درگذشت "كمال ‏الملك" نقاش معروف ايراني در نيشابور (1319ش)

استاد محمد غفاري، مشهور به كمال‏الملك، بزرگترين نقاش دوران يكصد سال اخير، در حدود سال 1226 ش (1264 ق) در كاشان به دنيا آمد. خاندان غفاري كه كمال‏الملك، يكي از اعضاي آن است، هنرمنداني بسيار به عالم هنر تقديم داشته است. كمال‏الملك پس از طي دوران ابتدايي، از 13 سالگي به تهران آمد و در دارالفنون به تحصيل پرداخت. پس از ديداري كه ناصرالدين شاه از مدرسه دارالفنون در سال 1259 ش به عمل آورد، تابلويي از كمال‏الملك توجه شاه قاجار را به خود جلب كرد و از آن پس او را به عنوان نقاش‏باشي مخصوصِ خود به دربار برد. ناصرالدين شاه در سال 1271 ش، محمد غفاري، نقاش بزرگ دربار خود را به كمال‏الملك ملقب و او را از ديگر نقاشانِ معاصرش متمايز ساخت. كمال‏الملك سپس براي تكميل تحصيلات خود راهي اروپا شد و سه سال بعد مظفرالدين شاه در جريان سفر دومش به اروپا، از كمال الملك خواست به ايران باز گردد. سفر كمال‏الملك به اروپا و تفحص و مطالعه او در نقاشي آن ديار، اثري ژرف و غني در او برجاي نهاد و تكنيك او را از نقاشان دوران او فراتر برد. كمال‏الملك در مراجعت به ايران با توطئه‏ها و حسادت‏هاي درباريان روبرو شد و به بهانه زيارت عتبات و در واقع به قصد فرار از محيط مسموم دربار، در سال 1280ش، بي‏تابانه به كربلا شتافت. وي پس از چند سال اقامت در كربلا به ايران بازگشت و پس از تاسيس مدرسه صنايع مستظرفه در سال 1290ش، به تربيت شاگردان هنرمند همت گماشت. از كمال‏الملك آثار هنرمندانه متعددي بر جاي مانده كه علاوه بر تالار آينه كه بزرگترين و پركارترين اثر اوست، مي‏توان از فالگير بغدادي، عرب خفته و كيمياگران نام برد. سرانجام، كمال‏الملك، نقاش شهيرِ ايراني در 27 مرداد سال 1319 ش در 93 سالگي در نيشابور درگذشت و در كنار قبر عطار نيشابوري به خاك سپرده شد.
 

پايان جنگ دوم ايران و روس با شكست "عباس ميرزا" وليعهد فتحعلي شاه قاجار(1242 ق)

عهدنامه‏ي گلستان كه در پي شكست ايران از روسيه در جنگ اول دو كشور به امضا رسيد، مرز بين ايران و روسيه را به درستي معين نكرده بود. از اين رو نارضايتيِ مردمِ نَواحيِ ايرانيِ تَمَلُّك شده توسط روس‏ها، باعث شد كه شعله‏ي جنگ، بار ديگر فروزان شود. در ابتدا، پيروزي باقواي ايران بود، ولي بعدها، نيروهاي روسي، ضربات سختي وارد آورده و بر اثر خيانت و نيز بدگويى بعضي از افراد، سپاه ايران شكست را پذيرا شد. تسخير قلعه‏ي عباس آباد توسط روس‏ها، اميد ايران را به يأس تبديل كرد و خواهان صلح گرديد. پس از آن قرارداد تركمانچاي منعقد شد كه به مراتب از عهدنامه‏ي گلستان شوم‏تر بود. به موجب اين قرارداد، ولايات وسيعي از ايران به روسيه الحاق گرديد و امتيازات فراواني به اين دولت تعلق يافت.

