شهادت روحاني مجاهد، آيت ‏اللَّه "حسين غفاري" در زندان رژيم پهلوي (1353ش)

آيت‏اللَّه شيخ حسين غفاري در سال 1295 ش برابر با 1335 ق در آذرشهر تبريز متولد گرديد. وي در ابتدا در كنار تحصيل، كار مي‏كرد و زندگي فقيرانه‏اي داشت. ايشان پس از مدتي تصميم گرفت براي بهره‏گيري از استادان حوزه علميه قم راهي اين شهر گردد. از اين رو، وارد حوزه علميه قم شد و از محضر استاداني چون محمدفيض قمي، سيدمحمدتقي خوانساري، سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، علامه طباطبايي، سيد احمد خوانساري، سيد حسين بروجردي و امام خميني(ره) بهره‏هاي وافر يافت و به درجات بالاي علمي رسيد. اين روحاني والامقام كه در كمال سادگي و قناعت زندگي مي‏كرد، به خاطر ظلم و ستم رژيم وابسته پهلوي، با انتشار مجله و تأليف كتب متعدد، به مبارزه با رژيم شاه پرداخت. وي در كنار عالمان مجاهدي همچون عبدالرحيم رباني شيرازي، سيد محمود طالقاني، سيد محمدعلي قاضي طباطبايي، سيد اسداللَّه مدني، علي قدوسي و مرتضي مطهري و... مبارزات خود را ادامه داد و تهديدات رژيم، هراسي به دل او نيافكند. ايشان همچنين با سخنراني‏هاي متعدد، مظالم و مفاسد رژيم شاه را افشا كرد. آيت‏اللَّه غفاري در جريان نهضت مقدس امام خميني(ره) بارها به زندان افتاد و شكنجه‏هاي سختي را متحمل شد. مزدوران پهلوي براي در هم شكستن اراده اين عالم مجاهد، فرزندان، برادر و همسرش را نيز دستگير كردند اما آيت‏اللَّه غفاري، چونان كوه استوار و پرصلابت ايستادگي مي‏كرد و اين رنج و درد را در راه هدف والا و مقدمش، به جان خريد. به طور كلي حبس‏هاي ايشان از سال 1340 آغاز و تا پايان عمر به مدت سيزده سال ادامه يافت. آيت اللَّه غفاري در طول سال‏هاي سياه زندان در برابر انواع شكنجه‏هاي روحي و جسمي مقاومت مي‏نمود و وقتي در زندان، نظر ايشان را درباره امام خميني(ره) سوال كردند گفت: من فكر مي‏كنم تنها كسي كه مي‏تواند ايران را نجات دهد، آيت اللَّه خميني است. و نيز جمله شجاعانه و قهرمانانه او كه فرمود: "دشمن خميني كافر است" كمر استبداد شاهي را شكست. در نهايت، رژيم كه از به زانو درآوردن اين اسوه پايداري نااميد شده بود تصميم به شهادت ايشان گرفت. سرانجام اين مجاهد سخت‏كوش و روحاني مبارز، پس از تحمل شكنجه‏هاي وحشتناك عوامل مزدور پهلوي، در هفتم دي ماه 1353 ش 58 سالگي به شهادت رسيد و در قم به خاك سپرده شد.

فرمان امام خميني براي تشكيل نهضت سوادآموزي (1358ش)

در هفتم دي ماه 1358، حضرت امام، فرمان بسيج عمومي براي مبارزه با بي‏سوادي در كشور و تشكيل نهضت سوادآموزي را صادر كردند. در اين فرمان، به همه مردم ايران، توصيه شده بود كه در اين نهضت مردمي شركت كنند و در باسواد كردن افراد بي‏سواد، بكوشند. براساس آخرين گزارش‏هاي منتشره، ميزان با سوادي در ايران به طور چشمگيري افزايش يافته و ايران اسلامي از چهارچوب كشورهاي بي‏سواد جهان خارج و در رديفِ كشورهاي باسواد قرار گرفته است. در سال 1355 تنها 47 درصد جمعيت شش سال به بالا با سواد بوده‏اند كه اين رقم در آغاز دهه سوم انقلاب اسلامي، هشتاد درصد مي‏باشد.

