ديده شود، براي همين كل بنا داراي گوشه‌هاي تيز بسيار است كه با استفاده از اسكلت پر پيچ و خم فولاديش و فرم‌هاي بتني داخلي اجرا شده است.
اما از آنجايي كه كاهش معضل ترافيك و تردد در گوانگجو و شهرهاي اطرافش يكي از اصلي‌ترين دغدغه‌هاي مقامات مسوول بوده براي برگزاري هرچه بهتر اين رقابت‌ها زيرساخت‌هاي شهري هم دستخوش تغييرات اساسي شده‌اند، به طوري كه 6 خط جديد مترو و اولين خط مترو بدون راننده چين به ناوگان حمل و نقل شهري گوانگجو افزوده شده و در عين حال در اطراف ايستگاه‌هاي مترو پاركينگ‌هايي براي ماشين‌ها و دوچرخه‌ها ساخته شده تا افراد بتوانند ادامه مسير خود را با اين دو وسيله نقليه طي كنند. به اين ترتيب 80 درصد ورزشگاهايي كه بازي‌هاي آسيايي در آنها برگزار مي‌شوند به مترو متصل شده‌اند كه همين مساله هم نقش بسيار موثري در كاهش ترافيك در سطح خيابان‌ها داشته است.

بهاره صفوي/جام جم آنلاین