تصويب قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران از سوي مجلس خبرگان (1358ش)

پس از پيروزي انقلاب اسلامي و برگزاري اولين انتخابات كه منجر به تعيين نوع حكومت و تشكيل جمهوري اسلامي در ايران گرديد، بحث راجع به تعيين قانون اساسي نظام در محافل مختلف گسترش يافت. در اين مرحله با تيزبيني حضرت امام خميني(ره)، پيش‏نويس قانون اساسي كه پايه نظام جمهوري اسلامي ايران رابر آموزه‏ها و ارزش‏هاي حيات‏بخش اسلام به ويژه عدالت اجتماعي و جامعه توحيدي قرار داده، نگارش يافت و با تاكيد آن حضرت، انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسي در 12 مرداد 1358 برگزار گرديد. اين مجلس در 28 مرداد 1358 فعاليت خود را آغاز كرد تا اين كه پس از سه ماه تلاش و كوشش فوق‏العاده و كار پُر مسئووليت، تدوين قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران را به انجام رساند. اين قانون اساسي، در نهايت در دوازده فصل و يكصد و هفتاد و پنج اصل توسط خبرگان قانون اساسي مورد تصويب قرار گرفت. اين قانون سپس در يك همه‏پرسي در 12 آذر 1358 به تأييد مردم مسلمان ايران رسيد و بدين گونه، قانون اساسي تازه‏اي بر مبناي حقوق انساني و اصول اسلامي تدوين و فصلي تازه در برابر قوانين اساسي كشورهاي جهان گشوده شد. در سال 1368 بخش‏هايي از قانون اساسي پس از بازنگري در شوراي بازنگري قانون اساسي و برگزاري همه‏پرسي، به اجرا درآمد.

رحلت فيلسوف شهير "سيدمحمد حسين طباطبايي" صاحب تفسير شريف "الميزان" (1360 ش)

علامه سيدمحمدحسين طباطبايي در سال 1281 ش برابر با 1321 قمري در تبريز متولد گرديد و در 5 سالگي مادر و در 9 سالگي پدرش را از دست داد. در همان زمان علاوه بر فراگيري قرآن مجيد و كتاب‏هاي متداول روز و خوش‏نويسي، به تحصيل مقدمات عربي روي آورد و در 23 سالگي عازم نجف اشرف گرديد. علامه، طي يازده سال اقامت در نجف از محضر عالمان نامداري همچون ميرزاي ناييني، سيدابوالحسن اصفهاني، محمدحسين غروي‏اصفهاني و ميرزاعلي آقا قاضي‏طباطبايي استفاده‏هاي فراوان برد و مدارج علمي و كمالات اخلاقي را پيمود. وي پس از آن به مدت ده سال در تبريز اقامت گزيد و سپس در سال 1325 ش راهي شهر قم شد. علامه از آن پس با درك نياز حوزه به تفسير وفلسفه، به تدريس اين دو پرداخت و در اين دو رشته مقام شامخي به دست آورد. علامه طباطبايي همزمان با تدريس، از تاليف آثار گرانبها و سودمند غفلت نورزيد و كتب متعددي را به رشته تحرير درآورد كه اصول فلسفه و روش رئاليسم در 5 جلد، بدايةُ الحكمه، نهايةُ الحكمه، وحي يا شعور مرموز، علي(ع) و فلسفه الهي و حاشيه بر اسفار صدرالدين شيرازي و.... از آن جمله‏اند. اما مهم‏ترين اثر علامه، تفسيرالميزان نام دارد، اين كتاب شريف كه اصل آن به زبان عربي و در بيست جلد تاليف گرديده بارها از سوي ناشران داخلي و خارجي به زبان‏هاي عربي و فارسي چاپ و منتشر شده است. استاد شهيدمرتضي مطهري در مورد اين تفسير مي‏گويد: "كتاب تفسير الميزان، يكي از بهترين تفاسيري است كه براي قرآن مجيد نوشته شده است و مي‏توان ادعا كرد بهترين تفسيري است كه در ميان شيعه و سني از صدر اسلام تا امروز نوشته شده است." علاوه بر تاليفات متعددي كه از علامه طباطبايي به يادگار مانده است، شاگردان فاضلي در حلقه درس ايشان مراتب كمال علمي را پيموده و منشاء خدمات فراواني شده‏اند. حضرات آيات و دانشمندان فرهيخته‏اي از قبيل شهيد مرتضي مطهري، شهيد سيد محمدحسيني بهشتي، امام موسي صدر، ناصر مكارم شيرازي، شهيد دكترمحمد مفتح، شهيد علي قدوسي، يحيي انصاري شيرازي، شهيد سيدمحمدعلي قاضي طباطبايي، سيدعبدالكريم موسوي اردبيلي، محمدتقي مصباح يزدي، ابراهيم اميني، حسين نوري همداني، حسن حسن‏زاده آملي، عبداللَّه جوادي آملي، سيدمهدي روحاني و ده‏ها عالم فرزانه در طي سال‏ها حضور در محضر پرفيض استاد، خوشه‏چين خرمن معرفت علامه بوده‏اند. علامه سيدمحمدحسين طباطبايي سرانجام در صبح يكشنبه 24 آبان 1360 ش برابر با هجدهم محرم 1402 ق پس از يك هفته بيماري، دارفاني را در هشتاد سالگي وداع نموده و به ديار باقي شتافت. مزارش در كنار حرم حضرت معصومه(س) زيارتگاه عاشقان و شيفتگانش مي‏باشد. همزمان با يكصدمين سال تولد ايشان، همايش ملي ميزان حكمت در دي ماه 1381 در محل سالن همايش‏هاي بين‏المللي صدا و سيما برگزار شد و شخصيت علمي اين مفسر فرزانه، گرامي داشته شد.  

