عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم گفت: اگر به آیات منزلت حضرت مریم(س) رجوع کنیم اوصاف زیبایی را میبینیم که مفسران هم در تفسیر آن ماندهاند، مانند تعبیر اصطفی. اصطفی به معنای آن است که از میان چیزی بهترینها، پاکها و خوبترینها انتخاب شود، یعنی خداوند از میان همه عالمیان از اولین و آخرین زن در عصر خودش حضرت مریم(س) را انتخاب کرد، پس با شخصیتی مواجه هستیم که در شمار انبیاء الهی نیست، اما از ظواهر آیات شریفه میشود برداشت کرد که در زمره معصومین قرار گیرد.
حضرت مریم(س)به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محسن دیمهکار گراب، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در نشست علمی با عنوان «جلوههای کلامی در قصه حضرت مریم(س)» که امروز ۱۹ آذر ماه در دانشکده علوم قرآنی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: ماجرای حضرت مریم(س) از قصه مادر ایشان شروع میشود، هنگامی که همسر عمران گفت وقتی که مادر حضرت، وضع حمل میکند متوجه میشود که فرزند دختر است و نام آن را نیز مریم میگذارد.
وی افزود: شبههای مطرح میشود که همسر عمران هم میان دختر و پسر فرق گذاشته است یا خیر و پاسخ این است که همسر عمران چون میدید حضرت زکریا صاحب اولاد نشده است و از سوی دیگر چون کسی نیست بعد ایشان عهدهدار سعادت بشری باشد، لذا خوب میداند که فرزند ذکوری داشته باشد تا این مسیر را ادامه دهد، پس تفاوتی قائل نشده و فقط به جهت این که انبیاء الهی از میان فرزندان ذکور انتخاب میشوند، ایشان دغدغه هدایت بشر را داشتهاند و این که مسیر هدایت روی زمین نماند.
دیمهکار تصریح کرد: خداوند این مقامها و منزلت والایی که به حضرت مریم(س) عنایت کرده به خاطر مادر وی بوده است، اما خدا کاری با این مادر و فرزند کرد که مقامات والایی به این دختر عنایت شد و همگان متعجب شدند به نحوی که این مقامات را در مردان هم نمیبینیم. اگر به آیات منزلت حضرت مریم(س) رجوع کنیم اوصاف زیبایی را میبینیم که مفسران هم در تفسیر آن ماندهاند، مانند تعبیر اصطفی. اصطفی به معنای آن است که از میان چیزی بهترینها، پاکها و خوبترینها انتخاب شود، یعنی خداوند از میان همه عالمیان از اولین و آخرین زن در عصر خودش حضرت مریم(س) را انتخاب کرد، پس با شخصیتی مواجه هستیم که در شمار انبیاء الهی نیست، اما از ظواهر آیات شریفه میشود برداشت کرد که در زمره معصومین قرار گیرد چون بحث اصطفی مطرح شده است.
وی ادامه داد: در سایر آیات که مینگریم این وصف برای سایر انبیاء الهی همچون موسی(ع)، رسول اکرم(ص) و اهل بیت(ع) به کار رفته است، همچنین در این آیه شریفه نیز بحث تطهیر مطرح شده است، یعنی خداوند حضرت مریم(س) را تطهیر کرده است و این در حالی است که این وصف برای اهل بیت(ع) با آیه تطهیر به کار برده شده است، لذا مرحوم شیخ مفید و ابوالفتوح رازی و مرحوم علامه و فخر رازی قائل به عصمت حضرت مریم(س) با همین استدلال هستند.
دیمهکار افزود: همچنین سخن ملائکه با حضرت مریم(س) نیز در نوع خودش مطلب شگرفی است که مدام ملائکه بر ایشان نازل میشوند و سخن میگویند، از فضائل حضرت مریم(س) نیز می توان به بحث خوارق عادات و معجزات ایشان اشاره کرد. آیه ۳۷ سوره آل عمران به این مطلب اشاره دارد که هر موقع زکریا بر حضرت مریم(س) وارد میشد میدید که رزقهای شگرفی از آسمان برای ایشان فراهم شده بود و همین ماجرا را اگر با قضیه حواریون مقایسه کنیم مطالب خوبی دریافت میکنیم، به نحوی که در سوره مائده به روشنی اشاره شده است که حواریون از حضرت عیسی(ع) درخواست مائده آسمانی کردند و خداوند نیز با لحن تهدید با حواریون صحبت کرد که این مائده نازل خواهد شد، اما اگر از شما کسی کافر شد او را به عذابی دردناک گرفتار خواهم کرد.
