براي تعليم و تربيت دختران به عنوان همسران و مادران آينده توصيه‌هاي فراواني شده است و بخصوص والدين ملزم شده‌اند كه در تربيت دخترانشان دقت زيادي كنند، چرا كه نخستين و مهم‌ترين وظيفه والدين، وظيفه «تربيتي» آنان است كه به معناي ايجاد تغييرات مطلوب و به عبارت بهتر سازندگي هدفدار و انديشيده در دختران مي‌باشد.
نويسنده‌اي چنين مي‌نويسد كه چگونه برخي دختران جوان توسط خانواده‌ها وادار به مقايسه خود با يك شبح خيالي يعني «دختران كامل» مي‌شوند. آيا حقيقتا چنين دختراني وجود دارند؟ آنها همواره ساكت، آرام و قابل كنترل هستند. هيچ‌گاه پرجنب و جوش، رياست‌طلب، خودستا، لاف زن و پرخاشگر نيستند. هيچ تفكر غلط يا احساس نادرستي در مورد آنها نيست. هيچ نوع نگراني ندارند و دردسر ايجاد نمي‌كنند. همه از بودن با آنها لذت مي‌برند و آنها همه چيز را زيبا مي‌بينند. براستي آيا چنين تصوري درست است كه به عنوان پدر يا مادر از دختر خود انتظار كامل بودن و بي‌نقص بودن داشته باشيم و آيا خود ما به عنوان يك انسان مي‌توانيم ادعاي بي‌كم و كاست بودن را داشته باشيم؟ ما به عنوان والدين لازم است توقعات و انتظارات معقول و متعادلي از دختران خود داشته باشيم. مي‌توانيم با رفتار و رهنمودهاي خود به آنان كمك كنيم تا هم قابل اعتماد باشند و هم سازگار.
اگر به توان و اخلاق و خصوصيات منحصر به فرد دخترمان احترام بگذاريم، به او كمك مي‌كنيم تا بتواند نيروي اعتماد به نفس را در وجود خود بيدار كند. براي رسيدن به اين هدف مهم بايستي مهارت‌هايي را به او بياموزيم. يكي از اين مهارت‌ها كه جزو مهارت‌هاي مهم زندگي نيز مي‌باشد، مهارت حل مشكلات است. با آموزش اين مهارت در واقع درهاي بزرگي از فرصت‌ها را به روي دخترانمان باز مي‌كنيم كه در سراسر زندگي به او كمك خواهند كرد. دختران ما به مرور وارد دنيايي مي‌شوند كه پيچيده و انباشته از رقابت است و پيوسته تغيير مي‌كند. دختران بايد بدانند چه طور در برخورد با تغيير، تضاد و بحران بتوانند مسائل و مشكلات را حل نمايند. بايستي به دختر خود بياموزيم در اين شرايط مشكل‌زا به طريقي صحبت كند كه ديگران سخن او را جدي بگيرند و بتواند موثر واقع شود. در غير اين صورت او دچار ياس و ناكامي مي‌شود، مورد سوءتفاهم قرار گرفته يا سكوت مي‌كند. وقتي او بداند هنگام مواجهه با مشكل يا بحران چه رفتاري داشته باشد مي‌تواند با ديگران بهتر ارتباط برقرار كند. با يادگيري اين مهارت (حل مشكل) او مي‌تواند بياموزد كه با ثبات و با قاطعيت رفتار كند.
والدين در برخورد و رفتار با دختر خود بايد دقت داشته باشند كه شنونده خوبي باشند. چرا كه پدر و مادري كه به سخنان فرزند خود گوش مي‌دهد مايه خير و بركت هستند و باعث شكوفايي دختر خود مي‌شوند، اما والديني كه پيوسته دختر خود را انتقاد و سرزنش مي‌كنند، عملكردي ويرانگر دارند و خطوط ارتباطي بين آنان و دخترشان قطع مي‌شود. فراموش نكنيد كه دختران نياز به يك گوش بي‌طرف دارد تا بتواند به حل و فصل مشكلاتش بپردازد و آنها را سامان بخشد. سعي كنيد با آنان همدردي داشته باشيد. وقتي او با شرايط سختي مواجه مي‌شود براي اين كه پدر و مادر مسوول و موثري به حساب آييد با تمام وجودتان با وي همدردي كنيد و به او اطمينان دهيد كه براي حمايت او در كنارش هستيد.
اگر در برخي مسائل او تقصير كار است به او كمك كنيد، اما نه به آن صورت كه ديگران را در جهت حمايت از دختر خود سرزنش كنيد بلكه به او كمك كنيد در رفتار خود تغييرات مثبت به وجود آورد.
