* 10 اسفند در گذر تاریخ

* عبدالحسین میرزا فرمانفرما استعفای خود را از رئیس الوزرائی تسلیم سلطان احمدشاه نمود (1294ش)
اشاره:
علت کناره گیری وی مداخلات غیراصولی دولت روسیه در خاک ایران بوده است.

* سپاهیان انگلیس به فرماندهی ژنرال دنسترویل وارد قزوین شدند (1296ش)

* قرارداد راه آهن ایران و شوروی امضاء شد.(1349ش)

* مهرانگیز دولتشاهی اولین سفیر زن،
امور سفارت ایران در دانمارک را به عهده گرفت(1354ش)

* در پی سفر اشرف پهلوی،خواهر شاه به کشور هند، اعلامیه ای از سوی دانشجویان ایرانی دراین کشور توزیع گردید. (1356ش)
اشاره:
دراین اعلامیه از تمام زنان و افراد دموکرات هند
 خواسته شده بود که شکنجه زنان زندانی
 در ایران اعتراض کنند.

*حدود 20 نفر از اعضای                 دانشجویان ایرانی در نیویورک،  دراعتراض به رژیم استبدادی ایران
دست به اعتصاب زدند و خواستار آزادی
زندانیان سیاسی شدند (1356ش)
اشاره:
همچنین حدود 50 نفر دانشجو در اعتراض
 به سرکوبی فاشیستی در ایران در مقابل کنسولگری
 تهران اقدام به برپایی تظاهرات کردند و
 کشتار 19 دی قم و برقراری حکومت نظامی را
 در تبریز محکوم نمودند.

* خانم مادلین لافورن که از سوی سازمان بین المللی قضات مسیحی به ایران آمده بود،
اعلام کرد(1356ش)
اشاره:
«در ایران وحشت حکمفرماست. اوضاع
در این کشور بدتر از آرژانتین است. در ایران کماندوهای مرگ وجود دارند که از همدستی پلیس
 نیز برخوردار می باشند.»

* ورود «امام خمینى(ره)» به قم پس از پانزده سال دورى (1357ش)
اشاره:
امام خمینی(ره) پس از بازگشت پیروزمندانه
 به میهن اسلامی ایران، در تهران اقامت نمودند
 تا پایه‏های حکومت اسلامی استقرار یابد.
 معظمٌ له پس از تشکیل دولت موقت و سامان‏یابی نسبی اوضاع کشور، بنا به وعده‏ای که
 داده بودند هجده روز پس از پیروزی انقلاب
در تاریخ دهم اسفندماه 1357ش،
به کانون انقلاب اسلامی، یعنی قم عزیمت نمودند. اما آن حضرت، 11 ماه بعد در اثر ابتلاء
 به بیماری قلبی، در دوم بهمن 1358ش، مجدداً به تهران بازگشتند و از آن پس،
به علت ضرورت رهبری نظام اسلامی
 از نزدیک و لزوم حضور ایشان در مرکز کشور،
 تا پایان عمر پر بار خویش در تهران
 اقامت گزیدند.

* آغاز به کار رسمی کمیته حُسن نیت در اوائل جنگ تحمیلى
(1359 ش)
اشاره:
براساس پیشنهاد وزرای امور خارجه سازمان کنفرانس اسلامی و موافقت اجلاس سران، کمیته حسن نیت با هدف پایان دادن به جنگ عراق
 و ایران از طرق صلح‏آمیز به وجود آمد.
 این کمیته که بعدها نام خود را به کمیته صلح
 تغییر داد و از رؤسای جمهوری برخی کشورهای اسلامی
 تشکیل شده بود، با انجام سفرهائی
 به تهران و بغداد، آخرین نظریات
دو کشور متخاصم را دریافت می‏کرد و
 پس از جمع‏بندی این نظریات، نشست‏هائی را
 ترتیب می‏داد.
 در نهایت تصمیمات این کمیته
 درچارچوب قطعنامه و یا بیانیه صادر و اعلام می‏شد. اولین سفر کمیته حسن نیت به تهران و بغداد در تاریخ 10 اسفند 1359
 صورت گرفت و پس از پایان این سفر، اولین طرح خود را
 ارائه نمود که در آن به احترام کامل
 به تمامیت ارضی، عدم تصرف اراضی
با اعمال زور، همچنین آتش‏بس میان ایران و عراق و نیز عقب‏نشینی و چگونگی استفاده طرفین
 از آبراه شطّ العرب اشاره شده بود.
 در این طرح، همچنین پیش‏بینی شده بود که ناظران نظامی سازمان کنفرانس اسلامی
 بر آتش بس و عقب نشینی نظارت کنند.
در این میان، جمهوری اسلامی ایران،
 پیش شرط هرگونه آتش بس را عقب‏نشینی مزدوران
 بعث عراق به مرزهای بین المللی و
 معرفی آغازگر جنگ عنوان نمود که
 با مخالفت عراق، این طرح و طرح‏های بعدی کمیته صلح، راه به جائی نبردند، سرانجام
 کار کمیته صلح پس از نه سفر و ارائه شش طرح
 صلح، و در حالی که وضعیت جبهه‏ها به نفع ایران
 بود، در بیستم آبان 1365ش در جدّه عربستان
 بدون دسترسی به نتیجه مطلوب پایان پذیرفت.

