"روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه"، بهانه‌ای است تا همه مردم و جوامع گوناگون، از علم و دستاوردهای آن بیشتر آگاه شوند و در جریان آنها قرار بگیرند.

به گزارش ایسنا، "روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه"(World Science Day for Peace and Development) که در روز ۱۰ نوامبر مقارن با ۱۹ آبان برگزار می‌شود، نقش مهم و قابل توجه علم را در جامعه نشان می‌دهد و نیاز به گسترش بیشتر علم و موضوعات علمی را در جامعه به نمایش می‌گذارد. این روز، اهمیت و ارتباط علم را در زندگی روزمره مشخص می‌کند.

هدف از روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه این است که با مرتبط شدن بیشتر علم و جامعه، شهروندان از پیشرفت‌های حوزه‌های علمی آگاه شوند. این روز، نقش دانشمندان را در گسترش درک ما در مورد سیاره محل سکونت خود و ثبات جامعه نیز اثبات می‌کند.

روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، فرصت فعالیت پیرامون موضوعات علمی را با هدف صلح و توسعه برای همه افراد از مقامات رسمی گرفته تا دانش‌آموزان فراهم می‌کند. یونسکو با سازمان دادن فعالیت‌های مرتبط به این روز، همه را برای ملحق شدن به برگزاری آن تشویق می‌کند.

اهداف روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، در این موارد خلاصه شده‌اند:

· تقویت آگاهی عمومی در مورد نقش علم برای شکل دادن جوامع صلح‌طلب و باثبات

· تقویت اتحاد ملی و بین‌المللی برای به اشتراک گذاشتن علوم میان کشورها

· تجدید تعهد ملی و بین‌المللی برای به کار بردن علوم در جهت سود رساندن به جوامع

· جلب توجه به سوی چالش‌هایی که با علم و اهداف علمی همراه هستند

روز جهانی علم و علم باز!

شعار روز جهانی علم برای سال ۲۰۱۹، "علم باز برای همه"(Open science, Leaving no-one behind) است.

علم باز، موضوعی نیست که فقط به جامعه پژوهشی مرتبط باشد، بلکه مقصود از آن، دستیابی گسترده به علم و داده‌های علمی برای کل جامعه است.

به رغم پیشرفت‌های علمی سال‌های اخیر، هنوز هم شاهد اختلافاتی در حوزه‌های متفاوت علم و فناوری و کشورهای گوناگون هستیم. برای برطرف شدن این اختلافات و از بین رفتن شکاف‌های موجود در این زمینه، علم باز می‌تواند گام مهمی در جهت مناسب باشد.

ارتباطات باز در مورد داده‌های علمی، نتایج، فرضیه‌ها و نظرات، در قلب فرآیندهای علمی قرار دارند. علم باز در این مفهوم، یک حرکت رو به رشد برای در دسترس قرار دادن پژوهش‌ها و داده‌های علمی در دسترس همگان است.

علم باز این قابلیت را دارد تا همکاری‌ها و اکتشافات علمی را افزایش دهد و به سازگاری فناوری‌ها سهولت بخشد. علم باز می‌تواند ابزاری برای در دسترس قرار گرفتن علم باشد، فرآیندهای علمی را پوشش دهد و پیامدهای علم را نیز بیشتر در دسترس همه مردم قرار دهد.

علم باز برای در دسترس قرار دادن پژوهش‌ها و داده‌های علمی، پژوهش‌های گوناگون علمی را شامل می‌شود و یک نرم‌افزار منبع باز را در اختیار مراجعان قرار می‌دهد. کتابخانه‌ها و مخازن حاوی مطالب علمی، کلیدی برای رسیدن به علم باز به شمار می‌روند و می‌توانند نقش فعالی در ذخیره، انتشار و در دسترس قرار گرفتن مفاد علمی داشته باشند.