رحلت فقيه بزرگوار و حكيم الهي، آيت ‏اللَّه "ميرزاحسين هبة اللهي مراغي" (1376 ش)

آيت‏اللَّه ميرزا حسين هِبَةُاللهي مراغي در سال 1286 شمسي (1325ق) در مراغه در آذربايجان شرقي به دنيا آمد و پس از سپري ساختن طفوليت، در محضر والد دانشمندش به تحصيل مقدمات علوم ديني پرداخت. وي علاوه بر فراگيري سطوح متوسطه و عالي، برخي كتاب‏هاي رياضيات و نجوم را از محضر آيت اللَّه ميرزا حسين آقا مجتهد مراغي آموخت و چون علاقه شديد نسبت به تحصيل معارف در خود احساس مي‏نمود، تمام متون سطح را با دقت بسيار به پايان برد. آيت اللَّه هبةاللهي مراغي سپس در سال 1310 ش براي تكميل تحصيلات عاليه فقه و اصول، عازم حوزه علميه قم گشت و در دروس خارج آيات عظام: شيخ عبدالكريم حائري يزدي و سيد محمد حجت كوه كمره‏اي حاضر شد تا اين كه با جديت و پشتكار بسيار و همت عالي، به مرتبه والاي اجتهاد دست يافت. ايشان در آن ايام به تشويق شهيد آيت اللَّه سيد محمدعلي قاضي طباطبايي در بحث فلسفه و حكمت امام خميني(ره) نيز حاضر شد و مباحث مهمي از حكمت الهي را از آن حكيم رباني فرا گرفت. آيت اللَّه مراغي در اين مدت با بزرگاني همچون: شهيدان محمد صدوقي، سيد اسداللَّه مدني و سيدمحمدعلي قاضي طباطبايي (هر سه شهيد محراب) مباحثه مي‏كرد. ايشان پس از اقامت هشت ساله در قم و به دنبال ارتحال والد معظمش، در 33 سالگي به مراغه بازگشت و بيش از چهل سال از عمر خود را به امر تبليغ و ارشاد مردم، احياي شعائر الهي، تدريس و تربيت طلاب علوم اسلامي و تاليف كتب سودمند همت گماشت. آيت اللَّه هبة اللهي مراغي در تدريس و اداره امور علمي مدرسه محل تدريس، جديت و نشاط خاصي داشت و مقاطع مختلف را در طول روز، تدريس مي‏كرد. وي علاوه بر علوم رسمي، در شعر و ادب نيز داراي ذوق و قريحه خاصي بود و در اشعارش، به هِبَتي تَخَلّص مي‏كرد. ايشان به دقت نظر، حافظه سرشار، همت والا، عفت نفس و مناعت طبع نيز معروف بود. از ايشان آثار متعددي بر جاي مانده كه تفسير سوره حمد به زبان عربي، تلخيص مثنوي معنوي، ديوان اشعار و تقريرات درس آيت اللَّه حجت از آن جمله‏اند. اين عالم جليل سرانجام پس از يك دوره بيماري شانزده ساله و خانه‏نشيني، در 24 آبان 1376 ش برابر با 14 رجب 1418 ق در 90 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و پس از تشييعي با شكوه، در مراغه به خاك سپرده شد.