از ديگر مهارت‌هاي اساسي كه لازمه زندگي يك دختر مي‌باشد، يادگيري و آموزش تحمل و پذيرش ديگران است. اين به آن معناست كه ديگران حق دارند انتخاب كنند و به طريقي متفاوت از ما زندگي كنند. نبايد در مورد زندگي آنان قضاوت كرد پس به دختر خود بياموزيد به اطرافيان خود با تمام تفاوت‌هايشان احترام بگذارد تا به اين ترتيب بتواند براحتي با گروه‌هاي مختلف و سلايق متفاوت كنار آمده و زندگي كند.
به طور كلي مي‌توان گفت حتي تصور داشتن يك رابطه خوب ميان والدين و دختران اين امكان را فراهم مي‌كند تا رابطه ممكن را ايجاد نماييد. بگذاريد بداند كه شما به ويژگي‌هاي اخلاقي‌اش اهميت مي‌دهيد و راهنمايي‌هايي را ارائه دهيد كه بتواند مانند آنها عمل كند. او را تشويق كنيد صريح صحبت كند و به وضوح آنچه نياز دارد و خواسته خود را بگويد و منتظر نباشد كسي به طرز معجزه‌آسايي بداند او به چه مي‌انديشد و چه خواسته و نيازي دارد. او را تشويق كنيد تا در مورد احساسات و عواطف خود، حقايق را بيان كند. براي مرزهايش احترام قائل شويد و درك كنيد كه رفتارهاي شما تا چه اندازه همسان يا متفاوت از رفتارهاي دخترتان است و اين تشابهات و تفاوت‌ها را طبيعي بدانيد.
ويژگي‌هاي دختران توانمند
دختران توانمند اغلب:
ـ با صدايي رسا نظر و عقيده خود را بيان مي‌كنند.
ـ در مورد خودشان حس خوبي دارند و هويت فردي خود را قبول دارند.
ـ با انرژي و فعالانه در فعاليت‌ها شركت مي‌كنند و با افراد مثبت در تماسند.
ـ به ارزش خود واقفند.
ـ براي موفقيت خود برنامه‌ريزي مي‌كنند.
ـ در جهت استقلال مالي حركت مي‌كنند.
ـ تمام دوران زندگي به آموختن مي‌انديشند.
ويژگي‌هاي دختران ضعيف
دختران ضعيف اغلب:
ـ از خودشان احساس رضايت ندارند.
ـ از برخورد و مواجهه مي‌گريزند و عزت‌نفس پاييني دارند.
ـ فاقد اعتماد به نفس بوده و براي خود هويت و ارزشي قائل نيستند.
ـ در مورد آينده‌شان برنامه‌ريزي و انديشه‌اي ندارند.
ـ منزوي و گوشه‌گيرند و در جمع ناپيدا.
دختران لازم است به برخي از مسائل اطراف خود توجه داشته باشند كه در ذيل به پاره‌اي از آنان مي‌پردازيم:
براي اين كه خودتان باشيد، بايد ياد بگيريد كه خودتان را دوست داشته باشيد. بسيار دشوار است كه شخصي بتواند از شما خوشش بيايد اگر در وهله اول خودتان بر اين اعتقاد نباشيد كه خوب و دوست‌داشتني هستيد.
بنابراين در صورت لزوم فهرستي از جنبه‌هاي مثبت خودتان را تهيه كنيد اين كار به شما اعتماد به نفس مي‌دهد تا طبيعي‌تر رفتار كنيد. هرگز در اين دام نيفتيد كه فكر كنيد هيچ‌كس هرگز با شما ازدواج نخواهد كرد چون خيلي كسل‌كننده هستيد، خيلي زشتيد يا به اندازه كافي باهوش و جذاب نيستيد. اگر اين طور فكر كنيد، عصبي و دستپاچه خواهيد بود و هميشه احساس حقارت خواهيد كرد، با اشخاص غريبه به نحوي محتاطانه و در عين حال مودبانه صحبت كنيد، به ديگران كمك كنيد و به ياد داشته باشيد كه آنچه طرف مقابل شما دوست دارد در شما ببيند، دقيقا همان چيزي است كه شما دوست داريد در او ببينيد.
شما در بيشتر سال‌هاي نوجواني با خانواده خود به عنوان بخشي از آن زندگي مي‌كنيد. مگر زماني كه سن شما بالاتر مي‌رود و شرايطي مانند تحصيلات دانشگاهي در شهري ديگر يا ازدواج رخ مي‌دهد كه بايد از خانواده جدا شويد، بنابراين لازم است هرقدر رابطه شما با خانواده‌تان دشوار باشد بايد ياد بگيريد كه با آنها كنار بياييد.
براي مثال يكي از راه‌هاي كنار آمدن با مادرتان آن است كه او را بيشتر به عنوان يك دوست تصور كنيد تا مادر. به عنوان دوستي كه مي‌توانيد با او گفتگو كنيد. به خريد برويد يا با او ناهار بخوريد. همچنين در مورد خواهرها و برادرها نيز مي‌توان گفت آنان نقش بسيار مهمي در زندگي شما دارند، هرقدر هم كه در حال حاضر با آنها اختلاف داشته باشيد، در سال‌هاي آينده دوستي و همراهي آنان برايتان ارزشمند خواهد بود. وقتي بدترين احساس را نسبت به آنان داريد يا با شما بدرفتاري مي‌كنند، سعي كنيد لبخند بزنيد و چيزي خوشايند بگوييد، سخت است ولي نتايج ارزشمندي خواهد داشت.
