تشكيل نخستين مجلس خبرگان قانون اساسي جمهوري اسلامي با پيام امام خميني(ره) (1358 ش)

بعد از پيروزي انقلاب اسلامي و برگزاري اولين انتخابات كه منجر به تعيين نوع حكومت و تشكيل جمهوري اسلامي در ايران گرديد، بحث درباره تعيين قانون اساسي نظام در محافل مختلف گسترش يافت. اين مرحله از استقرار نظام نيز با تيزبيني و آينده‏نگري حضرت امام خميني(ره) با موفقيت پشت سرگذاشته شد. از اين‏رو، پيش‏نويس قانون اساسي به دستور حضرت امام نگارش يافت و پس از بحث و بررسي پيرامون آن به اطلاع مردم رسيد. هرچند در مسير تصويب قانون اساسي كارشكني‏هايي صورت گرفت، ولي در دوازدهم مرداد سال 1358 انتخابات خبرگان قانون اساسي صورت گرفت و در 28 مرداد آن سال نيز اولين جلسه مجلس خبرگان قانون اساسي با پيام حضرت امام(ره)، آغاز گرديد. سرانجام مجلس خبرگان پس از سه ماه تلاش و فعاليت فوق العاده، كار پر مسؤوليت تدوين قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران را در بيست و چهارم آبان 1358در 12 فصل و 175 اصل و با يك مقدمه و مؤخّره تنظيم نمود و در دوازدهم آذر سال 1358 به تصويب نهايي ملت ايران رسيد .

كودتاي آمريكا عليه نهضت ملي ايران و سرنگوني دولت "دكتر مصدق" (1332 ش)

نهضت ملي ايران با رهبري آيت‏اللَّه سيدابوالقاسم كاشاني و مبارزات قهرمانانه ملت مسلمان ايران در 30 تير 1331 به اوج خود رسيد و نزديك بود طومار استبداد و استعمار را براي هميشه درهم پيچد اما در اين ميان، اتفاقاتي رخ داد كه نهضت مردمي را از مسير اصلي خارج ساخت و به شكست كشاند. پس از روي كار آمدن مجدد دكتر مصدق، او خواهان افزايش اختيارات بود و آيت‏اللَّه كاشاني كه رياست مجلس هفدهم شوراي ملي را برعهده داشت، براي ايجاد اتحاد و جلوگيري از تفرقه، به اين لايحه نخست وزير راي داد. با اين حال، مصدق در صدد منزوي كردن مجلس بود و اختيارات بيشتري مي‏خواست. اين در حالي بود كه آيت‏اللَّه كاشاني معتقد بود كه مجلس، كمال همكاري را با دولت دارد و نيازي به اختيارات بيشتر نيست. از همين زمان، اختلاف نظر در امور مختلف بين دكتر مصدق و آيت‏اللَّه كاشاني آغاز شد و اين اختلاف پس از درخواست تقاضاي تمديد اختيارات نخست‏وزير به مدت يك سال از جانب مصدق، شكلي جدي و گسترده به خود گرفت. مصدق مي‏خواست با اخذ اختيارات وسيع، نقش مجلس را در قانون‏گذاري كمرنگ سازد و خواسته‏هاي خود را به صورت قانون درآورد. اين اختلاف و شكاف در جبهه ملي و مذهبي، باعث شد كه دشمنان با سوء استفاده از اين فرصت درصدد كودتا عليه دولت و حذف مصدق باشند. در اين ميان آيت‏اللَّه كاشاني، بارها در ضمن نامه‏ها و سخنراني‏هاي خود، مصدق را از خطر وقوع كودتا آگاه كرد ولي مصدق، مغرور به قدرت خود و پشتيباني مردم، نصايح دلسوزانه آيت‏اللَّه كاشاني را نشنيده گرفت. سرانجام با خروج شاه از كشور و به وجود آمدن شرايط لازم براي كودتا عليه دكتر مصدق، در حالي كه بيش از سيزده ماه از پيروزي‏هاي چشمگير مردم در قيام 30 تير 1331ش نگذشته بود، اين موفقيت‏ها با كودتاي آمريكايي 28 مرداد 1332 توسط ايادي سلطنت‏طلب به شكست انجاميد و مصدق سرنگون شد. از آن پس عامل كودتا، سپهبد فضل‏اللَّه زاهدي، كه در دولت مصدق سمت وزارت كشور را داشت به قدرت رسيد و پس از مدتي محمدرضا پهلوي به كشور انتخاب مجدد و بار ديگر بر تخت سلطنت تكيه زد. مقدمات كودتايي كه در روز 28 مرداد 1332، به عمر حكومت مصدق خاتمه داد، از ده ماه قبل از آن، در پاييز 1331، فراهم آمده بود و طرح اوليه آن نيز پس از بازگشت چرچيل به مقام نخست‏وزيري انگلستان در مهرماه 1331، تهيه گرديد. اين كودتا با همكاري آمريكا و انگليس در ايران به وقوع پيوست و از آن پس، ايران به طور مستقيم تحت نفوذ رژيم استكباري آمريكا درآمد. پس از اين كودتا، اوضاع ايران آن‏چنان بر وفق مراد آمريكا گرديد كه تا بيست و پنج سال، حكومت ايران مهم‏ترين دست نشانده براي دولت آمريكا بود و آن دولت استكباري بر تمامي جريان‏ها و امور كشور ايران خيمه زد.

