بيماري آلزايمر (AHLZ-high-merz) يك اختلال پيشرونده مغزي است كه
به‌تدريج حافظه شخص و توانايي يادگيري، استدلال كردن، قضاوت، برقراري
ارتباط و انجام فعاليت‌هاي روزانه را مختل مي‌كند. به هنگام پيشرفت بيماري
آلزايمر، افراد ممكن است تغييراتي در شخصيت و رفتار از قبيل اضطراب و
تشويش، بدگماني، آشفتگي و همچنين توهمات و خيالات را تجربه كنند. در حال
حاضر، درماني براي اين بيماري وجود ندارد، اما درمان‌هاي جديد نشان از افق
فكري جديد درباره بيولوژي اين بيماري دارد.
عوامل خطر احتمال ابتلا به اين بيماري را افزايش مي‌دهند. سن و
ژنتيك، دو فاكتور خطر بسيار مهم هستند. اغلب افراد مبتلا به اين بيماري
بالاي 65 سال هستند، اما لازم به ذكر است كه پروسه بيماري سال‌ها قبل از
شروع تخريب حافظه و ادراك فرد آغاز مي‌شود. فرم خانوادگي بيماري (FAD) كه
نسل به نسل منتقل مي‌شود، حدود هفت درصد از كل شيوع آلزايمر را دربر
مي‌گيرد و بيشتر موارد بيماري، علت قابل شناسايي مشخصي ندارد.
ساير عوامل خطر شامل:
- عادت‌هاي غذايي ناسالم
- ديابت
- فشارخون بالا
- كلسترول بالا
- سكته مغزي
- چاقي
- استرس
- بيماري‌هاي التهابي مزمن
- تاريخچه پزشكي افسردگي
- MCI (نبود ادراك خفيف)
- فعاليت فيزيكي اندك
- موقعيت اجتماعي – اقتصادي پايين
- فعاليت‌هاي مغزي ناكافي
- تحصيلات پايين
- آسيب مغزي مثل ورزشكاران رشته بوكس
- سيگاركشيدن
- كمبودهاي تغذيه‌اي مثل كمبود ويتامين 12B و فولات
تغذيه بيماران مبتلا به آلزايمر
رژيم غذايي خاصي براي مبتلايان به بيماري آلزايمر مورد نياز
نيست، مگر اينكه اين بيماران، از بيماري ديگري نيز رنج ببرند، مثل ديابت كه
در اين صورت لازم است از رژيم غذايي خاص ديابتي‌‌ها پيروي كنند. در هر حال
يك رژيم غذايي متعادل بسيار سودمند خواهد بود. در زير اصول يك تغذيه خوب
يادآوري مي‌شود:
- خوردن انواع مواد غذايي از گروه‌هاي غذايي
- تثبيت وزن از طريق برقراري يك تعادل صحيح ميان فعاليت و
خوردن
- انتخاب مواد غذايي كه چربي‌هاي اشباع و كلسترول كمتري
دارند
- محدوديت مصرف قند و شكر
- مصرف متعادل نمك
- نوشيدن هشت ليوان آب در روز (مگر اينكه فرد به علت مشكل
پزشكي ديگري مثل نارسايي احتقاني قلب محدوديت داشته باشد).
داروها
اگر اين احتمال وجود دارد كه مواد غذايي با دارو تداخل عمل
پيدا مي‌كنند از پزشك‌تان سوال كنيد.
پيشگيري از يبوست
- غذاهاي غني از فيبر ميل كنيد. منابع خوب فيبر شامل
ميوه‌ها، سبزي‌ها، غلات كامل است. فيبر و آب به عبور مدفوع در كولون كمك
مي‌كنند. اغلب فيبر ميوه‌ها در پوست آنهاست.
- غلات سبوس‌دار بخوريد يا سبوس آنها را به ساير مواد غذايي
اضافه كنيد، مثل سوپ و ماست.
- هشت ليوان آب يا ساير مايعات در روز بنوشيد (مگر اينكه
محدوديت مصرف مايعات داشته باشيد)
- ورزش كنيد.
نكات عمومي
- به آرامي غذا بخوريد.
- غذاي‌تان را به قسمت‌هاي كوچك تقسيم كنيد و آن را به‌طور
كامل بجويد.
- سعي نكنيد بيشتر از يك دوم قاشق غذاخوري از غذاييتان در يك
لحظه (در آن واحد) بخوريد.
در صورت خشكي دهان چه بكنيم؟
- هشت ليوان يا بيشتر آب در روز بنوشيد و در صورت احساس عطش،
اين تعداد را به 10 ليوان يا بيشتر افزايش دهيد.
- نان، تست، كلوچه يا كراكر را در شير، شكلات داغ يا قهوه به
منظور نرم‌كردن آنها بخيسانيد.
- بعد از هر لقمه غذا به منظور مرطوب شدن دهان‌تان و همچنين
بلعيدن راحت‌تر غذا، مقدار اندكي نوشيدني بنوشيد. براي نرم‌تر و
مرطوبشدن غذاها به آنها سس اضافه كنيد، مثل آب گوشت يا كره آب شده.
- اثر آب‌نبات ترش يا بستني ميو‌‌ه‌اي براي افزايش بزاق دهان
و مرطوبشدن محيط دهان‌تان استفاده كنيد.
- از دهان‌شويه‌هاي تجاري استفاده نكنيد. اين دهان‌شويه‌ها
اغلب حاوي الكل هستند كه مي‌تواند دهان شما را خشك كند. از پزشك يا
دندان‌پزشك‌تان درباره فرآورده ديگر دهان‌شويه سوال كنيد.
- از پزشك‌تان درباره فرآورده‌هاي بزاق مصنوعي سوال كنيد.
اين فرآورده با تجويز پزشك از تمام داروخانه‌ها قابل دسترس‌اند.
نگهداري و ثبات وزن
سوءتغذيه و كاهش وزن در بيماران مبتلا به آلزايمر بسيار ديده
مي‌شود. به‌منظور رفع اين مشكل:
- غذاي كمتري را در تعداد وعده‌هاي بيشتري بخوريد. خوردن پنج
تا شش بار غذا در روز آسان‌تر از خوردن همان تعداد غذا در سه وعده اصلي
است.
- از مكمل مولتي‌ويتامين / مينرال روزانه استفاده كنيد.
- مكمل‌هاي رژيم غذايي مايعات ممكن است كمك‌كننده باشد.
نياسين در رژيم غذايي ممكن است از آلزايمر جلوگيري كند:
يك مطالعه جديد نشان مي‌دهد خطر بيماري آلزايمر در كه افرادي
كه به ميزان كافي نياسين از رژيم غذايي‌شان دريافت مي‌كنند، 70 درصد كمتر
است.
غذاهاي غني از نياسين شامل:
- گوشت و ماهي
- لوبياها و عدس
- مغزها
- غلات غني شده، نان تهيه شده از گندم كامل
- قهوه
همچنين ثابت شده است كه امگا 3 علاوه بر اينكه خطر بيماري‌هاي
قلبي – عروقي را كاهش مي‌دهد، مي‌تواند اثرات مفيدي روي بيماران مبتلا به
آلزايمر داشته باشد.