درگذشت نويسنده متعهد "جلال آل احمد" (1348ش)

جلال آل احمد 11 آذر در سال 1302 در تهران متولد شد. وي در سال 1322 رسماً عضو حزب توده شد و در كنار فعاليت‏هاي سياسي، در رشته ادبيات فارسي، موفق به اخذ دانشنامه ليسانس گرديد. در سال 1326 به استخدام وزارت فرهنگ درآمد. جلال، نويسندگي را از 16 سالگي آغاز كرده بود و پس از اين كه جذب حزب توده شد با آثار "كسروي" آشنا گرديد. در مبارزه حزبي آل احمد جز شكست و سرخوردگي چيزي وجود ندارد، اما نهضتي كه عميق‏ترين تأثير را بر روحيه او گذارد قيام 15 خرداد 1342 مي‏باشد. جلال آل‏احمد در اين هنگام به اين حقيقت رسيد كه هر چه مكتب غيرخودي هست، جز فريب و استثمار و استعمار، چيزي ندارند. وي به اين نتيجه رسيد كه تنها اميد رهايي بسيج توده‏ها در دست روحانيت آگاه است نه روشنفكران غرب و شرق‏زده. بعد از اين كه جلال نسبت به روحانيت و به ويژه امام خميني)ره( اظهار علاقه نمود، ساواك او را مورد تهديد قرار داد و سعي كرد كه جلال را از روحانيت جدا كند. در سال 1347، جلال تهديد به مرگ شد. ساواك مي‏خواست كه وي را بدون سر و صدا از ميان بردارد. سرانجام در يك صحنه ساختگي و مشكوك در اين روز، بدون هيچ گونه سابقه بيماري در 46 سالگي دارفاني را وداع گفت. پيكر جلال آل احمد در مسجد فيروزآبادي در ري به خاك سپرده شد.

تاسوعاي حسيني (61 ق)

روز تاسوعا یا روز نهم ماه محرم آخرین روزی است که حسین بن علی (ع) سومین امام شیعیان و یارانش شبانگاه آن را درک کرده‌اند و این روز به شب عاشورا پیوند خورده‌است. این روز در نزد شیعیان از اهمیت بالایی برخوردار است. شیعیان این روز را منتسب به عباس بن علی (ع) نیز می‌دانند، و این روز را بسان روز عاشورا گرامی داشته و در آن به سوگواری می پردازند. تاسوعا بزرگداشت شهادت اسوه ایثار، ادب و دلاوری بزرگ مردی است که با گذشت بیش از هزار و چهارصد سال ، هنوز تاریخ، روشن از کرامت های اوست و نام او با وفا و ادب و مردانگی همراه است.

جواب ردّ حضرت ابوالفضل ‏العباس (ع) به امان نامه‏ ي شمربن ذي ‏الجوشن (61ق)

شمر بن ذي ‏الجوشن در عصر روز نهم محرم، چون ديد كه عمربن سعد مهيّاي نبرد با امام حسين(ع) است، به نزديك خيام حسيني آمد و بانگ زد كه: فرزندان خواهرم كجايند؟ منظورش حضرت عباس و سه برادرش به نام‏هاي عبداللَّه، جعفر و عثمان بود كه از فرزندان فاطمه‏ي ام‏البنين(س) بودند. آن مجلّله از قبيله‏ي بني‏كلات و شِمر هم از همين قبيله بود. امام حسين(ع) كه صداي شمر را شنيد به برادرانش دستور داد كه جواب شمر را بدهيد، اگرچه او فاسق است وليكن با شما قرابت و خويشي دارد. حضرت عباس(ع) به همراه سه برادرش به نزد شمر رفتند. شمر براي آنان، امان نامه‏اي آورده بود، مشروط بر اين كه از ياري حسين(ع) دست بردارند و سپاهش راترك گويند. حضرت عباس(ع) فرمود: بريده باد دست‏هاي تو و لعنت باد بر اماني كه براي ما آورده‏اي. اي دشمن خدا! ما را امر مي‏كني كه دست از برادر و مولاي خويش برداريم و سر در طاعت ملعونان برآوريم. آيا ما را امان مي‏دهي ولي براي پسر رسول خدا(ص) اماني نيست؟ شمر از شنيدن اين پاسخ دندان‏شكن، خشمناك شد و به لشكرگاه خويش برگشت. در اين شب، امام حسين(ع) برادر خود حضرت اباالفضل را به اردوگاه دشمن فرستاد كه آن شب را مهلت بخواهد، براي اين كه امام و يارانش به نماز و راز و نياز با خداوند بپردازند.

