درگذشت شاعر اهل بيت استاد "سيد رضا حسيني" ملقب به "سعدي زمان" (1365 ش)

استاد سيدرضا حسيني مُلَقَّب به سعدي زمان در سال 1289 ش در آذربايجان به دنيا آمد و پس از تكميل تحصيلات مقدماتي و كسب علم در محضر استادان زمان، در شمار فضلاي سرشناس قرار گرفت. وي علاوه بر تبحر در ادبيات فارسي و تركي و عربي، به تحصيل علوم متداول، توجه عميق نشان داد و توانست در كلام، منطق، تاريخ، حديث، فقه، تفسير قرآن و حقوق و عرفان، اطلاعات وسيعي به دست آورد. سيدرضا از ابتداي تحصيل، قريحه شاعريش شكوفا شد و از چهارده سالگي زبان به شعر گشود. هنوز جوان بود كه نامش بر زبان‏ها افتاد و به جهت خلوص نيت و دلبستگي شديدي كه به خاندان عصمت و طهارت داشت، قريحه و قلمش را در زمينه نشر فضايل و مناقب و مراثي آن بزرگواران به كارگرفت. وي در آن زمان با انتشار مجموعه شعري‏اش در اين زمينه، تحسين و تمجيد علما و استادان نامدار شعر و ادب را برانگيخت و شهرتش آذربايجان را فرا گرفت. استاد حسيني يكي از درخشان‏ترين چهره‏هاي ادبياتِ مرثيه تركي آذري است و با ظهور وي در اين عرصه، تحولي چشمگير در روند عادي نوحه سرايي و مديحه‏پردازي زبانِ اسلامي پديد آمد. استاد حسيني سرگذشت و مصائب خاندان بزرگوار رسالت و ولايت را از مآخذ معتبر اسلامي، اعم از شيعه و سنّي استخراج مي‏كرد و آنها را با زباني شاعرانه و آميزه‏اي از حماسه و عاطفه بيان مي‏نمود و اشعاري گيرا و دلنشين مي‏سرود. وي سعي داشت با استفاده از منابع معتبر، مرثيه‏هاي رسا و دور از آميختگي به تحريف و خرافات به وجود آوَرَد كه تلاش او باعث ايجاد جرياني اصلاح‏گرا در عرصه ادبيات و شعر مذهبي آذربايجان گرديد. از اين شاعر متعهد، آثار ادبي متعددي بر جاي مانده كه لمعات حسيني، نجوم درخشان، بهار بي‏خزان و آثار الحسيني در 2 جلد از آن جمله‏اند. استاد سيد رضا حسيني به وارستگي زيست تا آن كه در تيرماه 1365 ش در 76 سالگي درگذشت و در حرم حضرت عبدالعظيم دفن شد.

روز ماليات

ماليات در اصطلاح به وجوهي اطلاق مي‌شود که مأموران دولت برحسب قانون از صاحبان املاک، اراضي، مستغلات و... مي گيرند.

در تمدن‏هاي نخستين، فرمان‏روايان براي اداره‏ي بهتر شهرها نياز به پول داشتند و به‏همين دليل از مردم ماليات مي‌گرفتند. در ايران از زمان هخامنشيان ماليات مرسوم بوده و به شيوه‌هاي مختلف اعمال مي‌شده است. امروزه ماليات به‏عنوان رکن اصلي ساختار مالي دولت محسوب شده و پرداخت آن از سوي مردم، نشانه‏ي اعتماد به دولت و تأييد اهداف سياسي‌اش شناخته شده است. در کشور ما در سال ۱۳۸۱ش سازمان امور مالياتي به‏طور مستقل تشکيل گرديد. هم‏زمان با تشکيل سازمان امور مالياتي، با توجه به اين‏که آخرين مهلت تسليم اظهارنامه‌هاي مالياتي شهروندان در تيرماه هر سال مي‌باشد، روز شانزدهم تيرماه به‏عنوان روز ماليات انتخاب گرديد.

ثبت رصد خانه مراغه از دوره ايلخاني در فهرست آثار ملي ايران

رصدخانهٔ مراغه رصدخانه‌ای بود که در دورهٔ هلاکوخان زیرنظر خواجه نصیرطوسی در شهر مراغه ساخته‌شد. این رصدخانه روی تپه‌ای در غرب مراغه قرار داشته‌است و امروزه تنها پی‌های بخش‌های مختلف و بخشی از سدس سنگی آن باقی مانده‌است. در سال‌های اخیر گنبدی برای محافظت از بقایای این بنا بر روی بخشی از آن ساخته شده‌است. پرویز ورجاوند و همکارانش در دههٔ ۱۳۵۰ خورشیدی به کاوش در محوطهٔ این رصدخانه پرداختند و قسمت‌های مختلف آن را شناسایی کردند. ساختمان اصلی این رصدخانه به شکل برجی استوانه‌ای ساخته شده‌بود. در ساختمان‌های جنبی آن یک کتابخانه و محل اقامت کارکنان تشخیص داده شده‌است. بنای رصدخانهٔ مراغه در سال ۶۵۷ هجری (۱۲۶۱ میلادی) به سفارش خواجه نصیرالدین طوسی و به فرمان هولاکو -نوهٔ چنگیزخان مغول- آغاز شد. هولاکو برای نگهداری این سازمان پژوهشی موقوفه‌های ویژه‌ای درنظر گرفت. کتابخانه‌ای شامل ۴۰۰ هزار جلد کتاب و ابزارهای اخترشناسی، از جمله ذات‌الربع دیواری به شعاع ۴۳۰ سانتی‌متر، حلقه‌دار (ذات‌الحلق)، حلقهٔ انقلابی، حلقهٔ اعتدالی و حلقهٔ سموت نیز فراهم شدند. در همین‌جا بود که زیج ایلخانی به‌سال ۶۷۰ هجری (۱۲۷۶ میلادی) فراهم شد. رصدخانهٔ مراغه فقط مخصوص رصد ستارگان نبود و یک سازمان علمی گسترده بود که بیش‌تر شاخه‌های دانش درس داده می‌شد و مشهورترین دانشمندان آن عصر -از جمله قطب‌الدین شیرازی، کاشف علت اصلی تشکیل رنگین کمان- در آن‌جا جمع شده بودند. به‌علاوه چون در آن زمان ارتباط علمی چین و ایران به‌علت استیلادی مغولان بر هر دو سرزمین برقرار شده‌بود، دانشمندان چینی -از جمله فردی به‌نام فائو مون‌جی- در این مرکز فعالت داشتند. همچنین فیلسوف و فرهنگ‌نامه‌نویس مسیحی -ابن‌العبری- در رصدخانهٔ مراغه به درس‌دادن کتاب‌های اصول اقلیدوس و المجسطی بطلمیوس مشغول بود. این بنا در سال 1364 از دوره ايلخاني به شماره 1675 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسید.