تولد "ملامحمد محسن فيض كاشاني" محدث، عالم و مفسر بزرگ مسلمان (1007 ق)

ملامحمدمحسن بن شاه مرتضي كاشاني، حكيم، محدث، مفسر، متكلم، عارف و شاعر در كاشان متولد شد. او پس از فراگيري دوره‏ي مقدمات، از محضر دو استاد بزرگ عهد خود در شيراز به نام سيد ماجد صادقي بحراني و ملاصدراي شيرازي بهره گرفت. ملامحسن كاشاني پس از مدتي به تَشرَّف دامادي ملاصدرا رسيد و عنوان فيض را برگزيد. تأليفات او را تا 200 اثر ذكر كرده‏اند كه از مهم‏ترين آن‏ها مي‏توان به تفسير صافي، نوادِرُالاخبار، الوافي، الانوار و الاسرار و كتاب علمُ اليقين اشاره كرد. هم چنين ملامحمد باقر مجلسي (صاحب بحارالانوار)، سيد نعمت‏اللَّه جزايري، قاضي سعيد قمي، ملامحمد صادق و... و ده‏ها عالم فاضل، از جلمه شاگردان فيض كاشاني مي‏باشند. ملامحسن در 1091 ق در 84 سالگي در كاشان بدرود حيات گفت و در همان شهر به خاك سپرده شد.

تولد "جواهر لعل نهرو" نخست‏وزير مصلح هند و روز كودك در هندوستان (1889م)

جواهر لعل نهرو، اولين نخست ‏وزير هند در 14 نوامبر سال 1889م در اللَّه‏آباد هند به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود در رشته حقوقِ دانشگاه كمبريج انگلستان به قضاوت در هند مشغول شد. نهرو در سال 1918م به پارلمان هند راه يافت و در 1929م به رياست پارلمان رسيد. او در1920 درنهضتي كه به رهبري مهاتما گاندي با هدف آزادي هند از سلطه سياسي انگلستان به راه افتاد شركت كرد و با نهضت‏هاي ملي همراهي نمود. نهرو در طول مبارزات ضداستعماري خويش 10 بار دستگير و زنداني شد و روي هم رفته، در حدود سيزده سال از عمر خود را در زندان گذراند. نهرو در سال‏هاي زندان هم بيكار ننشست و به نگارش كتب مختلفي پرداخت. جواهر لعل نهرو پس از استقلال هند، به عنوان اولين نخست وزير اين كشور انتخاب شد و تا زمان مرگ، به مدت هفده سال، رهبري بلامنازع هند را برعهده داشت. نهرو در اين مدت در صحنه سياست بين‏المللي نيز درخشيد و همواره به عنوان يك شخصيت برجسته و صلح‏دوست مورد احترام مجامع جهاني بود. وي بنيادهاي سياسي - اقتصادي هند را پايه‏گذاري كرد و از يك كشور استعمارزده و بلا ديده و دستخوش تفرقه، قدرت يكپارچه‏اي را درجنوب آسيا پديد آورد. كار عمده نهرو براي هند، اصرار وي بر اين امر بود كه هند به صورت يك دموكراسي غيرمنفك از آرمان‏هاي دنيايى و غيرديني باقي بماند. وي با گذراندن قانوني، نظام طبقه در هند را برانداخت و كارهايى كه براي از بين بردن فقر و عقب ماندگي انجام داد، سبب ايجاد انقلاب اساسي اجتماعي و اقتصادي شد. نهرو از قهرمانان استقلال هند و از رهبران متفكر مبارزات مردمي اين كشور طي سال‏هاي استقلال به شمار مي‏رود. او هم‏چنين به اتفاق جمال عبدالناصر، ژوزف تيتو و احمد سوكارنو رهبران وقت مصر، يوگسلاوي و اندونزي از بنيان‏گذاران جنبش عدم تعهد به شمار مي‏رود و حيثيتي بين‏المللي دارد. جواهر لعل نهرو در ژانويه 1964م دچار حمله قلبي شد و نيمي از بدنش فلج گرديد تا اين‏كه سرانجام در 27 مه 1964م در 75 سالگي درگذشت.