کارنامه تلویزیون در سال‌های اخیر رنگارنگ است و پر از کارهای متنوع با تم اجتماعی. سازندگان آثار نمایشی در رسانه ملی با دستمایه قرار دادن دغدغه و موضوعات مبتلا به جامعه، فقط آثاری جذاب و دیدنی خلق نکرد‌ه‌اند، بلکه هدف‌شان هشدار دادن به خانواده‌ها بویژه جوانان در موضوعات متفاوت اجتماعی است.
تعداد این آثار در تلویزیون کم نیست و در این باره می‌توان به سریال «پریا» به کارگردانی حسین سهیلی‌زاده اشاره کرد که پخش آن بتازگی از شبکه 3 به پایان رسید.
این سریال با محور قرار دادن بیماری ایدز، نقش اطلاع‌رسانی در میان خانواده‌ها داشت و به نوعی به جامعه هشدار می‌داد که نباید از مبتلایان به ایدز فرار کرد یا این‌که آنها را گناهکار و جنایتکار دانست.
علی‌اصغر پورمحمدی، مدیر شبکه سه چندی پیش رضایت‌مندی 70درصدی مخاطبان از این مجموعه را پایان شگفت‌انگیز این سریال توصیف کرد و گفت که این آمار نشان می‌دهد پریا مورد رضایت و مطلوب مخاطبان بوده است.
همین استقبال بهانه‌ای شد برای تهیه گزارش مردمی و طرح این پرسش که سریال در پرداخت به موضوع ایدز تا چه میزان موفق عمل کرده است.
اطلاعات کاربردی
محمد محسنی که لیسانس صنایع غذایی دارد، با اشاره به این‌که پریا نخستین سریالی است که درباره بیماری ایدز اطلاعات بسیار کاربردی به مخاطبان داده، گفت: در سال‌های قبل هم بسیار محدود به موضوع ایدز در سریال‌های تلویزیونی اشاره می‌شد، اما سریال پریا از زوایه‌ای جدید به این موضوع پرداخته که برای من شخصا بسیار جالب بود.
وی ادامه داد: این سریال حتی اطلاعاتی درباره این بیماری به مخاطبان داد که من نسبت به آن بی‌اطلاع بودم. برای مثال نمی‌دانستم وقتی ویروس اچ.آی.وی وارد بدن انسان می‌شود تا مدتی در آزمایش خون قابل رویت نیست. مردم اطلاعات بسیار اندکی درباره این بیماری دارند، اما سریال پریا با شکستن خط قرمزها جزئیات خوبی از ایدز در اختیار مخاطبان گذاشته بود.
در واقع اطلاعات در قالب یک سریال نمایشی بخوبی به مخاطب ارائه می‌شود. یکی دیگر از ویژگی‌های سریال این بود که بدون تعارف و به دور از این که در لفافه طرح موضوع کند با صراحت به این معضل پرداخته بود.
قربانیان پارتی‌های شبانه
در سال‌های اخیر درباره مشکلات جوانان در مطبوعات، تلویزیون، رادیو و ... و علت گرایش آنها به شرکت در مهمانی‌های شبانه صحبت شده است، اما سریال پریا با زبان خیلی ساده روایت کرد که ناآگاهی جوانان برای شرکت در چنین مهمانی‌هایی چه عواقبی به دنبال خواهد داشت.
هدیه آزاد که لیسانس برق الکترونیک دارد، با بیان این مطلب ادامه داد: سریال تلویزیونی پریا بخوبی مخاطبان را در جریان بیماری ایدز قرار داد و گوشزد کرد نباید به همه مبتلایان به ایدز یک نگاه داشت، زیرا گاهی ناخواسته درگیر چنین بیماری‌ای می‌شوند.
همین اتفاق برای شخصیت اول قصه (کیوان) پیش آمد و با شرکت در یک مهمانی درگیر ایدز شد.
ارائه اطلاعات تکمیلی
به نظر بهمن گودرزی، کارمند بانک، پخش مستند «روبان قرمز» بعد از پایان هر قسمت از پریا یکی از امتیازات سریال محسوب می‌شود. او در این باره گفت: در ابتدا مخاطبان شاهد یک مجموعه خوب و آموزنده بودند و در ادامه مستند روبان قرمز را می‌دیدند که اطلاعات تکمیلی درباره موضوع ایدز به مخاطبان می‌داد. باید این را به فال‌نیک گرفت که عوامل سازنده این سریال با ذکاوت چنین سریال و برنامه‌ای را آماده کرده بودند تا مخاطبان شاهد یک بسته خوب نمایشی باشند.
