زمستان سپيد، اين پا و آن پا مي‌کند تا جا پاي پاييز رنگارنگ بگذارد و پرنيان برف بر صورت زمين بگستراند.
از درآمدن اين سپيدي و از درشدن آن سياهي، درازنايي کمتر از يک دقيقه دارد اما بهانه مهرورزي است ميان مردمان مهر آيين ايران. سبب دورهمي و همدلي است براي جمعيت خاطر مهربانان. شب توسل به مهر است براي دوستداران نور و روشنايي و از دورزمان باستان چنان ريشه‌دار و مانا ميان مردمان اين ديار، گرامي داشته شده است که ساکنان غرب و شرق عالم را مهرآيين کرده و شب انقلاب زمستاني را با انتظار ميلاد مهر، شب شادماني و شادگويي و شادخواري ساخته است.
پاينده باد اين تماشاي نور و بي‌گزند باد خاطر صاحبدلاني که در بدرقه پاييز، اسباب مهرباني مي‌شوند و اصحاب همدلي و آرام باد روان سعدي شيرين سخن از اين وصف حالمان:
هر که مجموع نباشد به تماشا نرود
يار با يار سفرکرده به تنها نرود
باد آسايش گيتي نزند بر دل ريش
صبح صادق ندمد تا شب يلدا نرود