رحلت حكيم و فيلسوف شهير "سيدمحمدكاظم لواساني" معروف به "عصّار" (1394 ق)

سيدمحمدكاظم حسيني لواساني تهراني معروف به عصار فرزند سيدمحمد، از علما، حكما و فلاسفه‏ي بزرگ قرن چهاردهم هجري قمري و از معاصرين ميرزا مهدي آشتياني، احمد آشتياني و فاضل توني بوده است. وي تحصيلات خويش را در ايران و نجف گذراند و در محضر استاداني چون آخوند خراساني و سيدُالسّالكين احمد تهراني حائري، به مدارج عالي اجتهاد رسيد و مدت 14 سال درنجف به تدريس مشغول بود. علامه عصّار علاوه بر اطلاع جامع در فقه و اصول، در فلسفه نيز متبحر بلكه مبتكر و محقق بوده و علامه شعراني و رفيعي قزويني از او به نيكي، تجليل كرده‏اند. از استاد، به ملاصدراي زمان نام برده شده است. علامه عصّار پس از بازگشت به تهران مامور تدوين قانون مدني ايران گشت. استاد ضمن تدريس اسفار در مدرسه‏ي سپهسالار، استاد فلسفه‏ي دانشكده‏ي حقوق و ادبيات نيز بوده و اعتقاد داشت دانشگاه‏ها بايد از مباحث علمي و فقهي برخوردار باشند. از اين عالم روشنفكر، آثار ارزشمندي چون تفسير فاتِحَةُ الْكَتاب، رساله‏اي در وحدت وجود، رساله‏اي در جبر و اختيار، رساله‏اي در بداء و كتاب تَذْكِرَةُالْمُتَّقين به جاي مانده است. سيدمحمد كاظم حسيني لواساني تهراني، اين استاد و فيلسوف بزرگ شرق در شب پنج‏شنبه برابر با 19 دي 1353 شمسي دار فاني را وداع كرد و در مقبره ابوالفتوح رازي در ري مدفون گرديد.

ولادت دانشمند برجسته "بهاءالدين عاملي" معروف به "شيخ بهايي" (953 ق)

شيخ بهاءالدين محمد عاملي معروف به شيخ بهايى از شاگردان شهيد ثاني و يكي از علماي بزرگ شيعه و از افتخارات جهان اسلام مي‏باشد. وي در سال 953 قمري در بعلبك لبنان به دنيا آمد و در طول حيات پربار خويش، مسافرت‏هاي زيادي به نقاط مختلف جهان داشت و از محضراساتيدي برجسته در رشته‏هاي گوناگون استفاده نمود. شيخ بهايى در بسياري از علوم مانند هيئت، نجوم، رياضيات، تفسير قرآن، فقه، اصول، علم حديث، ادبيات فارسي و عربي، طب و مهندسي متبحّر بود و در تمامي آن‏ها كتبي را به رشته‏ي تحرير در آورد. وي اولين كسي است كه يك دوره فقه غير استدلالي به زبان فارسي نوشت. از صفات بارز شيخ بهايى بي‏اعتنايى به دنيا و دوري از رياكاري است كه با وجود داشتن مقامات بالاي علمي و مناصبي چون شيخ‏الاسلامي، به سوي علايق مادي گرايش پيدا نكرد. از شاگردان او مي‏توان به ملاصدرا، ملامحمد تقي مجلسي و محقق سبزواري اشاره نمود. شيخ بهايى ده‏ها اثر ارزنده از خود به جاي گذاشته است كه: كشكول، اسرارُالبلاغه، اِثني عَشَريّات خَمْس، اَربعين حديثاً، جامع عباسي، عينُ الحيوة، بحرالحساب و... از آن جمله‏اند. آثار علمي و مهندسي شيخ بهايي را مي‏توان در جاي جاي اصفهان مشاهده نمود. شيخ بهايي در 12 شوال 1030 قمري پس از يك بيماري چند روزه به سراي باقي شتافت و در مشهد مقدس به خاك سپرده شد.

