عمليات كوچك شهيد مدني در غرب سوسنگرد توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامي (1360 ش)

عمليات‌ شهيد مدني‌ در تاريخ بيست‌ و هفتم‌ شهريورماه ‌۱۳۶۰ هجري شمسي به‌منظور انهدام‌ توان‌ رزمي‌ دشمن‌ در منطقه‌ عمومي‌ سوسنگرد، به‌صورت‌ محدود صورت‌ گرفت. علي‌رغم مخالفت لشگر ۱۶ زرهي با اين درخواست، قرارگاه مقدم دستور اکيد و لازم‌الاجرايي مبني بر اجراي عمليات در سريع‌ترين زمان ممکن صادر کرد. لذا عمليات شهيد مدني در دو مرحله و طي سه روز طراحي و درنهايت اجرا گرديد. فرمانده لشگر ۱۶ زرهي، دليل مخالفت خود را کمبود شديد مهمات و نبود آتش توپخانه بيان کرده ‌بود. هدف از اين عمليات، تحقق کامل اهداف از پيش تعيين‌ شده "عمليات طراح" بوده است که محقق نشده بود؛ به‌دليل آن‌که پيشروي عناصر لشگر زرهي ارتش در عمليات طراح ناقص بوده و اين نقصان باعث شده بود که قسمتي از جناح جنوبي لشگر ۹۲ زرهي ايران زير آتش ديده‌باني عراق قرار بگيرد و قدرت هرگونه تحرک از اين نيرو گرفته شود و هر روزه تلفات سنگيني به نفرات و تجهيزات تيپ ۳ اين لشگر وارد گردد. در همين راستا، فرمانده لشگر ۹۲ از قرارگاه مقدم - که مرکز فرماندهي عمليات‌هاي ارتش در جبهه جنوبي بود - درخواست کرد تا دستوري به لشگر ۱۶ زرهي نيروي زميني ابلاغ شود و آن لشگر در کرانه جنوبي کرخه تا پل سابله پيشروي و با از بين بردن مواضع عراق، جناح جنوبي لشگر ۹۲ را از ديد و تير مستقيم ارتش عراق دور نگه دارد. اين عمليات، آخرين اقدام محوري ايران در سال اول جنگ به‌شمار مي‌رفت که طي اين‌ يورش‌ كوتاه‌مدت، نيروهاي‌ سپاه‌ و ارتش‌ توانستند با ياري‌ يكديگر، ضمن ۲ كيلومتر پيشروي‌ و جلو بردن‌ مواضع‌ خودي، ۵۰ دستگاه‌ تانك‌ دشمن‌ را منهدم‌ و ۱۶۹۰ تن‌ از افراد دشمن بعثي‌ را كشته، زخمي‌ و يا اسير نمايند.

درگذشت شاعر معاصر، استاد "محمدحسين بهجت تبريزي" معروف به "شهريار" (1367ش)

