*16 اردیبهشت درگذر تاریخ

* در اصفهان به علت قحطی و کمیابی نان عده ای از زنان دست به تظاهرات زدند.(1290ش)
اشاره:
آنها به حالت اجتماع به اداره بلدیه رفته ضمن حمله به عمارت بلدیه و غارت اموال رئیس بلدیه را به قتل می رسانید و جسد او را در میدان شاه آویزان می کنند، سپس به غارت ادارات دولتی پرداخته و محبوسین را از زندانها آزاد می کنند. به دستور حکمران به روی آنان آتش گشوده می شود. چندین نفر زخمی و سپس متفرق می شوند.
* زادروز ذبیح ‌اللّه صفا، محقق و مترجم و ادیب نامی معاصر (1290ش)

* آغاز نخست وزیری
«على امینى» مهره سرسپرده طاغوت (1340 ش)
اشاره:
به دنبال استعفای دولت جعفر شریف امامى، با مقدماتی که از قبل تدارک دیده شده بود، شاه فرمان نخست‏وزیرى را با اختیارات کامل به نام دکتر علی امینی صادر کرد و او با پشتیبانی و حمایت آمریکا، زمام امور را در دست گرفت.
 مقدمات نخست‏وزیری علی امینی از بعد از کودتای 1332 فراهم شد. او با سمت وزیر دارائی در کابینه سپهبد زاهدی، رئیس هیئت نمایندگی ایران در مذاکرات نفت بود.
از این لحاظ علی امینی نزد خارجیان و به ویژه آمریکائیان، مقام و موقعیت ویژه‏ای پیدا کرد. او بعدها سفیر ایران در آمریکا شد. وی با جلب حمایت دموکرات‏های آمریکا و پس از پیروزی آنان در انتخابات، توانست علی‏رغم میل شاه به نخست‏وزیری دست یابد. در واقع او برگزیده حزب دموکرات آمریکا بود و شرط اصلی قبول این سمت از جانب او مبتنی بر این اصل بود که شاه چون طبق قانون اساسی از مسئولیت مُبرا است و فقط حق سلطنت دارد، بنابراین باید در امور کشور دخالت نکند.
امینی سپس از شاه انحلال مجلس شورای ملی و سنا را درخواست نمود و شاه در 19 اردیبهشت به این خواسته او تن داد.
دوران نخست وزیری امینی سرانجام پس از چهارده ماه در
 27 تیرماه 1341 به پایان رسید.

* رحلت عالم و فقیه بزرگ،
آیت‏ اللّه «روح الله کمالوند خرم آبادی» (1343 ش)
اشاره:
آیت‏اللّه روح اللّه کمالوند‌خرم‏آبادی درسال 1280 ش در خانواده‏ای کشاورز در خرم آباد به دنیا آمد.
وی پس از طی تحصیلات مقدماتی، راهی بروجرد شد و در آن شهر از فقیه بزرگ، آیت‏اللّه سیدحسین بروجردی کسب  فیض نمود.
ایشان سپس در اراک به درس آیت‏اللّه عبدالکریم حائری حاضر شد و به مدارج بالای علمی رسید.
از آن پس و به همراه استاد راهی قم گردید و با حضورآیت‏الله بروجردی در قم، بار دیگر در خدمت آن عالم فرزانه، زانوی ادب زد. از هم بحث‏های
آیت‏اللّه کمالوند می‏توان به حضرت امام در فلسفه و آیت‏الله سید محمدرضا گلپایگانی در فقه اشاره کرد.
آیت‏اللّه کمالوند در سال 1330 ش، در 50 سالگی به خواهش مردم خرم آباد و به امر آیت‏اللّه‏بروجردی، جهت احیای حوزه علمیه خرم آباد و ارشاد و تبلیغ، راهی این شهر گردید و تا پایان عمر خود در آن شهر ساکن شد. آیت‏اللّه کمالوند در میان مردم خرم آباد دارای محبوبیتی خاص بود و از نفوذ سیاسی - اجتماعی یک مرجع بهره می‏برد که این محبوبیت در سایه اخلاق و پرهیزگاری ایشان شکل گرفته بود.
وی در کنار تدریس، از مبارزات سیاسی نیز غافل نبود و در مواقع لزوم از قبیل طرح سربازگیری طلاب، رفراندوم شاه و ملت و... به دستگاه جور تذکر می‏داد. سرانجام این عالم وارسته پس از عمری مجاهدت و خدمت در شانزدهم اردیبهشت 1343 ش برابر با
23 ذی حجه 1382 ق در 63 سالگی دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی با شکوه، در مسجد بالا سر حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.