رئیس دانشکده علوم قرآنی مشهد اظهار کرد: در آیات قرآن سخن از معجزات دیگری نیز از ایشان به میان میآید و مبحث فرزندآوری ایشان بدون اختیار کردن همسر را مشاهده میکنیم. تعبیر صدیقه را در رابطه با ایشان میبینیم که در وصف افرادی مانند حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) و حضرت یوسف(ع) بیان شده است. در دیگر آیات در سوره مریم(س) روح القدس بر ایشان نازل میشود و سخن میگوید و بلافاصله ایشان به این شخص اخطار میدهد که تقوای الهی پیشه کند و بعد روح القدس خود را معرفی میکند که برای عنایت کردن فرزند به محضر حضرت مریم(س) آمده است.
وی بیان کرد: مطلب دیگری که بیان میشود درخت خشک شدهای است که خرما میدهد که این نیز به نظر بنده این درخت ذی شعور میباشد و از معرفت خود این خرما را به حضرت عنایت میکند. شبیه این مبحث را در مورد حضرت یونس(ع) نیز میبینیم که قرآن میفرماید و انبتنا علیهم شجره....که در واقع هنگامیکه حضرت به ساحل میرسند به جهت حضور در شکم ماهی نحیف و لاغر شده بودند و خداوند یقطین را به ایشان عنایت میکنند، فاشارت الیه قالو... در اینجا حضرت به عیسی(ع) اشاره میکند که در گهواره است که به سخن در آید و به پاکی حضرت مریم(س) شهادت دهد.
دیمه کار تصریح کرد: شبیه این مطلب نیز در مورد حضرت یوسف میباشد که طبق مشهور مفسرین طفلی به امر الهی و دستور حضرت یوسف به سخن میآید و پاکی حضرت یوسف(ع) را شهادت میدهد. عنایتی که خداوند به حضرت زکریا کرد که فرزندش در سنین کودکی به نبوت رسید نیز به حضرت مریم(س) هم عنایت کرد که فرزندش در سنین نوزادی به نبوت برسد. متکلمان متأسفانه به بیراهه رفتند و رویکردهای گوناگونی نسبت به این مطالب بیان کردند و گفتهاند که این معجزات متعلق به حضرت مریم(س) نیست.
وی گفت: به عقیده معتزله معجزات منحصر به انبیاء الهی میباشد و شخصی غیر انبیاء الهی نمیتواند صاحب معجزه باشد و میگویند این معجزات حضرت زکریا(ع) است که در عصر حضرت مریم(س) زندگی میکرد، لذا مبنای افراد بدان جهت که قرآنی نیست موجب بیراهه رفتن ایشان شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم بیان کرد: در همین فضا میتوان مباحث امامت را نیز مطرح کرد که از افرادی معجزه سر زده است که در زمره انبیاء الهی نبودهاند و برخی دیگر گفتهاند که این معجزات ارهاص است و معجزات متعلق به فرزند حضرت مریم(س) میباشد، شبیه اتفاقات خارق العادهای که قبل از ولادت حضرت رسول اکرم(ص) رخ داده بود و عدهای دیگر گفتهاند که حضرت مریم(س) در زمره پیامبران است.
وی گفت: اما شیخ مفید به این نکته اشاره کرده که این معجزات از جانب خود حضرت بوده است، پس درباره حضرت مریم(س) اوصافی را مشاهده میکنیم که در اوصاف انبیاء الهی و اهل بیت(ع) نیز مطرح شده است. خداوند در قرآن از حضرت مریم(س) یاد کرده است تا بعدتر اذهان را به مقام و منزلت والای حضرت صدیقه طاهره(س) رهنمون سازد.