تنظيم ماه‏هاي هجري بر اساس تاريخ خورشيدي در ايران (1314 ش)

هجرت رسول گرامي اسلام حضرت محمد مصطفي(ص)، از مكه به مدينه كه برابر با سال 622 م است، مبدأ سال قمري مي‏باشد. سال قمري تا سنه 1344 ق، مبناي تاريخ رسمي كشور ايران بود. در آن سال كه بر حسب تاريخ، 1304 سالِ شمسي از هجرت پيامبر اسلام(ص) مي‏گذشت، تاريخ خورشيدي براي امور دولتي انتخاب شد و به موجب قانون، رسميت يافت. به موجب اين قانون كه از تصويب مجلس شوراي ملي گذشت، ادارات دولتي، مؤسسات اداري، اقتصادي و... موظف شدند كه از ماه‏هاي شمسي يا خورشيدي استفاده كنند. اما پس از گذشت ده سال، در سال 1314، در راستاي سياست اسلام‏زدايي رضاشاه پهلوي، تاريخ رسمي كشور فقط بر ماه‏هاي شمسي تنظيم گرديد و استفاده از ماه‏هاي قمري، ممنوع اعلام شد.

تبديل واحد پول ايران از قِران به ريال و چاپ اوّلين اسكناس توسط بانك ملي ايران (1311 ش)

 

در ايران تا سال 1268 ش (1889 م) كه بانك شاهنشاهي توسط انگلستان تشكيل شد، پول رايج كشور، مسكوك نقره و طلا بود. در آن سال، به موجب يكي از بندهاي امتيازنامه بانك، نشر اسكناس در سراسر ايران منحصراً به بانك شاهنشاني ايران تعلق گرفت و يك سال بعد، اسكناس جديد با علامت شير و خورشيد و عكس ناصرالدين شاه قاجار و ذكر ارزش آن منتشر شد. مجموعاً بانك شاهنشاهي، چهل سال در ايران اسكناس منتشر كرد تا اينكه در 23 ارديبهشت 1309، حق انتشار اسكناس از آن بانك سلب و به بانك ملي ايران واگذار گرديد. در نهايت، دو سال بعد و همزمان با آغاز سال 1311ش، واحد پول كشور از قِران به ريال تبديل شد. از آن پس ريال جديد توسط بانك ملي ايران در سراسر كشور پخش گرديد و ملاك معاملات قرار گرفت. اسكناس‏هاي اوليه بانك ملي در قطعات 500 100 50 20 10 5 و 1000 ريالي، چاپ مي‏شد.

شهادت امام موسي كاظم(ع) در زندان "هارون ‏الرشيد" خليفه ‏ي ستمكار عباسي(183 ق)

در زمان امامت امام موسي كاظم(ع) شرايط براي مبارزه‏ي منفي و قيام علمي و ارشاد مردم، آماده بود. با توجه به اين وضعيت، آن امام بزرگوار، فعاليت خويش را در دو جبهه آغاز فرمود. يكي مبارزه‏ي منفي و عدم تسليم در برابر طاغوت و متنفّر كردن مردم از دستگاه ظلم و جور و ديگري در جهت ارشاد و هدايت مردم و نشر احكام و تربيت شاگردان. امام كاظم(ع) در اين راه سختي‏هاي فراواني را متحمل شده و ساليان طولاني در زندان هارون، خليفه‏ي ستمكار عباسي محبوس گرديد. سرانجام حضرت امام موسي كاظم(ع) پس از پنجاه و پنج سال زندگي و سي و پنج سال امامت در حالي كه سال‏هاي زيادي از دوران امامت را در زندان ستم هارون الرشيد عباسي گذرانده بود به دستور خليفه و توسط زندانبان قَسيُّ القلبي به نام سِندي بن شاهِك مسموم شده و به شهادت رسيد. شهادت آن امام بزرگوار در زندان بغداد صورت گرفت و بدن مطهرش را در نزديكي بغداد و در محلّي كه امروزه به كاظمين مشهور است به خاك سپردند.