جشنواره روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، مناسبتی است تا ذهن‌های فعال در حوزه علم گرد یکدیگر بیایند و مفاهیمی را به صورت زنده و دیجیتال ارائه دهند که امکان دخالت مخاطبان گوناگون را در اکتشافات علمی گسترده فراهم می‌کنند. کارهای این جشنواره، با کمک مناظره‌ها، بحث‌ها، اکتشافات و تجربیات گوناگونی صورت می‌گیرند که در اختیار مخاطبان گوناگون قرار می‌گیرند.

ایده ورای برگزاری روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، این است که همه کشورها بتوانند به پردازش و ذخیره اطلاعات علمی دسترسی داشته باشند تا علاوه بر تقویت نسل جدید پژوهشگران و دانش‌آموزان، امکان ذخیره اطلاعات مفید برای نسل‌های بعد نیز فراهم شود.

برنامه دانشگاه‌های جهان برای روز جهانی علم

دانشگاه‌های گوناگون برای برگزاری روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، برنامه‌های متفاوتی دارند.

"دانشگاه یوتا"(UofU) در آمریکا، برای این روز به خصوص، برنامه‌ای را برای بازدید دانش‌آموزان دبیرستانی ترتیب داده است. دانش‌آموزان کلاس‌های ۹ تا ۱۲ مقطع دبیرستان می‌توانند در کارگاه‌هایی که به مناسبت روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه برگزار می‌شود، شرکت کنند و امکان بررسی آزمایشگاه‌ها و فرصت‌های شغلی را در حوزه‌های علم، ریاضیات و مهندسی به دست بیاورند. دانش‌آموزان می‌توانند با ثبت نام در این کارگاه‌ها، از امکان بازدید کلاس‌های دانشگاه یوتا نیز بهره‌مند شوند.

"دانشگاه کلمبیا" (Columbia University) در آمریکا، پژوهشگران خود را دعوت کرده تا در این روز، به ارائه جدیدترین پروژه‌های خود و داده‌های علمی گوناگون بپردازند. این نشست می‌تواند فرصتی برای کسانی باشد که نوآوری‌هایی در زمینه موضوعات دانشگاهی، صنعت و دولت دارند و می‌توانند زمینه‌ای برای تعامل آنها فراهم کنند.

"دانشگاه جدید لیسبون"(UNL) پرتغال نیز اساتید، دانشجویان و پژوهشگران خود را طی مراسمی گردهم می‌آورد تا کارهای انفرادی و مشترک خود در زمینه‌های پژوهشی گوناگون را ارائه دهند و در مورد آنها به گفتگو بنشینند.

درهای "دانشگاه اشتوتگارت"(University of Stuttgart) آلمان، در روز جهانی علم به روی بازدیدکنندگان گشوده می‌شوند و علاقمندان می‌توانند از کتابخانه‌ها، نمایشگاه‌ها، سخنرانی‌ها و آزمایش‌هایی که اجازه شرکت در آنها را دارند، دیدن کنند. این بازدید، راهی برای تعامل علاقمندان با آموزش و پژوهش است زیرا طی این بازدید، علاوه بر دیدن آموزش در دانشگاه، امکان اطلاع از موضوعات پژوهشی و اطلاعات گوناگون فراهم می‌شود. دانشگاه اشتوتگارت در این روز مهم، علوم کنونی را به بازدیدکنندگان جوان خود معرفی می‌کند تا اطلاعات کافی را در مورد آنها کسب کنند. همچنین امکان تجربه موضوعات علمی از جمله مهندسی در کارگاه‌های دانشگاه برای بازدیدکنندگان فراهم است.

"دانشگاه ماستریخت" (UM) هلند نیز امکان ثبت نام برای بازدید از دانشگاه را در وبسایت خود فراهم کرده و برنامه‌های بازدید را نیز در وبسایت ارائه داده است. بدین ترتیب، علاقمندان می‌توانند با ثبت نام و تعیین موضوعات و مکان‌های مورد نظر خود، به بازدید از آنها بپردازند.