رحلت عالم رباني آيت ‏اللَّه "زين‏ العابدين مرندي" (1301ش)

آيت ‏اللَّه شيخ زين‏العابدين بن اسماعيل مرندي، در سال 1229ش (1266ق) در مرند در آذربايجان شرقي به دنيا آمد و مقدمات علوم و معارف اسلامي را در زادگاهش سپري نمود. وي پس از آن راهي نجف گرديد و از محضر عالمان نام‏آوري همچون ميرزاي بزرگ شيرازي و ميرزاحبيب‏اللَّه رشتي بهره‏مند شد. آيت‏اللَّه مرندي پس از سالياني حضور در درس مراجع بزرگوار تقليد، خود به تدريس پرداخت و شاگرداني پرورش داد. اين عالم رباني پس از مدتي در بخشي از آذربايجان به عنوان مرجع تقليد مطرح شد و رساله عمليه ايشان به نام مِنهاجُ العِباد منتشر گرديد. آيت‏اللَّه مرندي سرانجام در شانزدهم تيرماه 1301ش برابر با دوازدهم ذي‏قعده 1340ق در 72 سالگي به لقاءاللَّه شتافت و در وادي‏السلام نجف اشرف مدفون شد.

تصويب قانون اساسي مشروطيت ايران(1324 ق)

پس از وقوع حوادث بسيار و مبارزات پيگير آزادي‏خواهان و مشروطه‏طلبان، سرانجام مجلس شوراي ملي در چهاردهم جمادي الثاني 1324 ق با دستور مظفرالدين شاه قاجار تاسيس شد. از آن پس نمايندگان منتخب، سعي در تدوين قانون اساسي داشتند كه در اين راه با مشكلاتي مواجه بودند. آزادي‏خواهان واقعي درصدد بودند تا قدرت ملي را افزون سازند ولي درباريان تمايل داشتند قدرت را در وجود شاه متمركز كنند و مجلس را به صورت يك هيئت مشورتي درآوردند. سرانجام با پيروزي آزادي‏خواهان، متن قانون اساسي مشروطيت با 51 اصل تهيه شد و در 14 ذي‏القعده‏ي 1324 ق به امضاء مظفرالدين شاه قاجار رسيد. قانون اساسي با تشريفات خاص توسط چهار نفر: مشيرالدوله صدراعظم، ناصر الملك همداني وزير ماليه، محتشم السلطنه و مشيرالملك از سياست‏مدارانِ وقت، به مجلس آورده شد. نمايندگان مجلس از قانون اساسي استقبال كردند و به هم تبريك گفتند. به دنبال آن جشن‏ها بر پا شد و تهران چراغاني گرديد.

درگذشت "جورج سيمون اُهْمْ" فيزيك‏دان معروف آلماني (1854م)

جورج سيمون اُهْمْ دانشمند و فيزيك‏دان معروف آلماني در 16 مارس سال 1789م در باواريا در آلمان متولد شد و در دوران تحصيل به فيزيك علاقه‏مند گرديد. وي در جواني ضمن تدريس در دبيرستان، به تحقيق درباره تهيه جريان برق پرداخت و چون توان خريد ابزار لازم را نداشت، پاره‏اي از آنها را خودش ساخت. سيمون اُهم در پي مطالعات و تحقيقات بسيار در علم فيزيك، قوانيني را در زمينه الكتريسيته كشف كرد كه علي‏رغم ايجاد دگرگوني بسيار در فيزيك، براي كاشف آن فايده‏اي جز مخالفت‏هاي شديد و ترك شغل دبيري از دبيرستان نداشت و او مدت شش سال با فقر دست به گريبان بود. با اين حال اُهم به تلاش خود ادامه داد و رفته رفته كشف او در زمينه الكتريسته مورد توجه و استفاده علمي و عملي واقع گشت به طوري كه در سال 1841م مدال انجمن سلطنتي و در سال 1842م عضويت اين انجمن به او اعطا و پيشنهاد گرديد. اُهم پس از چندي مورد توجه همگان قرار گرفت و به استادي دانشگاه مونيخ رسيد. به پاس خدمات اين فيزيك‏دان برجسته، واحد مقاومت الكتريكي، اُهم، نام‏گذاري شده است. سيمون اهم سرانجام در 6 ژوئیه سال 1854م در 67 سالگي درگذشت.