در سال‌هاي نوجواني انسان تمايل دارد دوست پيدا كند. تقريبا همه نوجوانان احساس مي‌كنند كه زندگي خانوادگي و خانواده آنها برايشان كافي نيست.
در اين دوران شما به عنوان يك دختر دوست داريد علايق خود را گسترش دهيد. فعاليت‌هاي جديد را امتحان كنيد و به جمعي تعلق داشته باشيد كه مثل شما فكر مي‌كنند، لباس مي‌پوشند و رفتار مي‌كنند. شما مايليد به افرادي از نوع خود بچسبيد كه لباس‌ها، طرز مو و آرايش مشابه با شما را دارند و ارزش‌ها، عقايد و علايق آنها نيز با شما مشترك است. بنابر اين دقت كنيد مانند بسياري از چيزهاي ديگر در زندگي، دوستي نوعي بده و بستان است و احتمالا خودتان نيز متوجه خواهيد شد اگر در يك رابطه دوستي چيزهاي زيادي بدهيد، چيزهاي زيادي هم دريافت خواهيد كرد. برعكس اگر خيلي كم بدهيد، خيلي كم دريافت مي‌كنيد.
ورزش، ورزش، ورزش. هيچ‌گاه فراموش نكنيد ورزش تقريبا براي همه جنبه‌هاي زندگي شما مفيد است. اگر بدن خود را سرحال و شاداب و وزن خود را در حد مناسب نگه داريد، زيبايي ظاهر شما بهتر مي‌شود. به علاوه، ورزش اين امكان را به شما مي‌دهد كه دوست پيدا كنيد و از زندگي‌تان لذت ببريد، در مورد خودتان احساس مثبت داشته باشيد و احساس آرامش و سرزندگي كنيد. اگر حتي دوست نداريد در يك محيط رسمي مثل باشگاه ورزش كنيد، باز هم راه‌هاي مختلفي وجود دارد كه مي‌توانيد بدن خود را سرخوش و خرم نگه داريد مثلا مي‌توانيد در برنامه روزانه خود پياده رفتن مسير معيني را بگنجانيد.
پيشنهاداتي براي دختران
سعي نكنيد براي جذب افراد از زيبايي ظاهري و ترفندهاي زنانه خود استفاده كنيد. اگرچه استفاده از جاذبه‌هاي زنانه ممكن است به دليل اين كه احساس كنيد قدرتي بالاتر از مردم عادي داريد شما را راضي كند، ولي تلاش كنيد استعدادهاي دروني خود را توسعه دهيد و افراد را شيفته صفات زيبايي دروني خود سازيد. اين ذهن شماست كه به زندگي، جلوه ديگري مي‌دهد. اين احساس شماست كه تاريكي و روشنايي افكارتان را تعيين مي‌كند. همان طور كه ديد منفي، معدود و تنگ، افكار و انديشه‌هاي خوب انسان را به سوي تيرگي سوق مي‌دهد، ديد مثبت و باز شما هم به عنوان يك دختر قادر است تاريك‌ترين روزهاي زندگي شما را قابل تحمل سازد.
براي آن كه بتوانيد هر نوع تجربه‌اي را در زندگي بپذيريد بايد سعي كنيد، قدرت درك‌تان را بالا ببريد. يكي از راه‌هاي پذيرش انواع تجربيات در زندگي‌تان آن است كه در كمال آرامش و سكون و با خرد و آگاهي با آنها مواجه شويد.
در زندگي همواره انصاف را در نظر داشته باشيد و تلاش كنيد انساني منصف باشيد. زماني كه با ديگران سخن مي‌گوييد آنها را درك كنيد و به نقطه نظرات آنها به ديده احترام بنگريد زيرا تنها با درك كردن افراد اين اميد را مي‌توانيد داشته باشيد كه خلق و خوي آنها را در جهت مثبت تغيير دهيد.
تلاش كنيد كه از حب و بغض خود نسبت به ديگران بكاهيد و در عوض درصدد افزايش رضايت و خرسندي دروني‌تان باشيد تا بتوانيد دوستي‌هاي بادوام را به سوي خود بكشيد.
تلاش كنيد وظايف خود را از صميم قلب انجام دهيد، خواه بر وفق مراد شما باشند يا خير. به اين ترتيب، آرام‌آرام احساس آرامش بر وجودتان مستولي خواهد شد. بدانيد كه همه چيز در حال تغيير است. بنابراين خود را از بابت هيچ و پوچ ناراحت نكنيد، زيرا هيچ چيز براي هميشه ثابت نمي‌ماند.
معصومه اسدي / جام‌جم