سيدمحمدحسين بهجت تبريزي متخلص به شهريار در سال 1285 ش در خانواده‏اي اهل ادب در تبريز به دنيا آمد. ايام كودكي او با جنبش آزادي‏خواهان مشروطه به رهبري ستارخان و باقرخان همراه بود. وي در كودكي با قرآن و ديوان حافظ آشنا شد و پس از تحصيل مقدمات حوزوي، به تهران رفت و وارد مدرسه دارالفنون گرديد. شهريار سپس وارد مدرسه طب شد، ولي در پي يك جريان عاطفي و پس از 5 سال تحصيل، بدون اخذ مدرك دكتري، تهران و دانشكده را ترك گفت و در خراسان وارد خدمت دولتي گرديد. او در نيشابور به ديدار كمال‏الملك، نقاش مشهور رفت و شعري درباره وي سرود. شهريار از آن پس مدتي در تهران سكونت داشت و از سال 1319 ش در تبريز اقامت گزيد. وي همزمان با اوج‏گيري نهضت اسلامي، با زبان شعر، انقلاب اسلامي را همراهي كرد. شهريار، به عنوان يكي از مشهورترين غزل‏سرايان معاصر، معروفِ خاص و عام است. او غزل‏هاي دلنشينِ بسياري سروده كه يادگار نخستين عشق آتشين اوست. عشق عرفاني نيز در اشعار شهريار مقام والايي دارد و بر بيشتر شعرهاي او سايه افكنده است. كليات اشعار شهريار متجاوز از پانزده هزار بيت از قصيده و غزل و مثنوي و قطعه است كه در سه مجلد به چاپ رسيده است. بسياري از خاطرات تلخ و شيرين از دوره‏هاي گوناگون زندگي، در اشعار شهريار منعكس است و با خواندن آن‏ها مي‏توان گوشه‏هايي از زندگي شاعر را از نظر گذراند. شهريار بي‏گمان در شاعري، استعدادي درخشان دارد كه در سراسر اشعار او، روحي حساس و شاعرانه، موج زنان بر بال تخيلي پوينده و آفريننده در پرواز است. او به تجدد و نوآوري در شعر گرايش محسوسي داشت و اشعاري كه براي نيما يوشيج و به ياد او سروده، حكايت از اين موضوع دارد. شهريار در سال 1367 در مراسم مجتمع هنر و ادبيات دفاع مقدس به دريافت لوح دست خط زرين حضرت امام، ديپلم افتخار و سكه يادبود مجتمع به عنوان برگزيده شعر، نائل آمد. اين شاعر شهير سرانجام در بيست و هفتم شهريور 1367ش در سن 82 سالگي در تهران درگذشت و در مقبرةالشعراي تبريز به خاك سپرده شد. براي پاسداشت مقام ادبي استاد محمدحسين شهريار و نكوداشت اين شاعر پرآوازه، سالروز درگذشت وي برابر با بيست و هفتم شهريور، به عنوان روز شعر و ادب فارسي نامگذاري شده است.

روز شعر و ادب فارسي (روز بزرگداشت استاد سيدمحمد حسين شهريار)

استاد محمدحسين بهجت تبريزي معروف به شهريار از شعراي مشهور معاصر در چنين روزي از سال ۱۳۶۷ هجري شمسي درگذشت؛ این روز در تقویم جمهوري اسلامي ایران، تحت عنوان "روز شعر و ادب فارسي" نامیده مي‏شود. سيدمحمدحسين بهجت تبريزي متخلص به شهريار در سال ۱۲۸۵ش در خانواده‏اي اهل ادب در تبريز به‌دنيا آمد. ايام كودكي او با جنبش آزادي‏خواهان مشروطه به رهبري ستارخان و باقرخان همراه بود. وي در كودكي با قرآن و ديوان حافظ آشنا شد و پس از تحصيل مقدمات حوزوي، به تهران رفت و وارد مدرسه دارالفنون گرديد. شهريار سپس وارد مدرسه طب شد، ولي در پي يك جريان عاطفي و پس از ۵ سال تحصيل، بدون اخذ مدرك دكتري، تهران و دانشكده را ترك گفت و در خراسان وارد خدمت دولتي گرديد. او در نيشابور به ديدار كمال‏الملك، نقاش مشهور رفت و شعري درباره وي سرود. شهريار از آن پس مدتي در تهران سكونت داشت و از سال ۱۳۱۹ش در تبريز اقامت گزيد. وي هم‌زمان با اوج‏گيري نهضت اسلامي، با زبان شعر، انقلاب اسلامي را همراهي كرد. شهريار به‌عنوان يكي از مشهورترين غزل‏سرايان معاصر، معروف خاص و عام است. او غزل‏هاي دلنشينِ بسياري سروده كه يادگار نخستين عشق آتشين اوست. عشق عرفاني نيز در اشعار شهريار مقام والايي دارد و بر بيش‌تر شعرهاي او سايه افكنده است. كليات اشعار شهريار متجاوز از پانزده هزار بيت از قصيده و غزل و مثنوي و قطعه مي‌باشد كه در سه مجلد به چاپ رسيده است. بسياري از خاطرات تلخ و شيرين از دوره‏هاي گوناگون زندگي، در اشعار شهريار منعكس است و با خواندن آن‏ها مي‏توان گوشه‏هايي از زندگي شاعر را از نظر گذراند. شهريار بي‏گمان در شاعري، استعدادي درخشان دارد كه در سراسر اشعار او، روحي حساس و شاعرانه، موج‌زنان بر بال تخيلي پوينده و آفريننده در پرواز است. او به تجدد و نوآوري در شعر گرايش محسوسي داشت و اشعاري كه براي نيما يوشيج و به‌ياد او سروده، حكايت از اين موضوع دارد. شهريار در سال ۱۳۶۷ش در مراسم مجتمع هنر و ادبيات دفاع مقدس به دريافت لوح دست‌خط زرين حضرت امام خميني (ره)، ديپلم افتخار و سكه يادبود مجتمع تحت ‌عنوان برگزيده شعر، نائل گرديد. اين شاعر شهير سرانجام در بيست و هفتم شهريورماه سال ۱۳۶۷ هجري شمسي در سن هشتاد و دو سالگي در تهران درگذشت و در مقبرةالشعراي تبريز به خاك سپرده شد. براي پاسداشت مقام ادبي استاد سيدمحمدحسين بهجت تبريزي معروف به شهريار و نكوداشت اين شاعر پرآوازه، سالروز درگذشت وي برابر با بيست و هفتم شهريورماه، به‌عنوان روز شعر و ادب فارسي نام‌گذاري گرديده است.

