درگذشت استاد "حبيب اللَّه نجومي" ستاره‏شناس معاصر و ناشر سالنماي ايران (1366 ش)

حبيب اللَّه نجومي در سال 1287، در شيراز و در خانواده‏اي به دنيا آمد كه از طرف پدر، بيشتر از مشاهير علم هيئت و نجوم بودند كه تقريباً طي سه نسل به استخراج و چاپ تقويم همت گماشته‏اند. حبيب اللَّه نجومي، خود، از نه سالگي رموز نجوم را از پدر آموخت و در هجده سالگي به استخراج و محاسبه تقويم پرداخت. پس از درگذشت پدر، نجومي اين كار را به تنهايي پي گرفت و در 1312 ش نخستين تقويم خود را انتشار داد. استاد حبيب اللَّه نجومي، ناشر سالنماي ايران، سرانجام در 24 شهريور 1366 در هفتاد و دو سالگي دار فاني را وداع گفت.

رحلت فيلسوف كبير و عالم نامدار شيعه، حكيم "جهانگيرخان قشقايي" (1289 ش)

حكيم جهانگير خان قشقايي در سال 1208 ش (1243 ق) در يكي از روستاهاي اطراف شهرضا به دنيا آمد. وي در ابتدا مختصري درس خواند و علاوه بر در پيش گرفتن شاهنامه‏خواني، در نواختن تار استادي داشت. جهانگيرخان كه در چهل سالگي براي تكميل هنر نوازندگي به اصفهان رفت، ناگهان شوق فراگيري دانش در او بيدار شد و از زندگي ايلي دست كشيده، در مدرسه صدر اصفهان به فراگيري علوم ديني روي آورد. او در محضر استاداني همچون محمدرضا صهباي قمشه‏اي، ملاحسينعلي تويسركاني، ملاعبدالجواد حكيم خراساني و شيخ محمد حسين نجفي و... به شاگردي نشست و ديري نگذشت كه در حكمت، فلسفه، فقه، طب، رياضي و نجوم و... به استادي رسيد و در عرفان و اخلاق از سرآمدان روزگار خويش گرديد. حكيم جهانگيرخان از آن پس به تدريس مشغول شد و در طول چهل سال شاگردان بسياري از قبيل حضرات آيات: سيد حسين طباطبايي بروجردي، آقاضياءالدين عراقي، سيد ابوالحسن اصفهاني، محمد علي شاه آبادي، سيد حسن مدرس، حاج آقا رحيم ارباب، علامه محمد حسين فاضل توني، سيد محمد كاظم عصار و ده‏ها حكيم و عالم فرزانه ديگر از محضرش كسب فيض كردند. جهانگيرخان دانشمندي بود كه هم از علم و هم از اخلاق برخوردار بود. سراسر زندگي خود را در تجرد و قناعت زيست و هرگز جامه ايلي را به جز در هنگام نماز از تن خويش بيرون نكرد. سرانجام اين حكيم وارسته و عارف و فيلسوف در بيست و چهارم شهريور 1289 ش برابر با سيزدهم رمضان 1328 ق در 83 سالگي رخ در نقاب خاك كشيد و در قبرستان تخت فولاد اصفهان مدفون شد.

درگذشت دكتر "عبدالحسين زرين كوب" استاد بنام ادبيات پارسي (1378 ش)

دكتر عبدالحسين زرين كوب، پژوهشگر برجسته ادبيات و تاريخ، در سال 1301 ش در بروجرد به دنيا آمد. وي پس از پشت سرگذاشتن تحصيلات ابتدايي و دبيرستان، به خدمت معارف و فرهنگ درآمد و در سال 1327 ش، با كسب عنوان رتبه اول موفق به دريافت ليسانس و سپس فوق ليسانس و دكترا گرديد. وي در اين دوران از محضر استاداني نظير محمدتقي بهار، عباس اقبال آشتياني، احمد بهمنيار و بديع الزّمان فروزان‏فر استفاده برد و در خارج از دانشگاه، مدتي چند در خدمت آيت اللَّه ابوالحسن شعراني با مباحث حكمت و فلسفه آشنايي كامل يافت. استاد زرين كوب در سال 1330 ش، در كنار عده‏اي از دانشمندان و استادان براي مشاركت در طرح ترجمه مقالات دايرة المعارف بزرگ اسلامي دعوت شد و همكاري شاياني نمود. وي ساليان متمادي در دانشگاه تهران تدريس نمود و مدتي مديريت گروه ادبيات فارسي اين دانشگاه را برعهده داشت. زمينه اصلي پژوهش استاد، مطالعه در تاريخ و فرهنگ اسلامي و نقد ادبي است. ايشان با تبحر در زبان فارسي و تسلط بر زبان و ادبيات عرب و آشنايي با چند زبان اروپايي و مشخصاً انگليسي و فرانسوي، آثار پرارزشي از خود به يادگار گذاشت كه تأليف فلسفه شعر، نقد ادبي در 2 جلد، شعر بي‏دروغ، از كوچه رندان و نيز ترجمه ادبيات فرانسه در قرون وسطي، متافيزيك و فن شعر و... از آن جمله‏اند. مجموعه تأليفات و پژوهش‏هاي استاد زرين‏كوب كه بيش از پنجاه اثر مي‏باشند نشان مي‏دهد كه او زندگاني علمي خود را در ميان تاريخ و ادبيات و فلسفه تقسيم كرده و در واقع پيوندي بين اين رشته‏ها برقرار ساخته است. استاد زرين كوب كه عضو شوراي مشاوران عالي كتابخانه ملي و عضو شوراي عالي علمي مركز دايرة المعارف بزرگ اسلامي بود و ماه‏هاي آخر عمر خويش را در تدوين آثار درباره زندگي و انديشه‏هاي عطار و سعدي سپري مي‏كرد، سرانجام در 24 شهريور 1378 ش در 77 سالگي بدرود حيات گفت و در قطعه فرهيختگانِ بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