درگذشت "شاه نعمت اللَّه ولي" از اولياء بزرگ و صاحبْ طريقتِ شيعه(830 ق)

نورالدين شاه نعمت اللَّه بن سيدعبداللَّه‏كرماني معروف به شاه نعمت اللَّه ولي، از بزرگان عرفاي نامدار شيعه‏ي قرن نهم هجري، در حدود سال 730 ق در كرمان به دنيا آمد. وي از معاشران سيدشريف جرجاني و حافظ شيرازي بود و در حرمين شريفين (مكه و مدينه) در خدمت عبداللَّه يافعي تن به رياضات شاقه و مجاهدات جان‏فرسا داد و از او اجازه‏ي ارشاد گرفت. طريقه‏ي شاه نمت اللَّه ولي را از افراط و تفريط و عقايد فاسد، مبرّا دانسته‏اند. همچنين او را پيرو افكار و شارح آثار ابن عربي گفته‏اند. شاه نعمت اللَّه ولي، سلطان دراويش بود و بزرگانِ اطراف، هدايايى به درگاهش مي‏فرستادند. شهرت شاه نعمت اللَّه ولي بيشتر از جنبه‏ي تصوُّف است نه شعر و شاعري. ديوان اشعار وي مشتمل بر چهارده هزار بيت غزليات، مثنويات و نيز مقداري رباعيات مي‏باشد. غزليات او بيشتر بر وحدت وجود و عشق عرفاني است. امانت، شرح گلشن راز، نصيحةُ الملوك و... از جمله آثار اوست. وفات شاه نعمت اللَّه ولي بين 830 ق الي 843 ق واقع شده و در تاريخ آن محل اختلاف مي‏باشد. هرچند، با توجه به اشعار وي، بر مي‏آيد كه بيش از صد سال عمر كرده است. شاه نعمت‏اللَّه ولي در ماهانِ كرمان درگذشت و تربتش زيارتگاه صوفيان، مريدان و معتقدانش مي‏باشد. هم‏اكنون مزار او در ماهان، با شكوه و صفا پابرجاست.

مرگ "ريچارد شيردل" پادشاه معروف انگلستان (1199م)

ريچارد (يا ريشارد) اول پادشاه انگلستان در 19 فوريه 1157م متولد شد. دوران سلطنت وي با جنگ‏هاي صليبي هم زمان بود و او در بسياري از جنگ‏هاي انجام شده با مسلمانان براي اشغال بيت‏المقدس شركت داشت. ريچارد اول كه در 14 سپتامبر 1189م در سن 32 سالگي به سلطنت رسيده بود، تنها چند ماه از كل سلطنت 10 ساله خود را در انگلستان سپري نمود. در جريان سومين جنگ صليبي وي همراه پادشاهان فرانسه و آلمان با ارتش خود به طرف فلسطين حركت نمودند. اما پس از مقاومت مسلمانان و عدم توفيق در تسلط بر بيت‏المقدس، تقاضاي صلح نمودند و با خفت و خواري در حالي كه پادشاه آلمان در آغاز راه غرق شده بود، بازگشتند. خود ريچارد كه به او ريچارد شيردل هم مي‏گفتند، در بازگشت به وطن در اتريش دستگير شد و پس ازآن‏كه طرفدارانش پول فراواني دادند، نجات يافت. با اين حال وي را از قهرمانان جنگ‏هاي صليبي مي‏دانند. ريچارد شيردل پس از عدم موفقيت در جريان اين جنگ‏ها به انگلستان بازگشت و در بقيه دوران سلطنت خود به حفاظت از مناطق تحت سلطه انگلستان پرداخت. ريچارد اول پس از 10 سال سلطنت و 42 سال عمر در 20 مارس 1199م درگذشت.