تولد حكيم بزرگ ميرزا "محمدطاهر تنكابني" (1280 ق)

ميرزا طاهر بن فرج اللَّه تنكابني در سال 1280 ق در كلاردشت به دنيا آمد. پس از تحصيل مقدمات به تهران رفت و فقه و اصول و حكمت را در نزد مدرس زنوزي، محمدرضا قمشه‏اي و ميرزا ابوالحسن جلوه شاگردي نمود. سپس به تدريس روي آورد و در مدرسه سپه‏سالار درس مي‏گفت. بعدها وارد سياست گرديد و در دوره‏ي اول و چهارم مجلس شوراي ملي وارد مجلس شد. سرانجام ميرزا طاهر تنكابني در سال 1360 ق در 80 سالگي وفات يافت و در جوار استادش مرحوم جلوه در مزار شيخ صدوق(ره) مدفون گرديد. درباره‏ي علم و دانش و تبحر او در حكمت و فلسفه گفته‏اند كه با مرگ او، حكمت و فلسفه‏ي قديم نيز در تهران، مُرد.

ويران ساختن قسمتي از بغداد توسط سپاه مغول به فرمان "هلاكوخان" (656 ق)

پس از محاصره‏ي بغدادتوسط سپاهيان مغول به فرماندهي هلاكوخان، مغولان شكافي در ديوار بغداد ايجاد كردند و به شهر ريختند. لشكريان خليفه‏ي عباسي كه فكر نمي‏كردند سپاه مغول تا اين حد نيرومند باشد، از هم متلاشي گرديد و افراد آن به سرداب‏هاي اطراف شهر پناه بردند. سپاه مغول بدون مقاومت لشكر خليفه، بغداد را تصرف نمود و دست به كشتار مردم زد.

انجام مذاكرات صلح "كمپ ديويد" بين سران مصر و رژيم صهيونيستي (1978م)

با پايان يافتن جنگ چهارم اعراب و اسرائيل در اكتبر 1973م، خاورميانه و جهان اسلام شاهد يك تحول عجيب و يك تصميم جديد در ميان يكي از كشورهاي سردمدار مبارزه با صهيونيسم بود. انور سادات، رئيس جمهور وقت مصر پس از سرخوردگي از شكست در برابر رژيم صهيونيستي و اتخاذ سياست نزديكي به غرب، در ژوئيه 1977م اعلام كرد در ازاي خروج نيروهاي رژيم صهيونيستي از سرزمين‏هاي اشغاليِ صحراي سينا، حاضر به امضاي قرارداد صلح با رژيم اشغال‏گر قدس خواهد بود. وي چهار ماه بعد در 19 نوامبر 1977م در ميان بُهت جهان اسلام و كشورهاي عرب در يك سفر خفت‏بار به سرزمين‏هاي اشغالي فلسطينْ با مقامات اسرائيلي ديدار كرد و در پارلمان رژيم صهيونيستي سخنراني نمود. اين حركت از سوي كشورهاي عربي و نيز سازمان آزادي‏بخش فلسطين به عنوان تسليم محض قلمداد گرديد و به شدت محكوم شد. با اين حال مذاكرات صلح ميان سران دو رژيم با ميانجي‏گري امريكا ادامه يافت. به دنبال اين امر، در هفدهم سپتامبر 1978م، ضمن ملاقات روساي جمهوري امريكا و مصر و نخست وزير رژيم صهيونيستي در كمپ ديويدِ امريكا، انور سادات كه در مسير ذلت و خفت قرار گرفته بود، نه تنها به اعتقادات ديني و اسلامي، بلكه به آرمان‏هاي عربي و ملي نيز خيانت نمود و با امضاي موافقت نامه‏اي، زمينه انعقاد پيمان ننگينِ كمپ ديويد در 26 مارس سال 1979م را فراهم آورد. به موجب اين قرارداد، پس از تخليه صحراي سينا از نيروهاي صهيونيستي، صلح نهايى ميان دو رژيم منعقد مي‏گرديد. هم‏چنين در اين قرارداد به تشكيل حكومت خودمختار فلسطيني نيز اشاره شد كه بعدها به آن نيز عمل نگرديد. اين قرارداد از سوي تمامي كشورهاي اسلامي و عربي محكوم شد و بسياري از اين كشورها، روابط سياسي خود را با رژيم مصر قطع كردند. (ر.ك: 26 مارس)