انقراض دولت بني ‏اميه پس از قتل "مروان حِمار" آخرين خليفه‏ ي اُموي(132 ق)

دعوت عباسيان به قيام عليه امويان در ابتدا سري بود و آنان مردم را به اين نويد مي‏دادند كه پس از پيروزي، يكي از اولاد پيامبر(ص) را به خلافت برمي‏گزينند. مردم نيز از روي علاقه به اهل بيت، با آنان همكاري كرده و به كمك ابومسلم خراساني ،قيام بر ضد امويان شكلي جدي و فراگير گرفت. سرانجام جنگي بين عبداللَّه بن علي، عموي سفاح و مروان حمار، آخرين خليفه‏ي بني اميه روي داد كه با قتل مروان، حكومت غاصب هزار ماهه‏ي امويان سرنگون گرديد. از آن پس خاندان ظالمي ديگر بر مسلمانان حاكم شد كه حكومت آنان بيش از پنج قرن به طول انجاميد.

وفات "شيخ مصلح الدين سعدي شيرازي" شاعر و استاد بزرگ ادب فارسي(691 ق)

شيخ مصلح الدين سعدي شيرازي، شاعر و استاد بزرگ شعر ونثر فارسي، پس از گذراندن مقدماتِ علوم ادبي و ديني در زادگاهش، شيراز، در جواني به بغداد رفت و در مدرسه‏ي نظاميه‏ي آن به آموختن علوم متداول آن دوران پرداخت. پس از تحصيل به سرزمينهاي شام، فلسطين، حجاز و روم و كشورهاي ديگر مسافرت كرد و با جوامع مختلف آشنا گرديد. سعدي در طي اين سفرها، باكمك ديده‏ها و شنيده‏هايش به همراه قريحه‏ي شاعري، به سرودن اشعاري زيبا و ماندني پرداخت. وي سپس به شيراز بازگشت و به تأليف و تصنيف منظومه‏هاي پندآموز كه نتيجه‏ي سي سال تجربه، جهانگردي و مردم‏شناسي بود، دست زد. سعدي در سال 655 ق اثر بزرگ اخلاقي و تربيتي خود به نام بوستان را سرود و در 656 ق گلستان، يكي از شيواترين كتاب‏هاي نثر فارسي را تدوين كرد كه در ضمن آن، از اشعار فارسي و عربي نيز استفاده شده است. همچنين ديوان سعدي و مجالس پنج گانه نيز از اوست. مدفن سعدي در شيراز، ميزبان خيل علاقه‏مندان زبان وادب فارسي از سراسر دنياست. سعدي به همراه فردوسي و حافظ، يكي از سه شاعر بسيار بزرگ و بلامنازع زبان و ادب فارسي است. در سخنِ او، غزل عاشقانه، آخرين حَدِّ لطافت و زيبايى را درك كرده و لطيف‏ترين معاني در ساده‏ترين و فصيح‏ترين و كامل‏ترين الفاظ آمده است. در حكمت و موعظه و ايراد حِكَم و امثال از هر شاعر پارسي‏گوي، موفق‏تر است و نثر مزّين و آراسته و شيرين و جذابِ او در گلستان، بهترين نمونه‏ي نثرهاي فصيح پارسي است. سعدي به سبب تقدُّم در نثر و نظم، از قرن هفتم به بعد، همواره مورد تقليد و پيروي شاعران و نويسندگانِ فارسي گوي ايران و خارج از ايران بوده است.