* شهادت «مجید شریف واقفی» از اعضای مجاهدین خلق توسط منافقان این گروه (1354ش)
اشاره:
سازمان مجاهدین خلق ایران در سال 1344 ش توسط تعدادی از جوانان، برای مبارزه مسلحانه با
رژیم شاه تأسیس شد. اما برخی از اعضای سست ایمان این سازمان، به تدریج تحت تأثیر افکار مارکسیستی قرار گرفتند و جنگ قدرت برای به دست گرفتن رهبری سازمان مجاهدین خلق آغاز شد.
از اواخر سال 1353 و اوائل 1354‌ش سازمان منافقین در دیدگاه‏ها و مواضع ایدئولوژیکی خویش تجدید نظر نمود و به این نتیجه رسید که آن چه در گذشته به آن اعتقاد داشتند، نمی‏تواند مبنای یک حکومت قرار گیرد. سازمان تصور می‏کرد که اسلام نمی‏تواند
‌مسائل اقتصادی را حل و فصل کند و در قالب یک حکومت، اداره مملکت و کشور را عهده‏دار شود و ایدئولوژی اسلامی یک تفکر سازنده نیست. این تغییر نگرش نسبت به مسائل گوناگون اسلامی و نیز گرایش به سمت تفکرات مارکسیسم - لنینیسم، باعث واکنش جدی اعضای متدینی گردید که با هدف سرنگونی رژیم طاغوت و روی کار آمدن نظام اسلامی وارد سازمان شده بودند.
از جمله این افراد مجید شریف واقفی و مرتضی لباف‏نژاد بودند که پس از این تغییر مواضع سازمان، دچار تصفیه درون گروهی شده و به طرزی فجیع به شهادت رسیدند.

* آغاز اولین نمایشگاه مطبوعات ایران (1371 ش)
اشاره:
اولین نمایشگاه مطبوعات در اردیبهشت 1371 و همزمان و پیوسته با «چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران» برگزار شد.

* 27  رجب  
درگذر تاریخ

*مبعث پیامبر ختمی مرتبت حضرت «محمد بن عبداللَّه(ص)»
(سیزده سال قبل از هجرت)
اشاره:
حضرت محمد(ص) قبل از بعثت، در بعضی از اوقات برای تفکر و عبادت به غار حرا در کوهی واقع در شمال مکه پناه می‏برد تا این که در این روز، فرشته‏ی وحی، جبرئیل امین، بر آن حضرت نازل شد و به آن حضرت بشارت نبوت و رسالت داد. این واقعه به طور مشهور، در روز 27 رجب، سیزده سال قبل از هجرت و در سال چهلم عام الفیل برابر با سال 610 میلادی روی داد. اولین آیاتی که بر حضرت نازل شد در ابتدا آیات نخستین سوره‏ی علق و سپس مُدَّثر بود.
 آغاز اسلام و شروع بعثت با نام خدا، خواندن، قَلَم، قیام، هشدار، پاکی و اخلاص و بزرگداشت خدا شروع شد.
بعثت که به معنی رستاخیز معنوی و انقلاب در همه‏ی امور است با انقلاب فرهنگی آغاز گردید. چرا که پایه و اساس تحوّل فرهنگی به خواندن، نوشتن و پاک سازی و بهسازی فرهنگی بستگی دارد. در آن زمان محیط مکه و اطراف آن، چنان در لجن‏زار بت‏پرستی و خرافات و فساد غرق بود که دعوت علنی بر خلاف آن وضع، ممکن نبود. بلکه نیاز به هسته‏ی مرکزی و دفاعی و اجتماع یاران وفادار و فداکار داشت.
از این رو، پیامبر بزرگ اسلام(ص) سه سال به طور محرمانه با افراد تماس می‏گرفت و آن‏ها را به اسلام دعوت می‏نمود.
 پیامبر گرامی اسلام، پس از بعثت، نستوه و خستگی‏ناپذیر با جهل، کفر و ستم مبارزه کرد و پس از
سه سال تبلیغ مخفی و ده سال دعوت علنی مردم به توحید و ترویج آشکار دین اسلام در شهر مکه، به مدینه هجرت کرد و تا پایان عمر خویش در آن دیار ماند.

*تولد «جارُاللَّه زمخشری خوارزمی» عالم نحوی و دانشمند بزرگ مسلمان(467 ق)
اشاره:
ابوالقاسم محمود بن محمد بن احمد خوارزمی در زَمَخشر به دنیا آمد. وی از بزرگترین علمای اهل سنت بوده و در فقه، حدیث، تفسیر، لغت، بیان، بلاغت و ادبیات عرب، استاد کل و مرجع افاضل بود.
او را فخر خوارزم می‏خواندند و به علت توقف در کنار مسجد الحرام در مکه به جارُاللَّه (همسایه‏ی خدا) معروف گردید.
ده‏ها اثر از زَمخشری به جا مانده است از جمله: اساسُ البَلاغَه، رُؤوس المَسائل، المُستَقصی، المِنهاج و نوابغُ الکَلِم.
 مهم‏ترین اثر زمخشری، الکشّاف فی تفسیر القرآن نام دارد.
 گویند که او در ابتدا، طریقت معتزله داشت و در آخر عمر به مذهب تشیُّع گرایش پیدا کرده است.
جارُ اللَّه زمخشری سرانجام در سال 538 ق در 71 سالگی در خوارزم درگذشت.

*درگذشت «میرزا احمد مجتهد آذربایجانی» عالم بزرگ شیعه(1265 ق)
اشاره:
میرزا احمد بن لطفعلی خان آذربایجانی مغانی تبریزی، از علمای بزرگ امامی اواسط قرن سیزدهم هجری می‏باشد.
وی برای تحصیل علوم اسلامی، راهی کربلای مُعلّی گردید و به مقام عالی اجتهاد دست یافت. میرزای تبریزی سپس به تبریز بازگشت و در ارشاد و راهنمائی مردم و رفع حوایج آنان اهتمام ورزید.
از ایشان تألیفاتی به جای مانده که مُنهَجُ الرَّشاد فی شرحِ الارشاد از اوست. میرزای تبریزی در تبریز وفات یافت و پس از انتقال جَسد، در نجف اشرف به خاک سپرده شد.