اعدام دکتر "حسین فاطمی" وزیر امور خارجه دولت دکتر مصدق (1333 ش)
دکتر سیدحسین فاطمی در سال 1296 ش در نایین به دنیا آمد. در سال 1315 به همراه برادرش وارد کارهای مطبوعاتی شد و تا سال 1324 در روزنامه باختر فعالیت نمود. وی سپس برای تحصیل در فن روزنامه نگاری عازم اروپا گردید و دربازگشت در سال 1328، روزنامه باختر امروز را تاسیس کرد. دکتر فاطمی پس از مدتی به همراه دکتر محمد مصدق رهبری جبهه ملی را بر عهده گرفت و توسط روزنامه خود، افکار و عقاید جبهه ملی را انتشار میداد. او پس از نخست وزیری دکتر مصدق، در ابتدا به معاونت سیاسی و پارلمانی دولت و نمایندگی مجلس شورای ملی رسید و سپس در مهر 1331 عهده دار وزارت امور خارجه گردید. از جمله کارهای اساسی او در وزارت امور خارجه، قطع رابطه سیاسی با انگلستان، بستن سفارت انگلیس در تهران و کنسولگریهای آن دولت استعمارگر در شهرستانها بود. دکتر فاطمی به عنوان وزیر امور خارجه دولت دکتر مصدق و مدیر روزنامه "باختر امروز" و از مخالفان سیاستهای استعماری انگلستان، پس از کودتای امریکایی 28 مرداد 32 و برکناری دولت دکتر مصدق، تحت تعقیب مأموران رژیم شاه قرار گرفت. وی سرانجام پس از هفت ماه اختفا، در اسفند 1332 دستگیر و در حالی که بر اثر ضربات وارد شده به او، توان تکان خوردن نداشت در دادگاه حاضر شد. دکتر فاطمی در نهایت به اعدام محکوم گردید و این حکم در 19 آبان 1333 ش به مرحله اجرا درآمد. وی از همان سالهای نخستین روزنامه نگاری، با رضا خان و خانواده پهلوی مبارزه میکرد و از آنان انتقاد مینمود. از این رو همیشه مغضوب دربار بود تا این که پس از کودتای 28 مرداد، فرصت تسفیه به دست دربار افتاد و او را از سر راه برداشتند.
درگذشت "ابن اثير" مورخ، اديب و محدث شافعي (630 ق)
ابوالحسن، علي بن ابي الكرم محمد بن عبدالكريم بن عبداللَّه شيباني، معروف به ابن اثير جزري از مورخان نيمهي دوم قرن ششم و اوايل قرن هفتم هجري است. او در حفظ حديث و مبادي و متعلقات آن، پيشواي محدّثين به شمار ميرود و در تاريخ، انساب، سيره و وقايع و جنگهاي عرب، متبحربود. شهرت ابن اثير به دليل دو كتاب بزرگ او به نام "الكامل في التاريخ" و "اُسْدُالغابَه في معرفة الصحابه" است. از كتب ديگر وي ميتوان "اللُّباب في تهذيب الانساب" و "الباهر" را نام برد. الباهر دربارهي خاندان زنگيان موصل نوشته شده است.
مرگ "مصطفي كمال آتاتورك" نخستين رئيسجمهور لائيك تركيه (1938م)
مصطفي كمال پاشا معروف به آتاتورك به معني پدر تركها در 30 ژانويه سال 1881م به دنيا آمد. وي از جواني وارد نظام شد و در سالهاي 1911 به بعد در جنگ عليه ايتاليا در ليبي و سپس جنگ بالكان، شركت كرد. ولي بزرگترين پيروزي نظامي او كه موجب شهرت و محبوبيت وي در ميان نظاميان ترك شد، شكست دادن نيروهاي فرانسه و انگليس در نبرد گاليپولي در سال 1915م بود. او بعد از اين جنگ نيز درمراحل نهايى جنگ جهاني اول در قفقاز و روسيه جنگيد و پيروزيهايى به دست آورد. آتاتورك پس از جنگ جهاني اول در رأس افسران جوان ناسيوناليست، طي كودتايى امپراتوري عثماني را منحل كرد و با تشكيل دولت موقت انقلابي در آنكارا، جمهوري تركيه را بنا نهاد. مصطفي كمال سپس، سلطنت و خلافت را در امپراتوري عثماني كه جز سرزمين كنوني تركيه چيزي از آن باقي نمانده بود لغو كرد و در سال 1923م به عنوان اولين رئيسجمهور تركيه انتخاب شد. سياست كلي داخلي و خارجي حكومت آتاتورك عبارت بود از جدايى دين از سياست، تأسيس حكومت لائيك در تركيه، ايجاد نظام حقوقي و قضايى اروپايى در اين كشور، اتخاذ سياست بيطرفي در مناسبات بينالمللي تركيه به منظور حفظ استقلال كشور، پايهريزي صنايع جديد مطابق الگوهاي غربي، ترويج فرهنگ اروپايى و اتكا بر ناسيوناليسم و ملي گرايى تركي. آتاتورك در چارچوب سياست اسلام زدايى خود كه انگليسيها به وي ديكته كرده بودند، پس از الغاء خلافت، وزارت شريعت و امور خيريه و دادگاههاي مذهبي را منحل نمود. تعطيلي و تمسخر زيارتگاهها و اماكن مذهبي، قرار دادن اذان تركي به جاي عربي، منع استفاده از نامهاي خانوادگي عربي، تغييرنام اسلامبول به استانبول، قرار دادن روز يكشنبه به عنوان روز تعطيل، ممنوعيت هر گونه حركت مذهبي، ممنوعيت استفاده زنان از حجاب اسلامي، استفاده از تقويم ميلادي به جاي تقويم قمري، كنار نهادن دين رسمي اسلام و تعيين حكومت سكولار، جايگزيني الفباي لاتين به جاي الفباي تركي و نمونههاي فراوان ديگر، از جمله اقدامات دين ستيز اين عنصر خودباخته غرب ميباشد. در همين راستا بود كه رضا خان پهلوي پس از سفر به تركيه و ديدار با آتاتورك، سياستهاي سكولاريستي وي را در ايران به مرحله اجرا گذاشت. حكومت آتاتورك مبتني بر يك نظام تك حزبي و ديكتاتوري بود. او از ابتداي حكومت خود به اجراي برنامههاي وسيعي براي اروپايى كردن تركيه همت گماشت و در راستاي تحقق اين هدف، قانون مدني سوئيس، قانون جزاي ايتاليا و قانون تجارت آلمان را در كشور رواج داد. جمهوري تركيه در مدت كوتاهي به ديكتاتوري كامل مبدل شد. كليه امور مملكت با صدور فرمان از سوي آتاتورك انجام ميگرفت و در برابر خواست او، مجلس و پارلمان اجازه هيچ گونه اعتراض و مخالفتي نداشتند. با اين حال آتاتورك سعي ميكرد در سياست خارجي، خود را فردي صلحجو نشان دهد و به همين سبب، قراردادها و پيمانهاي دوستي متعددي را با كشورهاي جهان به امضا رسانيد. آتاتورك چهار بار به رياست جمهوري تركيه انتخاب شد و سرانجام پس از پانزده سال زمامداري، در دهم نوامبر 1938م در 57 سالگي درگذشت.
استعفاي "تريگوه لي" اولين دبير كل سازمان ملل متحد (1952م)
تريگوه لي سياستمدار نروژي و اولين دبيركل سازمان ملل متحد در سال 1896م به دنيا آمد. وي در سال 1941م به وزارت امور خارجه نروژ انتخاب شد و در اول فوريه 1946م، پس از پايان جنگ جهاني دوم و بازگشت ثبات به جهان، به عنوان نخستين دبير كل سازمان ملل متحد، براي يك دوره 5 ساله انتخاب شد. او در اول نوامبر 1950م، پس از پايان اين دوره، براي مدت 5 سال ديگر در اين سمت ابقا شد. تريگوهلي در زندگي سياسي و اجتماعي به عنوان يك حقوقدان و كارشناس امور كارگري شناخته شده و نقش موترش در رفع اختلافاتهاي كارگري، به وسيله ميانجيگري و سازش، زمينه مناسبي براي نمايش توانايىهاي او در رفع مسالمتآميز اختلافات بينالمللي فراهم كرده بود. ابتكار عمل او در مورد مسائل فلسطين، جنگ اعراب و اسرائيل، دخالت در جنگ كره، تلاش براي تخليه ايران از نيروهاي متفقين، ارائه برنامه بيست ساله صلح و اصول دهگانه برنامه صلح و... از جمله فعاليتهاي دوران دبيركلي تريگوهلي بوده است. تريگوهلي كه سياست ميانهرو و محافظهكارانهاي را نسبت به مسايل سياسي جهان دنبال ميكرد درنهايتْ، به سبب بيماري در دهم نوامبر 1952م استعفا داد و داگ هامِرْ شولْدْ، ديپلمات سوئدي، جانشين او گرديد. هرچند اين نكته را نيز نبايد از نظر دور داشت كه ادامه جنگ سرد ميان شرق و غرب و وجود فضاي بياعتمادي كه بلوك شوروي نسبت به فعاليتهاي دبيركل سازمان ملل داشت، باعث گرديد كه تريگوهلي از ادامه فعاليت رضايتبخشِ خود مايوس گردد. تريگوهلي سرانجام در سال 1970 در 74 سالگي درگذشت.