آغاز قيام تاريخي "مارتين لوتر" عليه مسيحيت كاتوليك (1517م)

مارتين لوتر، مؤسس فرقه پروتستان در 13 مه 1483م در آلمان به دنيا آمد. وي پس از فراگيري فلسفه، حقوق، ادبيات و موسيقي، با تاثير از زمان، استاد علوم مذهبي گرديد. وي در سال‏هاي جواني به دليل اختلافات بين مقامات كليسا آشفته خاطر شد و پس از چندي بر برخي از اعمال ارباب كليسا ايراد گرفت. با اين حال، آغاز قيام لوتر بر ضد كليساي كاتوليك و استبداد مذهبي بر سر مسئله آمرزش گناهان از طرف كشيشان و پاپ بود. در آن زمان، رؤساي كليسا به دل‏خواه، اشخاص را از كليسا اخراج يا تكفير مي‏كردند و سپس براي آمرزش گناهان و ورود مجدد به كليسا، گناهان آنان را با پول مي‏خريدند. اما آن‏چه لوتر را بر ضد اين اوضاع برانگيخت، اقدام مسئولين كليسا به فروش رسمي آمرزش‏نامه بود. با قيام لوتر، طلسم تعصب مذهبي و استيلاطلبي صاحبان كليسا و استبداد كاتوليكي قرون وسطي درهم شكست و مذهبي نو با نام پروتستان شكل گرفت. پروتستان كه معني معترض داشت در ابتدا با انگيزه اصلاح كليساي كاتوليك آغاز شد و با مقاومت كليساي كاتوليك در برابر هرگونه اصلاح، اين جنبش به طور مستقل داراي اصول و مباني خاص خود گرديد. لوتر معتقد بود كه يگانه چيزي كه در مسيحيت معتبر است كتاب مقدس مي‏باشد، از اين رو، هيچ‏گونه حجيّتي براي مقام پاپ، شوراهاي كليسايى يا آراي ارباب كليسا و قدّيسان قائل نبود. از ديدگاه پروتستان، هر مسيحي مي‏تواند پيام كتاب مقدس را به وجدان شخصي خود دريابد و نجات و رستگاري شخصْ تنها از طريق فيض الهي و در ضمنِ ايمان پديد مي‏آيد. از جمله ويژگي‏هاي اخلاق و تفكر پروتستاني، خردگرايي، تاكيد بر آزادي فردي، تساهل و مدارا، تكيه بر توليد و گسترش ثروت، عبادت دانستن كار، موهبت الهي دانستن ثروت و پسنديده دانستن آن را مي‏توان برشمرد.