صدور حكم تحريم تنباكو توسط ميرزاي بزرگ شيرازي(1309 ق)

يكي از امتيازات ننگيني كه در زمان قاجار نتايج نامطلوبي را به بار آورد امتياز انحصار تنباكو معروف به امتياز رِژي بود. به موجب اين امتياز كه در زمان ناصرالدين شاه قاجار با تالبوت انگليسي منعقد شد، شركت رِژي به مدت 55 سال صاحب حق انحصاري تجارت تنباكوي ايران و حتي نظارت در زراعت آن شناخته مي‏شد. وقتي مردم، اين قرارداد را با قرارداد مشابهي كه با دولت عثماني منعقد شده بود مقايسه كردند، از بابت اين كه منفعت بسيار كمتري نصيب كشور شده است دست به اعتراض زدند. با گسترده شدن اعتراضات مردمي و پيگيري علماي بزرگ تهران از جمله حاج ميرزا حسن آشتياني، اين اعتراضات شكلي وسيع به خود گرفت و سرانجام حكم تحريم استعمال تنباكو توسط ميرزاي بزرگ شيرازي، تكليف مردم و شاه را يكسره كرد. پس از صدور اين فتوا كه استعمال تنباكو به هر نحو را در حكم محاربه با امام زمان(عج) عنوان كرده بود، مردم قليان‏ها را شكستند و انبارهاي توتون را به آتش كشيدند. تاثير اين فتوا به حدي بود كه در درون دربار قاجار نيز كسي از تنباكو استفاده نمي‏كرد. سرانجام ناصرالدين شاه قاجار مجبور شد كه اين قرارداد را فسخ نموده و مقداري غرامت به شركت رژي پرداخت كند.

مرگ "كوندامين" رياضي دان شهير فرانسوي(1774م)

كوندامين، رياضي‏دان، سياح و مهندس معروف فرانسوي در سوم مه 1701م در پاريس به دنيا آمد. وي گرچه تحصيلات مرتبي نداشت ولي به سبب علاقه فراواني كه به جفرافيا و رياضيات پيدا كرد، به مطالعه درباره اين علوم پرداخت و دانشمند مشهوري شد. كوندامين در سال 1735م به همراه دانشمندان آكادمي علوم فرانسه، درصدد شناختن شكل حقيقي كره زمين برآمد. اين تلاش به كشف برآمدگي خط استوا و فرو رفتگي دو قطب شمال و جنوب انجاميد. هم‏چنين كوندامين در رأس يك گروه علمي، براي اندازه‏گيري يك قوس نصف النهار كره زمين و با هدف تلاش براي شناخت شكل زمين به كشور پرو در امريكاي جنوبي كه در نزديكي خط استوا بود، رفت و طي ده سال اين عمل را به انجام رساند. كوندامين سرانجام در 28 دسامبر 1774م در 73 سالگي درگذشت.

پايان اولين دوره جمهوري فرانسه پس از تاج‏ گذاري ناپلئون (1804م)