کنجکاوی مخاطبان
مریم عزیزی که دانشجوی رشته گرافیک است، موضوع و محتوای بکر، داستان خوب، کارگردانی قوی، عوامل برنامه‌ساز کاربلد و بازیگران حرفه‌ای را به‌عنوان ویژگی‌های سریال پریا برشمرد و گفت: زبان نمایش بهترین زبانی است که می‌توان از طریق آن مباحث را آموزش داد و سریال پریا در این حوزه نه‌تنها موفق بود، بلکه مخاطبان را نسبت به بیماری ایدز کنجکاو کرد که به‌دنبال اطلاعات بیشتر باشند. وی افزود: در قسمت پایانی سریال نشان داده شد که پریا باردار است. شخصاً نمی‌دانستم اگر زنی از همسرش که مبتلا به ایدز است، بچه‌دار شود، راه‌حلی برای درمان وجود دارد و می‌توان مانع رشد ویروس ایدز در بدن کودک شد. زمانی یک سریال نمایشی می‌تواند موفق عمل کند که فقط مخاطب را سرگرم نکند، بلکه او را به فکر وادارد که خوشبختانه سریال پریا چنین ویژگی‌ای داشت.
سریالی آموزنده اما...
سمانه نامدار که زنی میانسال و خانه‌دار است، درباره سریال پریا تاکید کرد: پریا آموزنده بود، اما من نقدی هم نسبت به سریال دارم؛ بهتر بود سازندگان سریال زمینه‌سازی بهتری برای عشق پریا و پسرخاله‌اش کیوان می‌کردند، زیرا عشق این دو نفر کاملاً نامتعارف بود و برای مخاطب هم خیلی قابل هضم نیست که چطور کیوان عاشق پریا شد یا عشق پدر کیوان (محمود پاک‌نیت) و مادر پریا (افسانه بایگان) خیلی با فرهنگ ما همخوانی نداشت. بویژه این‌که دیالوگ‌های تلفنی این دو نفر چندان رضایتبخش و ملموس نبود.
این زن خانه‌دار ادامه داد: به نظرم بهتر بود نویسنده سریال به جای این‌که از عشق نیره و حسین بگوید، روی عشق پریا و کیوان بیشتر تمرکز می‌کرد که عشق نامتعارف‌شان به ابهام برای مخاطب منجر نشود، زیرا با هنجارهای جامعه ما مطابقت ندارد.
رفتارهای تحقیرآمیز
نازنین ابراهیمی که 27 ساله و دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد در رشته روزنامه‌نگاری است، با تاکید بر این‌که به عنوان یک مخاطب از رویکرد جدید سازمان صداوسیما خیلی راضی است تصریح کرد: جالب است که سریال‌های تلویزیونی به سمت آگاه‌سازی مخاطبان در حوزه‌های مختلف اجتماعی رفته‌اند. تا به امروز درباره یک فرد مبتلا به ایدز این‌گونه صحبت نشده بود. گرچه مستندهایی با این محوریت پخش شده، اما سریال قابل قبولی در این حوزه نداشتیم که تولید سریال پریا اتفاق خوبی بود.
این روزنامه‌نگار افزود: ضمن این‌که این سریال به مخاطبان آموزش می‌داد که چگونه نزدیکان یک فرد مبتلا به ایدز باید با او برخورد کنند و نباید به هیچ‌وجه رفتارهای تحقیرآمیز داشته باشند، زیرا ممکن است به‌وقوع اتفاقات ناخوشایندی منجر شود که این اتفاق برای شهرام (عمار تفتی) افتاد و دست به خودکشی زد، اما با همراهی مددجویان زندان نجات پیدا کرد.
پرداخت اصولی به خط قرمزها
سعید بایرامی که دانشجوی رشته سینماست، با اشاره به کارگردانی سریال پریا گفت: من بیشتر مجموعه‌های حسین سهیلی‌زاده را در مقام کارگردان دنبال کرده‌ام.
او نشان داده خوب می‌داند چطور به موضوعاتی بپردازد که خط قرمز محسوب می‌شود. ضمن این‌که رگ خواب مخاطبان را هم می‌داند و سراغ سوژه‌های حساسی می‌رود که مورد توجه مخاطبان بویژه جوان‌ترها قرار بگیرد. به همین دلیل سریال‌های اخیر این کارگردانان مثل «آوای باران» و «پریا» با اقبال زیادی از سوی مخاطبان روبه‌رو شده است.
دوست بایرامی که خودش را مهربانیان معرفی می‌کند و درس سینما می‌خواند در تکمیل حرف او افزود: شناخت درست کارگردان و نویسنده نسبت به موضوع ایدز و پرداخت بدون پرده و صریح از ویژگی‌های سریال پریا محسوب می‌شود که باعث شد مخاطبان شاهد یک موضوع تلخ نباشند، بلکه نسبت به این موضوع آگاهی کامل پیدا کنند.
وی عنوان کرد: به نظرم کارگردان سریال پریا غول ایدز را در میان مخاطبان شکست تا با عینک بدبینی به آن نگاه نکنند. باید دست مریزاد گفت به کارگردان، نویسنده، تهیه‌کننده، بازیگران و دیگر عوامل این مجموعه.
فاطمه عودباشی
رادیو و تلویزیون