ساخت اولين تلسكوپ جهان توسط "گاليله" در ونيز (1609م)

گاليلو گاليله، منجم و دانشمند معروف ايتاليايى در طول حيات علمي خود، علاوه بر رياضيات به نجوم و اخترشناسي علاقه‏مند بود. هنگامي كه گاليله در دانشگاه ونيز مشغول تدريس بود، خبر اختراع تلسكوپ را شنيد و پس از چندي يك هلندي، نمونه‏اي از اين تلسكوپ را به ونيز آورد. با اطلاع گاليله از اين موضوع، علاقه به اخترشناسي او باعث شد تا شروع به ساختن تلسكوپ كند. وي بيشتر قطعات تلسكوپ را به تنهايى ساخت، حتي عدسي‏هاي آن را با سنگ، صيقل داد و براي بهره برداري آماده نمود. با اتمام كارساخت تلسكوپ در 18 اوت 1609م گاليله آن را متوجهِ آسمان كرد و با ديدگان دقيق و كنجكاوش، در پهنه آسمان فرو رفت. او ستارگان زيادي را ديد كه تا آن زمان از نظر پنهان مانده بودند. گاليله در طول تحقيقات خود به اين واقعيت پي برد كه كره ماه سطح كاملاً ناصافي دارد و مانند زمين پوشيده از كوه‏ها و دره‏هاي عظيم است. اين دانشمند ايتاليايى به وسيله تلسكوپ توانست چهار قمر سياره مشتري و حلقه دور سياره زحل را نيز كشف نمايد و بر دانش بشري اضافه كند. امروزه بشر با تلسكوپ‏هاي بسيار نيرومند قادر است اجرام آسماني دور دست را در فضاي بيكران رصد كند كه اين پيشرفت مرهون زحمات دانشمنداني نظير گاليله است.

مرگ "كارلوس لينْيوس" گياه شناس بزرگ سوئدی (1778م)

كارلوس لينْيوس، طبيعي‏دان سوئدي در 5 دسامبر 1707م در روستايى در سوئد به دنيا آمد. او كه بيشتر به نام "كارل فون لينه" شناخته مي‏شود، از كودكي به گل و گياه علاقه فراوان داشت و در همان زمان، درباره گياهان تحقيقات زيادي انجام مي‏داد. لينيوس در 22 سالگي رساله‏اي درباره توليد مثل و تكثير گياهان نگاشت. اين رساله به قدري خردمندانه بود كه بلافاصله از وي دعوت شد تا در قسمت تحقيقات دانشگاه اوپْسالا مشغول به كار گردد. او در سال 1732م به نواحي دور افتاده‏اي عزيمت كرد و مدت 6 ماه در آن‏جا به تحقيق و آزمايش پرداخت. لينيوس از آن پس به مدت سه سال به تنظيم و تحرير اطلاعات خود مشغول بود. نوشته‏هاي او كه شامل حقايق تازه و وسيعي درباره زمين‏شناسي، گياه‏شناسي، پرنده‏شناسي و نژادشناسي بود، مورد توجه دانشمندان قرار گرفت و زمام‏داران سوئد را متوجه كشاورزي، جنگل‏ها و اوضاع اقتصادي و نژاد مردمِ مكان مورد مطالعه لينيوس نمود. از آن پس شهرت لينيوس در سراسر اروپا پيچيد و او با هزينه دولت، عهده‏دار تحقيقات دامنه‏داري در زمينه گياهان شد. لينيوس پس از مدتي كتابي ديگر نگاشت و براي نخستين بار، نباتات و گياهان را طبقه‏بندي و نام‏گذاري كرد. وي هم‏چنين جدول كاملي از گياهان مخصوص و كمياب ذكر نمود كه اساس تقسيم‏بندي فعلي گياهان نيز محسوب مي‏شود. باغ لينيوس، كانون دانشجويان و دانشمندان و بزرگان بود. او معمولاً شاگردان خود را به كشتزارها و جنگل‏ها مي‏برد و درضمن گردش به آنان درس مي‏داد. وي در كنار گياه‏شناسي دكتراي پزشكي خود را دريافت كرد و مدتي نيز به كار طبابت پرداخت. ماركوس لينيوس سرانجام هنگامي در 18 اوت 1778م در 71 سالگي درگذشت كه با به جاي گذاشتن 2500 صفحه از تحقيقات ارزنده خود، شالوده گياه‏شناسي علمي كنوني را بنيان نهاد.