تولد "لوئيچي گالواني" پزشك، فيزيك‏دان و رياضي‏دان ايتاليايي (1737م)

لوئيچي گالواني فيزيك‏دان و رياضي‏دان ايتاليايى در 9سپتامبر سال 1737 در ايتاليا به دنيا آمد. وي ابتدا در علم طب فارغ التحصيل شد، ولي علاقه او به فيزيك به قدري بود كه يكسره از طب دست برداشت و به فيزيك پيوست. گالواني به سبب تحقيقاتش در علم جراحي و كالبدشكافي، شهرت فراوان دارد و در پرتو مطالعات وسيع خود به پيشرفت‏هاي قابل ملاحظه‏اي در زمينه كشف علل تحريك اعصاب نائل شد. وي در تحقيقات خود در اين زمينه به وجود الكتريسيته در بافتِ بدنِ موجود زنده پي برد. او اين مطلب را به صورت يك اصل علمي بيان نمود و جايگاه مهمي در تحقيقات علمي يافت به طوري كه امروزه اصطلاحات متعددي در الكترونيك به نام گالواني مي‏باشد. لوئيچي گالواني سرانجام در 4 دسامبر سال 1798 در 61 سالگي درگذشت.

تولد "لئون تولْسْتويْ" نويسنده بلند آوازه روسي (1828م)

كُنت لي‏يِف نيكُلاويچ تُولْسْتوي معروف به لئون تولستوي نويسنده شهير روسي در 9 سپتامبر سال 1828م در روستايى در 250 كيلومتري مسكو به دنيا آمد و در كودكي پدر و مادر را از دست داد. از نوجواني، استعداد درخشان و هوش سرشارش، معلمان را به تعجب وا مي‏داشت. با اين حال مدت زيادي در دانشگاه ماندگار نشد و پس از چهارسال خدمت در ارتش، به قصد پرداختن به نگارش، از نظام خارج شد. وي از آن پس به خلق آثار ادبي روي آورد و رمان‏هاي متعددي نگاشت. لئون تولستوي عالي‏ترين نمايش‏گر روح ملت روس و از بزرگترين نويسندگان جهان است. او مانند يك دانشمند الهيات و معتقد به اصول اخلاقي در جستجوي مرامِ دوستي پاك و بي‏آلايشي بود كه در مسيحيت اوليه وجود داشت و همين امرْ آثار او را مشحون از بشردوستي و احترام به وجود انسان كرده است. تولستوي در مجسم كردن اخلاق و روح مردم روس مقامي ارجمند داشت و معتقد بود كه تنها محبت است كه بايد بر مردم حكومت كند. اين عقايد باعث شد كه كليسا، تولستوي را در 72 سالگي تكفير نمايد. با اين حال در اواخر عمر چنان مشهور شد كه تقريباً همه دنيا او را مي‏شناختند. با اين كه فلسفه، مشغله تولستوي نبود، اما انديشه‏هايش در افكار فلسفي قرن نوزدهم تأثير فراوان نهاد. تولستوي با هر مكتب فلسفي يا فرقه مذهبي كه حقيقت را در انحصار خود تصور مي‏كرد مخالف بود و با هر كليسايى كه معتقد بود تنها يك راه و آن هم راه كليسا به سوي خدا وجود دارد، مي‏جنگيد. اعتقاد خود وي اين بود كه همه اديان بزرگ، بالذات هدايتگر به سوي خداوند هستند. تولستوي مطابق تعليمات خود، خويشتن را از قيد و بند مال و دارايى‏اش رها ساخت و همانند روستائيان به زندگي پرداخت. تولستوي انديشه‏هاي اخلاقي، اجتماعي و مذهبي خود را در رمان‏هاي بزرگ، داستان‏هاي كوتاه و مقالات متعددي مطرح ساخته كه جنگ و صلح، اعترافات و رستاخيز از آن جمله‏اند. هم‏چنين آثار ديگر او از جمله قزاق‏ها، هنر چيست و حاجي مراد، همه در حد شاه‏كارهاي ادبي روس است. لئون تولستوي در اواخر عمر خانه را ترك كرد تا اين كه سرانجام در 20 نوامبر سال 1910م مانند بي‏نواترين افراد در بي‏خانماني و سرگرداني در 82 سالگي درگذشت.