درگذشت "اسحاق نيوتن" منجم و رياضي‏دان شهير انگليس (1727م)

سرايزاك يا اسحاق نيوتن دانشمند بلندآوازه انگليسي در 25 دسامبر سال 1642م دريكي از روستاهاي انگلستان به دنيا آمد. وي از نوجواني و جواني به هر اختراع فيزيكي توجه خاصي داشت و در اين دوره، خود، آسياب بادي، ساعت آبي و ساعت آفتابي را اختراع كرد. نيوتن در 18 سالگي وارد دانشگاه كمبريج شد و به تحصيل رياضيات پرداخت. او پس از چندي به زادگاهش بازگشت و به تفكر در علوم پرداخت. اين دوره هجده ماهه نيوتن، يكي از مهم‏ترين دوران‏هاي تاريخ علم است، چه در اين دوره بود كه وي به كشف قوانين اصلي مكانيك دست يافت و از آن‏ها در مورد اجرام آسماني استفاده كرد. هم‏چنين نيوتن به پيروي از قوانين اصلي مكانيك، قانون جاذبه عمومي را كشف كرد. هرچند بعضي از دانشمندان معاصر او و حتي پيش از وي، درباره نيروي جاذبه بين اجرام آسماني حدس‏هايى مي‏زدند اما فكرشان به نتيجه نرسيد و اين تنها نيوتن بود كه توانست ماهيت اين نيرو را تحت يك قانون كلي درآورد. نيوتن را به دليل مطالعه آثار رياضي‏دانان بزرگ و به ويژه پايه‏گذاري اساس حساب جبر و آناليز، به عنوان يكي از بنيادگذاران اصول رياضيات عالي مي‏دانند. نيوتن پس از تحقيقات جالبي كه درباره نور انجام داد ثابت كرد كه نور خورشيد يا نور سفيد عملاً از تركيب رنگ‏هاي گوناگون به وجود آمده است كه با يك منشور ساده قابل تجزيه است. نتيجه اين تجربه باعث ايجاد مفهوم طيف يا نوار رنگ گرديد و پايه طيف‏شناسي ريخته شد. نيوتن در 26 سالگي به استادي رياضي دانشگاه كمبريج رسيد و پس از چندي نوع جديدي از تلسكوپ ساخت كه به جاي عدسي، در آن، آينه به كار رفته بود. آينه اين تلسكوپ كه يك بازتابنده بود مي‏توانست نور ستارگان را از مسافت‏هاي دور گرفته و در كانون متمركز سازد. امروزه، تمام تلسكوپ‏هاي غول‏پيكري كه اختر شناسان براي مطالعه در اعماق گيتي استفاده مي‏كنند از نوع تلسكوپ‏هاي بازتابي است. نيوتن در ادامه تحقيقات خود، جرم زمين و خورشيد را تعيين كرد و از همين راه، به علت فرو رفتگي زمين در قطب‏ها و برآمدگي آن در خط استوا پي برد. نيوتن آثار متعدد علمي به نگارش درآورده است، از جمله كتاب مباني رياضي فلسفه طبيعي كه درباره حركات اجسام صحبت مي‏كند، حاصل سال‏ها كار و تلاش و تحقيق اوست. نيوتن در اين اثر جالب، ثابت مي‏كند كه حركات اجسام چه در روي زمين و چه در آسمان‏ها، از قوانين واحدي پيروي مي‏كنند. او سپس قوانين مهم سه‏گانه خود را مطرح مي‏سازد. وي علاوه بر علوم فيزيك، رياضي و اخترشناسي، به باستان‏شناسي و تاريخ نيز علاقه‏مند بود و به مسائل مذهبي تعلق خاطر داشت. نيوتن در سال 1705م به رياست انجمن سلطنتي انگلستان رسيد تا اين‏كه در بيستم مارس 1727م در 84 سالگي درگذشت و براي قدرداني از اين دانشمند بزرگ، او را در كليساي وست مينستر كه مدفن بزرگان بسياري است، به خاك سپردند. هم‏چنين براي پاسداشت مقام علمي نيوتن، واحد نيرو را نيوتن ناميده‏اند. بدون ترديد مي‏توان گفت كه در تاريخ بشريت نامي مافوق نيوتن وجود نداشته و كمتر كتابي از لحاظ عظمت و بزرگي همانند كتاب‏هاي او، از قبيل اصول مي‏باشد.