* جشن «سده» یکى از اعیاد ملى و رسمى ایرانیان قبل از اسلام
اشاره:
جشن سَده، یکی از جشن‌های ایرانی، است که در آغاز شامگاه دهم اسفند ماه برگزار می‌شود. جشن «سَدَه» بزرگ‌ترین جشن آتش و یکی از کهن‌ترین آئین‌های شناخته شده در ایران باستان است.
 در این جشن در آغاز شامگاه دهم اسفند ماه، همه مردمانِ سرزمین‌های ایرانی بر بلندای کوه‌ها
 و بام خانه‌ها، آتش‌هائی برمی‌افروخته و
هنوز هم کم‌وبیش بر می‌افروزند. مردمان
 نواحی مختلف در کنار شعله‌های آتش و با توجه به زبان و فرهنگ خود، سرودها و
 ترانه‌های گوناگونی را خوانده و آرزوی رفتن سرما
 و آمدن گرما را می‌کنند. همچنین در برخی نواحی،
 به جشن‌خوانی، بازی‌ها و نمایش‌های دسته‌جمعی
 نیز می‌پردازند.

* 20 جمادی الاول  در گذرتاریخ

* تولد فقیه بزرگ و عالم شیعه «فخرالمحققین حلى» فرزند دانشمندِ علامه‏ى حلى(682 ق)
اشاره:
محمد بن حسن بن یوسف معروف به فخرالمحققین فرزند علامه‏ی حلی، ملقب به فخر الاسلام، فخرالدین و رأس المدقّقین از اعاظم و بزرگان شیعه و دارای جلالت علمی بسیاری بود. وی در نوجوانی به اجتهاد دست یافت.
 فخر المحققین مورد تأیید و توجه خاص پدر بزرگوار خود علامه‏ی حلی بود تا آن جا که علامه، اتمام مصنفات خود را پس از مرگ به فخر سپرد.
ایضاحُ الفَوائد، تَحصیل النّجاة و مَنبَع الاسرار از جمله آثار اوست.

*      درگذشت«ابوعبدالله محمد بن عبدرى فاسى» مشهوربه «ابن حاج» درقاهره (737 ق)
اشاره:
ابن حاج، در ابتداء در نزد علمای فاس در مراکش امروزی دانش آموخت. آن گاه به قاهره رفت و تاپایان عمر در این شهر اقامت گزید. ابن حاج سپس به تعلیم و تربیت دانش‏پژوهان پرداخت و افراد زیادی ازمحضر او بهره‏مند شدند. از ابن حاج آثار بسیاری به جای مانده است که مهم‏ترین آن‏ها، المَدخل نام دارد.
 او در این کتاب، مسائل اخلاقی، فقهی، اجتماعی و اقتصادی را مورد بررسی قرار داده است.
 
*      رحلت فقیه جلیل «سیدالعلماء» عالم شیعى هندوستان(1307 ق)
اشاره:
سیدابراهیم بن سیدمحمد تقی نقوی نصیرآبادی از علما و فقهای امامیه‏ی قرن چهاردهم هجری، معروف به سیدالعلماء و از شاگردان میرزای شیرازی، شیخ محمد طه نجف، میرزا محمد حسین شهرستانی، میرزا حبیب‏الله رشتی و شیخ زین العابدین بوده است.
 وی در سن جوانی به مقام استنباط احکام شرعیه و مرجعیت شیعیان هندوستان نائل گردید. سید العُلماء با کمال شهامت در مقابل علمای درباری به جهت الغای شهادتِ ولایت در اذان ایستاد و از تهدید مرگ نیز نهراسید.
 از آثار این عالم برجسته‏ی شیعی می‏توان به کتاب‏های تکلِمه‏ی یَنابیعُ الانوار و الشمعَةُ فی احکامِ الجُمعَه اشاره کرد. سیدالعُلماء در سال 1307 ق در سن 48 سالگی دار فانی را وداع گفت و به اجداد طاهرینش پیوست.

*      وفات «آیت‏الله فاضل نورى»
از علماى اصفهان (1343 ق)
اشاره:
حاج میرزا بهاءالدین معروف به فاضل نوری از بزرگان و علمای اصفهان بود.
 وی در اخلاق فاضله مقام والائى داشت و تمامی اوقات شریف او در تصفیه‏ی باطن و تهذیب اخلاق صرف شد.
 در فنون شعر نیز ماهر بود و به «فاضل» تخلّص می‏نمود. اشعار وی توسط یکی از فرزندانش به نام نصیرالدین نوری معروف به خواجَوی، مدون و آماده‏ی چاپ گردید.
 پدر فاضل نوری، «میرزا جواد نوری» نیز در عصر خود ریاست مذهبی اصفهان را به عهده داشت و صاحب کرامت بود.
 جد وی ملامحمدعلی نوری هم‏چنین از بزرگان علم و جامع معقول و منقول به شمار می‏رفت. فاضل نوری در
 بیستم جمادی الاولی 1343 ق در اصفهان وفات یافت و در تکیه‏ی بابارکن‏الدین در قبرستان تخت فولاد اصفهان ، در جوار مزار پدر بزرگوار خود به خاک سپرده شد.