شهادت "حضرت امام زين ‏العابدين"(ع) امام چهارمِ شيعيان بنا به روايتي (94 يا 95 ق)

تاريخ دقيق شهادت امام سجاد(ع) مشخص نيست ولي روايت 25 محرمِ سال 94 هجري سندّيت بيشتري دارد. مدت عمر آن حضرت پنجاه و هفت سال و طول امامت آن بزرگوار سي و چهار سال و اندي مي‏باشد. آن حضرت به دست هِشام‏بن عبدُالمَلِك در زمان خلافت وليدبن عبدالملك مسموم گرديدند و در كنار مرقد مطهر عموي بزرگوارش، حضرت امام حسن‏مجتبي(ع) در قبرستان بقيع به خاك سپرده شدند. حضرت امام زين‏العابدين(ع) پس از واقعه‏ي پرشور كربلا، به همراه ديگر افراد خاندان اهل‏بيت(ع) به كوفه و شام برده مي‏شوند. ايشان به همراه عمّه‏ي بزرگوار خود، حضرت زينب كبري(س) رسالت حسيني را با افشاي ماهيت دستگاه فاسد اموي و معرفي راه پاك ثاراللَّه به عنوان مسير صحيح به سوي نجات، كامل مي‏كنند. آن امام بزرگوار پس از رسوا ساختن حكام جور در مجلس عبيداللَّه بن زياد و يزيد بن معاويه، به مدينه باز مي‏گردند و لحظه‏اي از زنده نگاه داشتن واقعه‏ي عاشورا باز نايستادند.

قتل "محمد امين" به دستور برادرش "مأمون" در جنگ بين سپاهيان دو طرف (198ق)

هارون در زمان حيات خود، پسر خويش محمد، ملقب به امين را كه مادرش زبيده بود، جانشين خود قرار داد و پسر ديگرش عبداللَّه مامون را كه بزرگتر از امين و از مادري كنيز و ايراني بود وليعهد امين قرار داد. پس از مرگ هارون، امين به خلافت رسيد و پنج سال خلافت كرد و برادرش را از ولايتعهدي خلع نمود. مأمون كه درخراسان امارت داشت به كمك ايرانيان عليه برادرش قيام كرد و سرانجام طاهربن حسين ذواليمينين را به بغداد فرستاد و طاهر، امين را كشت و سرش را به مرو منتقل كرد. از آن زمان خلافت عباسي به مامون منتقل شد.

خلع "امير كبير" از وزارت نظام پس از عزل وي از صدارت عُظمي (1268 ق)

لياقت و تدبير و طهارت اخلاقي امير كبير، موجب وحشتِ درباريان ناپاك و حسودانِ جاه‏طلب گشت. سرانجام شاه جوان 18 ساله و بي‏تجربه بر اثر دسيسه‏ها و تحريكات درباريان و مادر خود، مهد عُليا، در بيستم محرم 1268 ق، اميركبير را از صدرات بركنار كرد ولي مقام اميرنظامي را همچنان در عهده‏ي او گذاشت. اما اين مقام نيز پنج روز بعد از او گرفته شد. پس از عزل اميرنظام، مَهد عُليا، همچنان از ماندن او در تهران نگران بود و براي اين كه شاه، ديگرباره با وي بر سَرِ مِهر نيايد، در كار او مكر و حيله مي‏كرد. سرانجام شاه را بيش از پيش به اميركبير بدبين ساختند تا اين كه ناصرالدين شاه، دستور تبعيد او به فينِ كاشان و قتل اين اميرِ لايق را صادر كرد.

تصرف صربستان توسط امپراتوري عثماني (1389م)

صربستان از سده‏هاي ششم و هفتم ميلادي با ورود صرب‏ها از اسپانيا، شكل گرفت و پس از سال‏ها جنگ داخلي، در سال 1217م كشور مستقل صربستان به وجود آمد. با اين حال، با آغاز ضعف صربستان در يك قرن بعد، اين كشور جولانگاهي براي حملات پراكنده نيروهاي عثماني گرديد. در اين ميان، نبردهايى بين صربستان و امپراتوري عثماني روي داد كه پس از پيروزي عثماني در چهاردهم سپتامبر 1389م صربستانْ خراج گذار دولت عثماني شد. در سال 1459م اين منطقه رسماً توسط حكومت عثماني ضميمه قلمرو آن‏ها گرديد. دوران حاكميت 400 ساله عثماني بر صربستان تا نيمه قرن نوزدهم به طول كشيد و پس از آغاز ضعف و شكل‏گيري روند انحطاط در دولت عثماني، ابتدا اين منطقه داراي خودمختاري گرديد و بعد از جنگ جهاني اول و فروپاشي خلافت عثماني، منطقه صربستان نيز به استقلال دست يافت.

استفاده از بالن براي نخستين بار در مطالعات هواشناسي در فرانسه (1804م)

بالن ها از ابتدایی ترین هواگردها هستند که بر اساس ایده ی پرواز سبکتراز هوا ساخته شده اند. بالن ها بر دو نوع بالن های گازی و بالن های هوای گرم هستند اما همه آنها بر اساس قانون شناوری کار میکنند.بالن های گازی که اغلب در هواشناسی و مطالعات علمی کاربرد دارند از گاز هلیوم یا هیدروِژن پر میشوند و بالنهای هوای گرم با گرم کردن هوای درون بالن توسط یک مشعل آتش پرواز میکنند. به دلیل چگالی کمتر گاز درون بالن نسبت به هوای اطراف شناوری بوجود می آید.