مرگ "كارْلْ پوپِر" فيلسوف و نظريه پرداز معروف اتريشي (1994م)

كارلْ ريمونْدْ پوپر متفكر و نظريه‏پرداز معروف و معاصر اتريشي در 28 ژوئيه 1902م در خانواده‏اي يهودي در ويِن پايتخت اتريش، به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، مدتي به مشاغل آزاد روي آورد اما پس از آن به تدريس پرداخت. با قدرت‏گيري نازي‏ها در آلمان و سپس اتريش، پوپر جهت دوري از حاكميت حزب نازي، به زلاندنو در قاره اقيانوسيه سفر نمود و به تدريس در دانشگاه مشغول شد. وي طي سال‏هاي بعد به ارائه نظرات خود پرداخت و طي بيش از پنجاه سال تدريس، كتاب‏هايي نيز نگاشت. پوپر در اين زمان، در فلسفه علم و فلسفه سياسي به عنوان يكي از نظريه‏پردازانِ شاخصْ شناخته شد و كتابهايش به حدود سي زبان ترجمه گرديد. پوپر در فلسفه علم، با پوزيتيويسم منطقي و فلسفه تحليلي مخالفت مي‏كرد. پيروان فلسفه تحليلي براين عقيده بودند كه آن چه در فرايند ذهن به جريان در مي‏آيد، ناشي از درك امور از طريق حواس است، به طوري كه زبان را به عنوان نمود ذهن معرفي مي‏كنند. پوزيتيويسم منطقي نيز در پي ارائه يك بنياد محكم و مطمئن براي علوم و اثبات بي‏معنايي هر نوع فلسفه ما بعد الطبيعه است كه آن نيز بر به كارگيري روش‏هاي تجربي در كشف حقيقت، پافشاري مي‏كند. در اين راستا، پوپر معيار علمي بودن يك گزاره را ابطال پذيري عنوان كرد و نظريه حدس و ابطال را بر پايه آن بنا نهاد. به اين معنا كه دانشمند نظريه‏اي را با حدس عرضه مي‏كند و در صورتي كه اين نظريه با يك قضيه مشاهده‏اي ناسازگار باشد، آن نظريه ابطال مي‏شود. اين نظريه، نظريه‏اي قراردادگرايانه درباره ماهيت علم است كه ظاهري منطقي دارد، هرچند انتقاداتي را نيز در برداشته است. پوپر در فلسفه سياسي نيز به طورعمده به فلسفه سياسي افلاطون و ماركسيسم تاخت و از ليبراليسم دفاع كرد به گونه‏اي كه به صورت يكي از بزرگ‏ترين حاميان ليبراليسم در قرن بيستم به شمار آمد. پوپر در عين حال از نظم نوين امريكا حمايت كرد و ژاندارمي امريكا بر جهان را پذيرفت. پوپر به عنوان يكي از پرنفوذترين نظريه پردازان و فلاسفه قرن بيستم، در آكادمي‏هاي علمي متعددي عضويت داشت و نشان‏هاي گوناگوني دريافت كرد. از پوپر آثاري بر جاي مانده كه جامعه باز و دشمنان آن، شناخت عيني، حدس‏ها و ابطال‏ها، فقر تاريخي‏گري و منطق اكتشاف علمي از آن جمله‏اند. كارل رِيموند پوپر سرانجام در 17 سپتامبر 1994م در 92 سالگي درگذشت.