كشف دومين قمر مريخ با نام "ديموس" توسط "آزاف هال" امريكايي (1877م)

قمر مریخی دیموس یا وسعتی برابر 15 کیلومتر علاوه بر اینکه کوچکترین قمر سیاره مریخ به شمار می رود عنوان کوچکترین قمر منظومه خورشیدی را نیز به خود اختصاص داده است. سیاره مریخ دارای دو قمر کوچک به نامهای فوبوس و دیموس است که تصویر قمر دیموس به تصویر روز نجوم 16 ماچ 2009 اختصاص یافته است. این تصویر که توسط دوربین مدارگرد مریخی MRO به ثبت رسیده است کوچکترین قمر مریخ را با 15 کیلومتر وسعت نشان می دهد که در عین حال یکی از کوچکترین قمرهای منظومه خورشیدی نیز به شمار می رود. قمر مریخی دیموس در سال 1877 توسط اخترشناسی آمریکایی به نام هال کشف شد. در عین حال احتمال وجود دو قمر مریخی در سال 1610 توسط ژوهانس کپلر اخترشناسی که قانون حرکات سیاره ای را کشف کرد، اعلام شده بود. با وجود اینکه احتمالات کپلر مبنای علمی نداشته است اما تاثیر آن به اندازه ای بود که این دو قمر 150 سال قبل از کشف در داستان تخیلی سفرهای گالیور در سال 1726 به خوبی تفسیر و مصور شده اند.

روز ملي و استقلال "اندونزي" از سلطه هلند به رهبري "احمد سوكارنو" (1945م)

اندونزي به عنوان بزرگ‏ترين كشور مجمع الجزايري جهان از 13/600 جزيره تشكيل شده است كه كمتر از نيمي از آنها و در حدود 6000 جزيره آن مسكوني است. وسعت اين كشور 1/904/433 كيلومتر مربع و جمعيت آن بيش از 212 ميليون نفر است. بيش از 87% مردم اندونزي مسلمان بوده و پيرو آيين مقدس اسلام هستند. سكنه اندونزي مليت آسيايى داشته و به زبان رسمي باهاسا اندونزيايى صحبت مي‏كنند. پايتخت اندونزي جاكارتا است و سورابايا، باندونگ و مدان از شهرهاي مهم آن هستند. واحد پول اين كشور روپيه اندونزي است. پيش‏بيني شده است جمعيت اندونزي تا سال 2025 بيش از273 ميليون نفر خواهد بود. اندونزي از اوايل قرن هفدهم تحت سلطه استعمار هلند قرار داشت و از اين طريق ثروت هنگفتي عايد هلند مي‏شد. از اواسط جنگ جهاني دوم تا پايان آن، اندونزي در اشغال ارتش ژاپن بود و با پايان جنگ و تسليم نيروهاي ژاپن، كليه سلاح‏هاي آنان به دست ملي‏گرايان اندونزي افتاد. در اين ميان، آزادي‏خواهان، كه از سال‏ها پيش از آن، به فعاليت‏هاي زيرزميني مي‏پرداختند، به تحركات و اعتراضات خود، دامنه گسترده‏تري بخشيدند. تا اينكه در 17 اوت 1945، احمد سوكارنو، كه داراي سابقه طولاني مبارزه با استعمارگران بود و در اين راه بارها به زندان و تبعيد رفته بود، استقلال اندونزي را اعلام نمود. هلند در ابتدا با اين امر مخالفت ورزيد اما بعد از دو سالْ سرانجام مجبور به شناسايى اندونزي گرديد. در نهايت، دكتر سوكارنو در سال 1949م به رياست جمهوري اين كشور برگزيده شد. اندونزي از لحاظ جمعيت چهارمين كشور جهان و بزرگ‏ترين كشور جهان اسلام مي‏باشد. نظام اين كشور، جمهوري چند حزبي با دو مجلس قانون‏گزاري است. حكومت سوكارنو تا سال 1965م ادامه يافت و پس از آن دوران حكومت سوهارتو آغاز شد كه بيش از 3 دهه به طول انجاميد. (ر.ك: 12 مارس)