مرگ "مائو تسه تونگ" رهبر پيشين چين و پايه‏ گذار چين كمونيست (1976م)

مائوتسه تونگ، رهبر پيشين چين و پايه‏گذار چين كمونيست در 26 دسامبر 1893م در ايالت هونان چين به دنيا آمد. وي كه از كودكي، ظلم حاكمان را مي‏ديد، با عادت دادن خود به سختي‏ها، خويشتن را براي مبارزه‏اي همگاني آماده مي‏ساخت. مائو در سال 1921م با الهام از حزب كمونيستي در شوروي، حزب كمونيست چين را با 12 عضو كه خود رياست آن را بر عهده داشت، تشكيل داد. او از سال 1925م تمام وقت خود را صرف نهضت دهقاني نمود و توانست در سراسر چين به شهرت برسد. مائو در سال 1928م هسته‏هاي اوليه ارتش سرخ چين را بنيان نهاد و به مقابله با دولت مركزي پرداخت. از اين پس چندين پيكار بزرگ بين قواي دولتي و ياران مائو روي داد كه در جريان اين درگيري‏ها ضربات سختي بر ارتش سرخ چين وارد آمد. مائو در 16 اكتبر 1934م، براي اجتناب از رويارويى با ارتش مجهز حكومت، راهپيمايى طولاني 12 هزار كيلومتري خود را آغاز كرد. در اين راهپيمايى كه 368 روز به طول انجاميد، از يك‏صد هزار نفري كه به همراه مائو به راه افتادند، فقط بيست هزار نفر زنده ماندند. با اين حال افراد ديگري كه در مسير به آن‏ها مي‏پيوستند، جاي خالي تلف شدگان را پر مي‏كردند. در اين راهپيمايى شگفت‏آور، مائو و همراهان او، از 12 ايالت، 18 رشته كوه و 24 رودخانه عظيم عبور كردند. مائو و يارانش سرانجام در اكتبر 1935م، با استقرار در شهركي با نام ين‏نان دست به كار تدوين قانون اساسي، تجديد سازمان ارتش سرخ و انتشار نشريه شدند. هرچند تا اين زمان، نيروهاي كمونيست طرفدار مائو و سپاهيان حكومت مركزي به رهبري چيان كايْچِك درگيري‏هاي متعددي با هم داشتند، اما پس از حمله ژاپن به چين، نيروهاي دولت و ارتش سرخ به مقابله با ژاپن پرداخته و اين اتحاد به صورت نيم بند به مدت سيزده سال تا سال 1949م ادامه يافت. در اين سال با حمله ارتش سرخ به قواي حكومتي، رژيم پادشاهي در اين كشور سرنگون شد و در اكتبر 1949م جمهوري خلق چين برپا گرديد. از اين پس مائو سريعاً ديكتاتوري كمونيستي خود را در چين برقرار ساخت و با اولويت دادن به كشاورزي و صنعتي، اساس پيشرفت چين را فراهم آورد. مائو در سال 1962 به مبارزه شديدي براي ايجاد آموزش و پرورش سوسياليست دست زد كه به مخالفت توده مردم و اعضاي حزب كمونيست مواجه شد. وي برنامه‏اش را با هدف به تعبير خودش، راندن پويندگان ناپشيمان سيستم سرمايه‏داري، آغاز نمود. برنامه‏اي كه به انقلاب فرهنگي منجر شد. مائو در سال 1965م يك موج فرهنگي با عنوان انقلاب فرهنگي در سراسر چين به راه انداخت و با سركوب مخالفان خود و انجام برخي اصلاحات، قدرت بلامنازع چين را در دست گرفت. در بعد اقتصادي، مائو رهبري گروهي را برعهده داشت كه به ترتيب، ايدئولوژي، مبارزه طبقاتي و كشاورزي اشتراكي رادر اولويت قرار داده بودند. در دوران مائو به رغم فراز و نشيب‏هاي فراواني كه در روند توسعه اقتصادي چين وجود داشت، تداوم انقلاب و مبارزه عقيدتي اولويت بيشتري نسبت به كسب ثروت و رشد اقتصاد داشت. در عرصه بين‏الملل نيز هرچند رابطه امريكا و چين كمونيست در دو دهه آغازين حكومت كمونيست‏ها بر چين تيره بود، اما اين رابطه در اوايل دهه 1970م رو به بهبودي رفت و در طي سال‏هاي بعد، روابط سياسي چين و اكثر كشورهاي جهان از جمله امريكا توسعه يافت. مائو طي بيست و هفت سال حكومت خود، تنها دوبار مسافرت كرد و هر دو بار هم به مسكو رفت. مائو تسه تونگ سرانجام در هشتم سپتامبر 1976م در سن 83 سالگي جان سپرد.