شكل‏گيري انقلاب كبير فرانسه در اواسط سال 1789م به تزلزل پايه‏هاي امپراتوري در اين كشور انجاميد و پس از وقوع حوادث متعدد، به سرنگوني رژيم پادشاهي و اعلام حكومت جمهوري در سپتامبر 1792م منجر شد. از اين رو، از بيست و دوم سپتامبر اين سال، دوره اول جمهوري اول فرانسه معروف به دوره كنوانسيون آغاز شد كه در طي آن، كميته نجات ملي زمام امور را در دست گرفت و با راه‏اندازي دادگاه‏هاي انقلابي و اعدام هزاران نفر، دوران خون‏بار ترور و وحشت آغاز شد. اما اين دوران ديري نپاييد و با شورش مخالفان عليه رهبران آن، در اوايل 1795م به پايان رسيد. در اين زمان، كنوانسيونْ كميته‏هاي نجات ملي را منحل كرد و در اوت همين سال، قانون اساسي جديدي را تصويب نمود. بر اين اساس، كنفوانسيون براي اداره امور كشور، يك هيأت مديره پنج نفري انتخاب كرد كه تا سال 1799م به مدت چهار سال بر فرانسه حكومت كرد و اين دوران به دوره حكومت هيأت مديره يا ديراكتوار معروف شد. با اين حال، رئيس هيأت مديره با اختيارات وسيعي كه در مدت حكومت بر فرانسه داشت به پادشاه جمهوري، شهرت يافت. رواج فساد در اواخر حكومت هيأت مديره و بحران‏هايى كه بر اثر هرج و مرج داخلي و جنگ‏هاي خارجي بروز كرده بود، زمينه را براي انقلاب تازه‏اي فراهم ساخت. در اين حالْ، مجلس قانون‏گزاري كه به مجلس پانصد نفري معروف بود، تغييراتي در تركيب هيأت مديره داد، ولي بحران ادامه يافت و در چنين شرايطي بود كه ناپلئون بُناپارت، يكي از فرماندهان ارشد ارتش، با تمهيد مقدمات قبلي، در روز نهم نوامبر 1799م با يك كودتاي نظامي زمام امور را به دست گرفت. مجلس پانصد نفري ابتدا در برابر ناپلئون مقاومت كرد، ولي سربازان ناپلئون نمايندگان مخالف را از تالار جلسه بيرون كردند و باقي‏مانده نمايندگان كه مرعوب شده بودند، طرح پيشنهادي ناپلئون براي تشكيل يك حكومت كنسولي را پذيرفتند. به موجب اين طرح، هيأت مديره پنج نفري به هيأت كنسولي سه نفري تبديل شد و ناپلئون بُناپارت در مقام كنسول اول فرانسه، مقدمات اعلام امپراتوري خود را در پنج سال بعد فراهم ساخت. اين امر نقطه پايان انقلاب فرانسه و آغاز دوره سوم جمهوري اول فرانسه معروف به دوره كنسولا بود. در دوران حكومت كنسولي، ناپلئون همراه با ادامه فتوحات نظامي خود دست به اصلاحات عميقي زد كه از آن جمله مي‏توان به تدوين يك قانون اساسي جديد براي فرانسه، تنظيم يك مجموعه قوانين، تأسيس نخستين بانك دولتي فرانسه و تثبيت وضع اقتصادي كشور اشاره كرد. با اين اصلاحات، ناپلئون مي‏توانست خود را وارث و دنبال‏كننده هدف‏هاي انقلاب فرانسه و يا به قول طرفدارانش، ناجي انقلاب بخواند. ولي واقعيت امر اين است كه اين ناجي انقلاب، از همان روز كودتا در فكر به دست گرفتن قدرت مطلقه بود. دومين گام ناپلئون براي رسيدن به قدرت مطلقه، تجديدنظر در قانون اساسي سال 1800م و تصويب قانون جديدي در اوت 1802م بود كه مقام او را به عنوان كنسول مادام‏العمر تثبيت مي‏نمود و مجالس قانون‏گزاري را عملاً تابع او مي‏ساخت. دو سال بعد ناپلئون تصميم گرفت در قالب امپراتور فرانسه، رژيم سلطنتي موروثي را به فرانسه بازگردانَد و اين تصميم را در يك همه‏پرسي از تصويب مردم گذراند. در نهايت، ناپلئون در دوم دسامبر 1804م به عنوان امپراتور فرانسه تاج‏گذاري كرد و بدين ترتيب دوره جمهوري اول فرانسه، 26 روز بعد در 28 دسامبر به پايان رسيد.