پژوهشکده بيوتکنولوژي کشاورزي با دستيابي به فناوري تکثير انبوه گياه قندي استويا از طريق کشت بافت، تحولي چشمگير در کاربرد گسترده اين قند گياهي به ويژه براي کاهش ديابت در مبتلايان به اين بيماري فراهم خواهد کرد.
به گزارش مهر از رشت، ديابت يکي از شايع ترين بيماري جوامع بشري بوده که حدود دو درصد از مردم جهان و بيش از شش تا 10 درصد از مردم ايران به آن مبتلا هستند و با احتساب افراد در معرض خطر ديابت در کشور اين درصد قابل توجه خواهد بود.
بيماران ديابتي و افراد در معرض نقش عمده اي در کنترل بيماري خود دارند، به طوريکه تغذيه و رژيم مناسب يکي از شروط اساسي کنترل موفق بيماري است.
به دليل تمايل بالاي مصرف محصولات قندي در کشور، ضروريست توليد محصولاتي با عدم قابليت جذب و با قابليت جذب کمتر قند مضر مورد توجه قرار گيرد.
در اين خصوص امروزه استفاده از قند حاصل از گياه استويا که قندي با منشا طبيعي است، در بسياري از کشورها مورد استقبال جدي قرار گرفته است.
ماده شيرين کننده حاصل از گياه استويا که به «اسويوزايد» معروف است و کالري زا نبوده و بدين ترتيب نمي تواند موجب افزايش ميزان قند در افراد ديابتي و بالا رفتن فشار خون شود.
به دليل نداشتن اثرات سو مصرف قندهاي مصنوعي از ديگر قابليتهاي اين قند و جايگزيني شيرين کننده هاي مصنوعي مانند «آسپارتاموساخارين» و «سيکلامات» به کار رود که بدون اينکه اثر سو ناشي از مصرف اين شيرين کننده ها و محدوديت هاي آنها را داشته باشد، ازسوي تکثير گياه استويا با توجه به قوه ناميه بسيار ضعيف آن از طريق قلمه با مشکلاتي مواجه بود از اينرو با توجه به مزاياي کشت بافت و اين روش تکثير ترجيح داده مي شود.
بر اين اساس به منظور تامين گياهچه مورد نياز براي کشت انبوه گياه استويا محققان پژوهشکده بيوتکنولوژي کشاورزي موفق به دستيابي به پروتکل توليد انبوه و تکثير اين گياه قندي از طريق تکنيک هاي کشت بافت شدند.
استويا گياهي داراي برگ هاي شيريني است که منبع با شيريني 250 تا 300 برابر بيشتر از قند معمولي است.

استفاده 150 ميليون نفر در دنيا از قند استويا
اين گياه از صدها سال پيش در آمريکاي جنوبي بر اين گياه از صدها سال پيش در آمريکاي جنوبي براي شيرين کردن انواع نوشيدني ها به کار مي رفته و امروزه نيز به دليل مزاياي آن بيش از 150 ميليون نفر در جهان از قند اين گياه استفاده مي ‌کنند.
رئيس پژوهشکده بيوتکنولوژي شمال ايران گفت: کشت آزمايشي استويا به هدف توليد منابع شيرين‌ کننده‌هاي بيشتر و رفع مشکل تک‌ محصولي بودن کشاورزي از سال 83 در بسياري از مناطق ايران به ويژه در استانهاي گيلان و اصفهان آغاز شده است.
عليرضا ترنگ با اعلام اينکه از سال 87 نيز توليد تجاري اين گياه آغاز و هم اکنون برگ خشک آن به فروش مي رسد، افزود: در حال حاضر ارزش هرکيلو برگ خشک گياه استويا، در بازار ايران حدود 300 تا 350 هزار ريال است.
رئيس پژوهشکده بيوتکنولوژي شمال ايران در پاسخ به سئوالي مبني براينکه استفاده از استويا چه محاسني دارد، اظهارداشت: استويا بر خلاف شيرين کننده هاي شيميايي (مثل آسپارتام) اثرات مضر جانبي براي مصرف کننده ندارد، 200 تا 300 بار از شکر (سوکروز) شيرين تر است.
وي گفت: به دماي بالا مقاوم است (مقاوم در برابر حرارت تا 200 درجه سانتيگراد) و بر خلاف شکر، سوخته و قهوه اي نمي شود و به راحتي مي تواند در توليد نان هاي شيرين مورد استفاده قرار گيرد.
ترنگ اظهارداشت: بر خلاف شکر مصرف آن روي ميزان قند خون تاثير ندارد و بيماران ديابتي به راحتي مي توانند از آن استفاده کنند.
وي ياد آورشد: اين گياه حاوي ويتامين ها و مواد معدني از جمله منيزيم، ويتامين B3 (نياسين)، ريبوفلاوين، زينک، کرم، سلينيوم، پتاسيم و سديم است.

کشت استويا در 600 مترمربع از اراضي گيلان
مسئول کشت بافت مرکز بيوتکنولوژي کشاورزي شمال کشور نيز گفت:در حال حاضر 600 متر مربع از اراضي شهرستان هاي رودسر، تالش، املش، سياهکل، رودبار و آستانه اشرفيه به صورت آزمايشي به زير کشت گياه استويا رفته است.
سحر بهلولي با بيان اينکه نشا اين گياه از طريق کشت بافت انجام مي شود، ياد آور شد: کشت اين گياه از ارديبهشت ماه آغاز و تا پايان شهريورماه دوبار برداشت مي شود.گياه استويا گياهي است بدون کالري که 300 برابر شيرين تر از قند معمولي است و مي تواند در غذاهاي رژيمي مورد استفاده قرار گيرد که توسعه آن مي تواند تحول عظيم در صنعت غذايي کشور ايجاد کند.